Zaimki przymiotne wskazujące w j. francuskim (Les adjectifs démonstratifs en français)

Bonjour les amis !

W tym wpisie omówię temat francuskich zaimków przymiotnych wskazujących (les adjectifs démonstratifs). Poznamy ich formy, dowiemy się o ich roli i przyjrzymy się przykładom ich użycia.

Zaimki przymiotne wskazujące są określeniem rzeczownika o podobnej wartości co rodzajnik. Zaimki te występują zawsze przed rzeczownikiem zastępując rodzajnik. Mają formy pojedyncze i złożone.

Formy pojedyncze:

Formy złożone:

Uwaga! Formy „cet” używa się w liczbie pojedynczej przed rzeczownikami rodzaju męskiego zaczynającymi się od samogłoski lub h niemego.

Rola zaimków przymiotnych wskazujących:

a) zaimki przymiotne wskazujące wskazują na konkretną osobę, przedmiot lub pojęcie, informując o liczbie pojedynczej lub mnogiej rzeczownika, na przykład:

ce bateau – ten statek
ce cas – ten przypadek
ces arbes – te drzewa
ces filles – te dziewczyny
cet homme – ten mężczyzna
cet ordinateur – ten komputer
cette conférence de presse – ta konferencja prasowa
cette femme – ta kobieta
cette voiture – ten samochód

b) zaimki przymiotne wskazujące mogą służyć do połączenia informacji podanych w dwóch odrębnych zdaniach, na przykład:

Connaissez-vous le guide Petit Futé ? Ce guide est assez volumineux et s’enrichie chaque année. – Czy znacie przewodnik Petit Futé? Ten przewodnik jest dość obszerny i powiększa się z każdym rokiem.
Madagascar est une république parlementaire. Située dans l’océan Indien, cette île est le premier producteur mondial de vanille. – Madagaskar to republika parlamentarna. Ta wyspa, usytuowana na Oceanie Indyjskim, jest największym producentem wanilii w świecie.

c) W formach złożonych partykuła „-ci” dołączana do rzeczownika wskazuje na bliskość w czasie lub przestrzeni, a partykuła „-là” na oddalenie, na przykład:

ce bateau-ci – ten (oto) statek
ce bateau-là – tamten (oto) statek
ces bateaux-là – tamte statki

ce jour-ci – tego dnia
ce jour-là – tamtego dnia
ces jours-ci – w tych dniach

ce livre-ci – ta (oto) książka
ce livre-là – tamta (oto) książka
ces livres-là – tamte książki

Uwaga! W konstrukcjach z rzeczownikiem partykuła „-ci” jest stosunkowo rzadko używana. W języku potocznym, gdy nie tworzymy opozycji dwóch rzeczowników w postaci ten-tamten, najczęściej stosujemy partykułę „-la” bez względu na odległość, czyli również w znaczeniu „ici”, gdy coś lub ktoś jest bardzo blisko nas. Warto o tym wiedzieć, aby uniknąć nieporozumień. Przykłady zdań:

J’aime cette chemise-là. – Podoba mi się ta koszula.
Prends ce manteau-là. – Weź ten płaszcz.
Je veux acheter cette robe-là. – Chcę kupić tę sukienkę.

Natomiast, gdy chcemy wskazać na miejsce, w którym coś lub ktoś się znajduje, używamy w mowie potocznej wyrażenia „là-bas”, na przykład:

L’Australie brûle : un Breton installé là-bas nous met en garde ! – Australia płonie – ostrzega nas pewien Bretończyk, który tam mieszka.
L’autoroute passe là-bas, derrière les barrières de sécurité. – Autostrada przebiega tamtędy, za barierą bezpieczeństwa.
Il doit faire froid là-bas. – Tam musi być zimno.
Qui chante là-bas ? – Kto tam śpiewa ?
Qu’est-ce qui est là-bas ? – Co tam jest?
Qui est-ce qui est là-bas ? – Kto tam jest?

Dodatkowe przykłady zdań w wersji francusko-polskiej do analizy:

Eh bien voilà, ce n’était pas si compliqué quand même.
À la prochaine !