Dzień dobry! / Guten Tag!
W celu prawidłowej budowy zdań w języku niemieckim koniecznie musimy poznać zasady odmiany czasowników w tym języku. Czasownik jest „nośnikiem” sensu, za pomocą którego opisujemy czynności, procesy i stany. Im więcej poznamy czasowników niemieckich, tym więcej będziemy rozumieli, a z drugiej strony, nasze wypowiedzi będą precyzyjniejsze.
Większość czasowników w języku niemieckim odmienia się regularnie, czyli poprzez dodanie określonych końcówek osobowych do tematu czasownika. Bezokolicznik to nieodmienna, bezosobowa forma czasownika, która podawana jest w słownikach. Tematem czasownika nazywamy formę, która pozostaje po odjęciu od bezokolicznika końcówki -en lub -eln, a w przypadku czasowników zakończonych na -ern końcówki -n.
Czasowniki zakończone na -en otrzymują w czasie teraźniejszym (Präsens) następujące końcówki osobowe:
| Liczba pojedyncza | Liczba mnoga |
| ich frage
du fragst er/sie/es fragt |
wir fragen
ihr fragt sie/Sie fragen |
Jeżeli temat czasownika po odjęciu końcówki -en kończy się na -t, -d, -chn, -ffn, -tm, tak jak np. w czasownikach arbeiten (pracować), atmen (oddychać), duften (pachnieć), finden (znajdować), kosten (kosztować), öffnen (otwierać), zeichnen (rysować), wtedy dla ułatwienia wymowy w 2. i 3. osobie liczby pojedynczej i 2. osobie liczby mnogiej występuje dodatkowo samogłoska -e. Spójrzmy na odmianę czasownika finden (znajdować) w czasie teraźniejszym:
| Liczba pojedyncza | Liczba mnoga |
| ich finde
du findest er/sie/es findet |
wir finden
ihr findet sie/Sie finden |
Jeżeli temat czasownika po odjęciu końcówki -en kończy się na -s, -ss, -ß, -z,-tz, -x, tak jak np. w czasownikach faxen (faksować), grüßen (pozdrawiać), heißen (nazywać się), heizen (opalać), mixen (miksować), nutzen (używać), passen (pasować), rasen (pędzić), reisen (podróżować), sitzen (siedzieć), tanzen (tańczyć), wtedy 2. osoba liczby pojedynczej ma końcówkę -t (a nie -st). Formy czasownika w 2. i 3. osobie liczby pojedynczej są wtedy takie same. Oto odmiana czasownika sitzen w czasie teraźniejszym:
| Liczba pojedyncza | Liczba mnoga |
| ich sitze
du sitzt er/sie/es sitzt |
wir sitzen
ihr sitzt sie/Sie sitzen |
Czasowniki zakończone na -eln, takie jak np. angeln (łowić ryby), basteln (majsterkować), handeln (działać), klingeln (dzwonić), lächeln (uśmiechać się), paddeln (wiosłować), sammeln (zbierać), schütteln (potrząsać), segeln (żeglować), tracą w 1. osobie liczby pojedynczej głoskę -e przed „l”. Spójrzmy na odmianę czasownika angeln w czasie teraźniejszym:
| Liczba pojedyncza | Liczba mnoga |
| ich angle
du angelst er/sie/es angelt |
wir angeln
ihr angelt sie/Sie angeln |
Czasowniki zakończone na -ern, takie jak np. ändern (zmieniać), dauern (trwać), gackern (gdakać), jammern (jęczeć), klettern (wspinać się), mildern (łagodzić), nähern (zbliżać), plaudern (gawędzić), schimmern (błyszczeć), zaubern (czarować), tracą końcówe -n w liczbie pojedyńczej. Spójrzmy na odmianę czasownika klettern w czasie teraźniejszym:
| Liczba pojedyncza | Liczba mnoga |
| ich klettere
du kletterst er/sie/es klettert |
wir klettern
ihr klettert sie/Sie klettern |
Dzięki znajomości zasad odmiany czasowników regularnych jesteśmy w stanie zbudować nieskończenie wiele zdań w języku niemieckim.
Przykłady zdań w wersji polsko-niemieckiej do analizy:
| Chętnie maluję akwarelami. | Ich male gern mit Wasserfarben. |
| Chętnie słucham muzyki. Muzyka czyni życie lżejszym. | Ich höre gern Musik. Musik macht das Leben leichter. |
| Chętnie uprawiam sport. Trenuję łyżwiarstwo figurowe. | Ich mache gern Sport. Ich trainiere Eiskunstlauf. |
| Co robicie dzisiaj po południu? Robimy zakupy. | Was macht ihr heute am Nachmittag? Wir machen Einkäufe. |
| Co pan/pani robi po pracy? Proszę nie ograniczać wypoczynku do weekendów i urlopów. | Was machen Sie nach der Arbeit? Beschränken Sie die Erholung nicht auf die Wochenenden und den Urlaub. |
| Co robicie z waszymi starymi smartfonami. | Was macht ihr mit euren alten Smartphones? |
| Co rysuje dziecko? Dziecko rysuje obrazek. | Was zeichnet das Kind? Das Kind zeichnet ein Bild. |
| Czekasz na mnie? Tak, czekam na ciebie. | Du wartest auf mich? Ja, ich warte auf dich. |
| Czy masz dużo zadań domowych? | Hast du viele Hausaufgaben? |
| Gdzie mieszkasz? Mieszkam w Berlinie. | Wo wohnst du? Ich wohne in Berlin. |
| Gdzie pracujesz? Pracuję w Parlamencie Europejskim. | Wo arbeitest du? Ich arbeite beim Europäischen Parlament. |
| Handluję używanymi samochodami. | Ich handle mit gebrauchten Wagen. |
| Ile godzin zazwyczaj uczysz się? | Wie viele Stunden lernst du gewöhnlich? |
| Ile kosztują pomidory i ogórki? | Wie viel kosten Tomaten und Gurken? |
| Im wcześniej go znajdziesz, tym lepiej. | Je eher du ihn findest, desto besser. |
| Jak długo tutaj czekasz? | Wie lange wartest du hier? |
| Jak długo uczysz się niemieckiego? Uczę się niemieckiego od pięciu lat. | Wie lange lernst du Deutsch? Ich lerne Deutsch seit fünf Jahren. |
| Jak się nazywasz? Nazywam się Anna. | Wie heißt du? Ich heiße Anna. |
| Jak się pan/pani nazywa? Nazywam się Egon Müller. | Wie heißen Sie? Ich heiße Egon Müller. |
| Jego wujek pracuje w banku. | Sein Onkel arbeitet in der Bank. |
| Kiedy ona wreszcie przyjdzie? | Wann kommt sie endlich? |
| Kiedy zaczyna się przerwa obiadowa? | Wann beginnt die Mittagspause? |
| Kto gotuje dzisiaj obiad? | Wer kocht heute das Mittagessen? |
| Kupię tobie jakąś książkę. | Ich kaufe dir ein Buch. |
| Moja mama bardzo dobrze gotuje. | Meine Mutter kocht sehr gut. |
| Mój dziadek ciężko oddycha. | Mein Großvater atmet schwer. |
| Nauczycielka języka niemieckiego pisze ważne pojęcia na tablicy. | Die Deutschlehrerin schreibt wichtige Begriffe an die Tafel. |
| Nie każdy uczeń robi chętnie swoją pracę domową. | Nicht jeder Schüler macht gerne seine Hausaufgaben. |
| Nie pijesz alkoholu? | Du trinkst keinen Alkohol? |
| On mieszka tutaj w pobliżu. | Er lebt hier in der Nähe. |
| On potrzebuje pomocy medycznej. | Er braucht medizinische Hilfe. |
| On pracuje za dużo. | Er arbeitet zu viel. |
| Ona nadal mnie kocha. | Sie liebt mich weiterhin. |
| Ona potrzebuje więcej pieniędzy. | Sie braucht mehr Geld. |
| Piję kolumbijską kawę. | Ich trinke kolumbianischen Kaffee. |
| Piszę maila do kolegi. | Ich schreibe eine E-Mail an einen Kollegen. |
| Po szkole mój syn gra w piłkę nożną. | Nach der Schule spielt mein Sohn Fuβball. |
| Pozdrawiam ludzi we wszystkich krajach! | Ich grüße die Menschen in allen Ländern! |
| Proszę odpowiedzieć na wszystkie pytania. | Bitte antworten Sie auf alle Fragen. |
| Pytasz niewłaściwą osobę. | Du fragst die falsche Person. |
| Robimy zakupy. | Wir machen Einkäufe. |
| Robisz to przez cały czas? | Machst du das die ganze Zeit? |
| Skąd pochodzisz? Pochodzę z Monachium. | Woher kommst du? Ich komme aus München. |
| Skłonię ciebie do mówienia! | Ich bringe dich zum Reden! |
| To dużo nie kosztuje. | Das kostet nicht viel. |
| Trenuję jazdę na nartach w Tatrach Wysokich. | Ich trainiere Skifahren in der Hohen Tatra. |
| Uczę się niemieckiego i hiszpańskiego od siedmiu lat w szkole. | Ich lerne Deutsch und Spanisch seit sieben Jahren in der Schule. |
| Wiosłuję trzy razy dziennie na jeziorze. | Ich rudere dreimal täglich auf dem See. |
| Wspinam się z pasją od 2010 r. | Ich klettere seit 2010 leidenschaftlich. |
| Wszyscy płyniemy na tej samej łodzi. | Wir sitzen alle im selben Boot. |
| Wypijemy coś i porozmawiamy o pracy. | Wir trinken etwas und reden über die Arbeit. |
| Zrobię wszystko, co powiesz. | Ich mache alles, was du sagst. |
Ich wünsche Dir alles Gute!