¡Hola a todos!
W gramatyce języka hiszpańskiego wyróżnia się zaimki wykrzyknikowe (hiszp. pronombres exclamativos), które służą do wyrażania różnych emocji/uczuć, takich jak radość, złość, smutek, gniew, strach, podziw, zaskoczenie itd. Ich funkcją jest wzmocnienie ekspresywności komunikatu. Zaimki wykrzyknikowe sprawiają, że nasze wypowiedzi wywierają większe wrażenie na odbiorcy. Zaimki te stosujemy przede wszystkim w mowie potocznej.
Najczęściej stosowane zaimki wykrzyknikowe to:
– qué (ale, jaki, co za),
– quién, quiénes (kto),
– cuánto, cuánta, cuántos, cuántas (ile, jak bardzo),
– cómo (jak, ale),
– cuál, cuáles (jaki/jaka, jacy/jakie).
Wszystkie zaimki wykrzyknikowe mają akcent graficzny, który odróżnia je od zaimków względnych. W zdaniach wykrzyknikowych zawsze obowiązuje odpowiedni zapis graficzny tzn. zdanie rozpoczyna się odwróconym znakiem wykrzyknika (¡) i kończy „tradycyjnym” wykrzyknikiem (!).
Przyjrzyjmy się teraz przykładom użycia poszczególnych zaimków wykrzyknikowych.
I. Zaimka „qué” (ale, jaki, co za) używa się bardzo często w krótkich zwrotach z przymiotnikami lub przysłówkami. W niektórych zwrotach wstawiamy po nich czasownik. Zaimek „qué” służy do wyrażania różnych emocji/uczuć, a także życzeń skierowanych do innych osób. Przykłady:
¡Qué aproveche! – Smacznego!
¡Qué bien! – Ale dobrze!
¡Qué bien huele! – Co za ładny zapach!
¡Qué bonita chica! – Ale ładna dziewczyna!
¡Qué bonita tradición! – Co za piękna tradycja!
¡Qué bonito lugar! – Co za wspaniałe miejsce!
¡Qué buena elección! – Co za dobry wybór!
¡Qué calor! – Ale upał!
¡(Qué) caramba! – Do licha!
¡Qué caro! – Ale drogo!
¡Qué casualidad! – Co za zbieg okoliczności!
¡Qué cruz tengo con ella! – Mam z nią krzyż pański!
¡Qué curioso eres! – Coś taki ciekawski?
¡Qué diablos estás haciendo! – Co ty do diabła wyprawiasz!
¡Qué encuentro! – Co za spotkanie!
¡Qué falsa modestia! – Co za fałszywa skromność!
¡Qué frío! – Ale zimno!
¡Qué ganga! – Ale okazja!
¡Qué grande! – Ale duży!
¡Qué guapa estás! – Ale ładnie wyglądasz!
¡Qué guapo! – Ale przystojny!
¡Qué horrible día! – Co za paskudny dzień!
¡Qué idea genial! – Co za wspaniała myśl!
¡Qué idea más estúpida! – Co to za głupi pomysł!
¡Qué ideas raras tienes! – Ale ty masz dziwne pomysły!
¡Qué lástima que no hayas podido venir! – Jaka szkoda, że nie mogłeś przyjść!
¡Qué listo! – Jak sprytnie!
¡Qué lento! – Jak powoli!
¡Qué lo paséis bien! – Bawcie się dobrze!
¡Qué mala pareja! – Co za niedobrana para!
¡Qué mala suerte! – A to pech!
¡Qué me importa lo que digan! – Co mnie obchodzi, co oni mówią!
¡Qué noticia más terrible! – Co za przykra wiadomość!
¡Qué os divirtáis! – Bawcie się dobrze!
¡Qué pena/lástima! – Jaka szkoda!
¡Qué pinta tienes! – Jak ty wyglądasz!
¡Qué rápido ha crecido! – Jak szybko wyrósł!
¡Qué rápido pasa el tiempo! – Jak szybko mija czas!
¡Qué raro! – Ale to dziwne!
¡Qué sorpresa tan agradable! – Cóż za miła niespodzianka!
¡Qué sorpresa! – Ale niespodzianka!
¡Qué tengas un buen día! – Miłego dnia!
¡Qué te importa! – Co ciebie obchodzi!
¡Qué tiempo de perros! – Co za paskudna pogoda!
¡Qué triste! – Ale to smutne!
¡Qué tontería! – Co za głupota!
¡Qué va! – Gdzie tam!
¡Qué vergüenza! – Ale wstyd!
Istnieje też konstrukcja: ¡Qué + rzeczownik + más + przymiotnik! Przykłady:
¡Qué cosa más rara! – Ale to dziwne!
¡Qué idea más buena! – Co za dobry pomysł!
¡Qué mujer más guapa! – Ale ładna kobieta!
¡Qué perro más grande! – Jaki wielki pies!
II. Zaimek „quién”/„quiénes” (kto) może występować w różnych trybach i czasach. Jeżeli występuje z czasownikiem w trybie łączącym Imperfecto de Subjuntivo, służy do wyrażania życzenia. Przykłady zdań:
¡Quién lo diría! – Kto by powiedział!
¡Quién lo hubiera pensado! – Kto by pomyślał! [Pluscuamperfecto de Subjuntivo]
¡Quién no podría enamorarse de una persona tan maravillosa como tú! – Któż nie zakochałby się w tak cudownej osobie jak ty!
¡Quién no querría vivir un amor como el de las películas! – Któż nie chciałby przeżyć takiej miłości jak ta na filmach!
¡Quién sabe! – Ko wie!
¡Quién tuviera dieciocho años! – Któż nie chciałby mieć osiemnastu lat!
¡Quiénes son inocentes! – Kto jest niewinny!
III. Zaimek „cuánto” (ile, jak bardzo) dostosowuje swoją formę do rodzaju i liczby rzeczownika, do którego się odnosi, stąd występują aż cztery formy: „cuánto”, „cuánta”, „cuántos”, „cuántas”. Przykłady zdań:
¡Cuánta alegría! – Ile radości!
¡Cuánta luz! – Ile światła! / Jak jasno!
¡Cuánto dinero gastamos! Ale dużo pieniędzy wydajemy!
¡Cuánto hace que no nos veíamos! – Jak dawno się nie widzieliśmy! [Futuro Imperfecto]
¡Cuánto lo quiere! – Ale ona go kocha!
¡Cuánto miedo me da! – Ale się boję!
¡Cuánto ruido hay aquí! – Ale tutaj hałas [huk]!
¡Cuánto te odio! – Jak ja cię nienawidzę!
¡Cuánto tiempo no nos hemos visto! – Jak dawno się nie widzieliśmy! [Pretérito Perfecto]
¡Cuánto tiempo que llevan juntos! – Jak długo są razem!
¡Cuánto trabajan! – Ileż to oni pracują!
¡Cuántos niños hay en el parque! – Ileż to dzieci jest w parku!
IV. Zaimka „cómo” (jak, ale) używa się do wyrażenia naszych emocji/uczuć odnośnie jakiegoś zdarzenia lub zjawiska, intensywności lub sposobu działania. Przykłady zdań:
¡Cómo corre el tiempo! – Jak ten czas leci!
¡Cómo llueve! – Ale pada!
¡Cómo no! – Ależ oczywiście! / A jakże inaczej!
¡Cómo pica el sol hoy! – Ale pali dzisiaj słońce!
¡Cómo pudo pasar esto! – Jak to mogło się stać! [Pretérito Indefinido]
¡Cómo se atreve! – Na co sobie pan/pani pozwala!
¡Cómo se divierte! – Jak dobrze się bawi!
V. Zaimka „cuál”/„cuáles” (jaki/jaka, jacy/jakie) używa się również do wyrażenia różnych emocji/uczuć, zarówno tych przyjemnych, jak i przykrych. Przykłady zdań:
¡Cuál de terror me llena! – Jaki strach mnie wypełnia!
¡Cuál motivación! – Jaka motywacja!
¡Cuál odio! – Jaka nienawiść!
Gracias por estar aquí y hasta la próxima.
¡Qué tengáis un buen día!