Konstrukcja estar + gerundio (Construcción estar + gerundio)

¡Hola a todos!

Konstrukcja estar + gerundio służy podkreśleniu trwania danej czynności lub jej dokonywania się w momencie mówienia. Konstrukcji tej używa się do opisywania czynności odbywających się w danej chwili, ale też będących w toku lub powtarzających się.

Konstrukcja ta występuje zarówno w czasie teraźniejszym presente de indicativo, jak i przyszłym futuro imperfecto oraz w czasach przeszłych pretérito perfecto, pretérito indefinido i pretérito imperfecto.

Konstrukcji tej używa się przede wszystkim z czasownikami wskazującymi na czynności, a nie na stany lub uczucia. Istnieje grupa czasowników, których zazwyczaj nie używa się w tej konstrukcji, zarówno w czasie teraźniejszym, jak i w czasach przeszłych. Do grupy tej należą takie czasowniki jak: „tener”, „saber”, „poder”, „querer”, „preferir”, „gustar”, „sentir”, „ir”, „venir”, „volver” i „funcionar”.

I. Konstrukcja estar + gerundio w czasie teraźniejszym

Wzór tworzenia: konstrukcja składa się z czasownika „estar” odmienionego w czasie teraźniejszym i nieodmiennej formy gerundio.

W przypadku użycia czasowników zwrotnych lub zaimków dopełnienia bliższego i dalszego, zaimek zwrotny „se” lub zaimki dopełnienia bliższego i dalszego można umieścić na jednej z dwóch pozycji: albo przed odmienionym czasownikiem „estar”, albo połączyć z formą gerundio. Wybierając tę drugą opcję, należy pamiętać o tym, że dla niektórych czasowników konieczne jest umieszczenie akcentu graficznego nad drugą sylabą formy imiesłowowej. Dzieje się tak, ponieważ dodanie zaimka wydłuża słowo, a użycie akcentu pozwala zachować jego pierwotną wymowę.

Konstrukcji estar + gerundio używa się w czasie teraźniejszym w następujących sytuacjach:

a) gdy opisujemy czynności odbywające się w chwili mówienia, na przykład:

¿En qué estás pensando? – O czym myślisz?
Estamos desayunando. – Jemy śniadanie.
Estoy descansando en mi casa. – Właśnie odpoczywam w domu.
Estoy hablando por teléfono con Laura. – Rozmawiam przez telefon z Laurą.
¿Qué estás cocinando? – Empanandas. – Co gotujesz? – Pierożki.

b) gdy opisujemy czynności aktualne, będące w toku, ale niekoniecznie odbywające się w chwili mówienia, na przykład:

25 rutas regionales y nacionales están operando en el Aeropuerto Olaya Herrera. – Port lotniczy Olaya Herrera obsługuje 25 połączeń regionalnych i krajowych.
El ministerio está trabajando en el desarrollo de una base de datos. – Ministerstwo pracuje nad rozwojem bazy danych.
Esta costumbre está pasando de moda. – Ten zwyczaj wychodzi z mody.
Estoy esperando un hijo. – Spodziewam się dziecka. (Będę miała dziecko).
Estoy leyendo un libro interesante sobre Argentina. – Czytam interesującą książkę o Argentynie.
México está viviendo el momento más peligroso de la epidemia de coronavirus. – Meksyk przeżywa najbardziej niebezpieczny okres epidemii koronawirusa.
Ya estoy preparando la siguiente entrada. – Już przygotowuję kolejny wpis.

c) gdy opisujemy czynności powtarzające się (często z przysłówkiem „siempre”), na przykład:

La tierra está girando alrededor del sol. – Ziemia obraca się wokół słońca.
Siempre estás diciendo lo mismo. – Zawsze mówisz to samo.
Las personas que siempre se están peleando tienen que aprender a controlar el enfado. – Osoby, które zawsze się kłócą powinny nauczyć się kontrolować swoją złość.

II. Konstrukcja estar + gerundio w czasie przyszłym futuro imperfecto

Wzór tworzenia: konstrukcja składa się z czasownika „estar” odmienionego w czasie przyszłym futuro imperfecto i formy gerundio.

Konstrukcji estar + gerundio używa się w czasie przyszłym futuro imperfecto dla podkreślenia ciągłości czynności, która nastąpi w przyszłości, na przykład:

El viernes por la noche estaremos viendo la película „Pablo Escobar: El Patrón del Mal”. – W piątek w nocy będziemy oglądać film „Pablo Escobar: El Patrón del Mal”.
El domingo a las 23.00 estaré durmiendo cuando tú llegues. – W niedzielę o godz. 23:00 będę spać, kiedy przyjedziesz.
Mañana por la tarde estaré caminando por las calles de Ciudad de México. – Jutro po południu będę spacerować ulicami miasta Meksyk.
Por la mañana te estaremos esperando en el aeropuerto de Manila. – Rano będziemy czekać na ciebie na lotnisku w Manili.

III. Konstrukcja estar + gerundio w czasie przeszłym pretérito perfecto

Wzór tworzenia: konstrukcja składa się z czasownika „estar” odmienionego w czasie przeszłym pretérito perfecto i formy gerundio.

Konstrukcji estar + gerundio używa się w czasie przeszłym pretérito perfecto, jeżeli chcemy podkreślić czas trwania czynności lub wydarzenia, które miało miejsce w przeszłości, ale jego skutki są odczuwalne w teraźniejszości. Kontekst wypowiedzi lub użyte określenia czasowe (hiszp. los marcadores del tiempo) wskazują na związek z teraźniejszością i na niedaleką przeszłość, na przykład:

¿Han estado haciendo los niños sus deberes? – Czy dzieci odrabiały swoją pracę domową?
He estado estudiando hoy toda la mañana. – Dzisiaj przez cały ranek uczyłem się.
Toda la mañana ha estado llamando gente para felicitarme. – Przez cały ranek dzwonili ludzie, by mi pogratulować.
Últimamente hemos estado buscando una oportunidad laboral. – Ostatnio szukaliśmy nowej możliwości pracy.

IV. Konstrukcja estar + gerundio w czasie przeszłym pretérito indefinido

Wzór tworzenia: konstrukcja składa się z czasownika „estar” odmienionego w czasie przeszłym pretérito indefinido i formy gerundio.

Konstrukcji estar + gerundio używa się w czasie przeszłym pretérito indefinido, jeżeli chcemy podkreślić czas trwania danej czynności lub wydarzenia, które miało miejsce w przeszłości i zostało zakończone. Użyte w wypowiedzi określenia czasowe wskazują na zamknięty przedział czasowy, na przykład:

Ayer estuve hablando con Laura. – Wczoraj rozmawiałem z Laurą.
El albañil estuvo construyendo la casa el mes pasado. – Murarz budował dom w minionym miesiącu.
La gente estuvo mirando el desfile toda la tarde. – Ludzie przyglądali się paradzie przez całe popołudnie.
La catedral de San Vito, símbolo espiritual del estado checo, se estuvo construyendo durante casi 600 años, de 1344 a 1929. – Katedra Świętego Wita, symbol czeskiej państwowości, była budowana przez prawie 600 lat, od 1344 r. do 1929 r.
¿Qué estuviste haciendo anoche? – Co robiłeś/robiłaś zeszłej nocy?

V. Konstrukcja estar + gerundio w czasie przeszłym pretérito imperfecto

Wzór tworzenia: konstrukcja składa się z czasownika „estar” odmienionego w czasie przeszłym pretérito imperfecto i formy gerundio.

a) Konstrukcja estar + gerundio w czasie przeszłym pretérito imperfecto używana jest, jeżeli chcemy podkreślić czas trwania danej czynności, która miała miejsce w przeszłości, ale jest niedokonana, czyli teoretycznie może być kontynuowana lub wznowiona, na przykład:

El albañil estaba construyendo la casa. – Murarz budował dom.
Estaba nevando en toda España. – W całej Hiszpanii padał śnieg.

b) Konstrukcję estar + gerundio w czasie przeszłym pretérito imperfecto stosujemy również przy opisywaniu tła i kontekstu wydarzeń, gdy w zdaniu występuje inna czynność punktowa, wyrażana najczęściej czasem pretérito indefinido, na przykład:

Cuando vi a Laura, ella estaba con Pedro. – Kiedy zobaczyłem Laurę, ona była z Pedro.
Estaba estudiando cuando escuché la trágica noticia. – Właśnie uczyłem się, kiedy usłyszałem tragiczną wiadomość.
El helicóptero recibió aviso de que estaba volando demasiado bajo antes de estrellarse. – Helikopter otrzymał ostrzeżenie, że leci zbyt nisko, zanim rozbił się.
Laura y yo estábamos conversando y bebiendo algo y luego Pedro llegó. – Laura i ja rozmawialiśmy i coś piliśmy, a później przyszedł Pedro.
Una de las chicas me llamó cuando yo me estaba asoleando. – Jedna z dziewczyn zadzwoniła do mnie, kiedy opalałem się.

c) Konstrukcję estar + gerundio w czasie przeszłym pretérito imperfecto stosujemy także, gdy opisujemy czynności trwające równocześnie, na przykład:

Mientras estaba preparando la cena, las chicas se estaban bañando en el Mar Caribe. – Podczas gdy przygotowywałem kolację, dziewczyny kąpały się w Morzu Karaibskim.

Dodatkowe zdania do analizy w wersji polsko-hiszpańskiej:

Gracias por estar aquí y hasta la próxima.