¡Hola! ¿Qué tal?
¡Empezamos! / Zaczynamy!
Poniższa tabela przedstawia zaimki osobowe w funkcji podmiotu.
| Liczba pojedyncza | Liczba mnoga |
| yo (ja) | nosotros (my) nosotras (my) |
| tú (ty) | vosotros (wy) vosotras (wy) |
| él (on) ella (ona) usted (pan, pani) | ellos (oni) ellas (one) ustedes (państwo) |
a) w języku hiszpańskim zaimki osobowe w funkcji podmiotu są bardzo często opuszczane (tak jak w języku polskim). Oznacza to, że aby prawidłowo zrozumieć sens danego zdania, musimy doskonale znać odmianę czasownika/ów. Przykłady:
Bebo agua. – Piję wodę.
¿Eres de España? – Jesteś z Hiszpanii?
Es de Varsovia. – Jest z Warszawy.
Hablamos con amigos. – Rozmawiamy z przyjaciółmi.
Somos viejos amigos. – Jesteśmy starymi przyjaciółmi.
Soy de Varsovia. – Jestem z Warszawy.
Tengo un perro. – Mam psa.
¿Vives con tus padres? – Mieszkasz ze swoimi rodzicami?
Uwaga! W języku hiszpańskim zdanie pytające rozpoczyna się obowiązkowo znakiem zapytania (pytajnikiem) postawionym odwrotnie i kończy się pytajnikiem stawianym normalnie. Podobnie zdanie wykrzyknikowe ma dwa wykrzykniki: na początku zdania „do góry nogami” i normalny na końcu zdania.
b) zaimki „usted” i „ustedes” to formy grzecznościowe, które łączą się zawsze z czasownikami w trzeciej osobie liczby pojedynczej lub odpowiednio mnogiej. Pierwszy z nich znaczy „pan” lub „pani”, a drugi „państwo”. Przykłady:
Usted es soldado. – Pan jest żołnierzem.
Usted es un hombre listo. – Jest pan bystrym człowiekiem.
Ustedes hablan polaco. – Państwo mówią po polsku.
¿Cómo están ustedes? – Jak się państwo/panie mają?
c) zaimki „my” i „wy” występują w dwóch rodzajach, męskim (nosotros i vosotros) oraz żeńskim (nosotras i vosotras). Rodzaj męski ma zastosowanie do grup męskoosobowych i mieszanych, natomiast rodzaj żeński do grup żeńskich. Przykłady:
Nosotros somos polacos. – Jesteśmy Polakami.
Vosotros sois la luz del mundo. – Jesteście światłem świata.
Vosotros sois buenos actores. – Jesteście dobrymi aktorami.
Nosotras somos de Cuba. – Jesteśmy z Kuby (grupa żeńska).
Vosotras sois bonitas. – Jesteście ładne.
d) Jeśli mówimy o dwóch osobach, z których jedna jest mężczyzną, a druga kobietą, używana jest forma męska: ellos (oni). Jeżeli mówimy o dwóch lub więcej kobietach używamy formy żeńskiej ellas (one).
e) zaimki osobowe występują w zdaniach, gdy chcemy podkreślić wykonawcę określonej czynności lub osobę, do której odnosi się wypowiedź (funkcja emfatyczna). Używamy ich także, aby dokładnie wskazać o kogo chodzi lub wyrazić kontrast. Przykłady:
Me llamo Anna. ¿Y tú? – Nazywam się Anna. A ty?
Yo lo sé. – Ja to wiem.
Tú no sabes nada, de la vida. – Ty nic nie wiesz o życiu.
¡Ellos son tan grandes! – Oni są tacy wielcy!
¿Quién dijo eso? Lo dije yo. – Kto to powiedział? Ja to powiedziałem. [czas przeszły dokonany Pretérito indefinido]
f) w języku hiszpańskim, zwłaszcza w języku literackim, występuje również zaimek ello, którego rolą jest zastępowanie całych zdań. Przykłady:
No hay nadie en casa. Ello significa que estás solo. – Nikogo nie ma w domu. Oznacza to, że jesteś sam.
Ello representa un importante avance para nosotros. – Stanowi to dla nas ważny krok naprzód.
g) formy vosotros i vosotras są używane przede wszystkim w Hiszpanii, z wyjątkiem niektórych regionów południowo-zachodniej Hiszpanii oraz Wysp Kanaryjskich. W Ameryce Łacińskiej nie stosuje się form vosotros i vosotras. W ich miejsce jest stosowana forma ustedes.
h) od samego początku nauki języka hiszpańskiego musimy zdawać sobie sprawę z tego, iż w krajach hiszpańskojęzycznych występują różne warianty wymowy. Na przykład można spotkać się z różną wymową zaimka osobowego yo. Na znacznym obszarze Hiszpanii i na Kubie usłyszymy [jo], ale w Kolumbii i w Meksyku [dzio], w Argentynie lub w Nikaragui [szio], a w Urugwaju [żo]. Różnice te wynikają z zachowania pewnych elementów gramatyki z czasów kolonialnych oraz przekształceń, jakie dokonały się na przestrzeni lat pod wpływem ojczystych języków emigrantów. Spójrz na poniższe przykłady:
Hiszpania: yo me llamo [jo me jamo], lluvia [juβja], pollo [pojo],
Urugwaj: yo me llamo [żo me żamo], lluvia [żuwja], pollo [pożo],
Hiszpania: playa [plaja], calle [caje],
Argentyna: playa [plaszia], calle [kaszie].
i) w krajach hiszpańskojęzycznych występuje zjawisko zwane „yeísmo”. Polega ono na wymawianiu spółgłoski „ll” [ʎ] jako „y”. W rezultacie „lla”, „lle”, „lli”, „llo”, „llu” wymawia się jako [ya], [ye], [yi], [yo], [yu]. W argentyńskim dialekcie rioplatense /j/ i /ʎ/ są na ogół wymawiane jak /ʒ/, w sposób zbliżony do polskiego „ź”.
j) w krajach Ameryki Ameryki Łacińskiej występuje zjawisko zwane „voseo”, które polega na używaniu zaimka osobowego tú zamiast vos. Wraz z tą różnicą zachodzą zmiany gramatyczne w odmianie poszczególnych czasów w porównaniu do hiszpańskiego europejskiego. Przykład:
Hiszpania: Cómo estás? Bien, ¿Y tú?
Ameryka Łacińska: Cómo estás? Bien, ¿Y vos?
k) Dla Ameryki Łacińskiej, jak i dla Andaluzji i Wysp Kanaryjskich, charakterystyczne jest zjawisko zwane „seseo”. Polega ono na wymowie „c” (przed „e” oraz „i”) oraz „z” jako „s”. Fonem /θ/, obecny w europejskim kastylijskim, zanikł w jego amerykańskiej wersji, i został zastąpiony przez /s/. Miękka wymowa wymienionych spółgłosek sprawia, że latynoamerykański hiszpański brzmi bardzo melodyjnie. Przykłady:
Hiszpania: cereza [θeˈɾeθa], ciento [ˈθjento], zapatos [θaˈpatos],
Ameryka Łacińska: cereza [seˈɾesa], ciento [ˈsjento], zapatos [saˈpatos].
Pamiętaj, że wymowę wyrazów, których jeszcze nie znasz, możesz zawsze odsłuchać na stronie https://pl.forvo.com/
¡Vale! Es todo por hoy.
Muchas gracias y hasta la próxima.