Zaimki dzierżawcze akcentowane w języku hiszpańskim

¡Hola a todos!

W tym wpisie kontynuujemy poznawanie hiszpańskich zaimków dzierżawczych i analizujemy ich praktyczne zastosowanie w zdaniach.

W języku hiszpańskim oprócz zaimków dzierżawczych nieakcentowanych (hiszp. adjetivos posesivos átonos) występujących w funkcji przymiotnej przed rzeczownikiem występują również zaimki dzierżawcze akcentowane. Te drugie można podzielić na dwie grupy: adjetivos posesivos tónicos oraz pronombres posesivos. W języku polskim dla wszystkich form stosujemy jeden termin – zaimki dzierżawcze.

Adjetivos posesivos tónicos

Zaimki dzierżawcze akcentowane odmieniają się przez rodzaje i liczby we wszystkich osobach. Po rzeczownikach rodzaju męskiego stosujemy w liczbie pojedynczej i mnogiej zaimki z końcówką -o/-os, natomiast po rzeczownikach rodzaju żeńskiego stosujemy w liczbie pojedynczej i mnogiej zaimki z końcówką -a/-as. W trzeciej osobie liczby pojedynczej i mnogiej, w odróżnieniu od zaimków dzierżawczych nieakcentowanych su/sus, występują formy akcentowane suyo/suyos, suya/suyas. Zaimki dzierżawcze akcentowane zawsze dopasowują swój rodzaj i liczbę do rodzaju i liczby rzeczownika, a nie posiadacza, tak jak to ma miejsce w języku polskim.

a) Zaimki dzierżawcze akcentowane mogą występować samodzielnie. W takich przypadkach występują one najczęściej na końcu zdania, na przykład:

¿De quién es esta camisa de manga larga? – Es mía. Czyja to jest ta koszula z długim rękawem? – Jest moja.
Esta cartera de cuero es mía. – Ten skórzany portfel jest mój.
Estas maletas son suyas. – Te walizki są jego/jej/ich.
Este diccionario es suyo. – Ten słownik jest jego/jej/ich.
Mi corazón es tuyo. – Moje serce należy do ciebie. [dosł. Moje serce jest twoje]
Señor López, ¿es suyo este equipaje? – Panie López, czy to pana bagaż?
¿Son de Magdalena estos zapatos? – Sí, son suyos. – Czy te buty są Magdaleny? – Tak, są jej.
¿Son tuyas estas llaves? – No, no son mías. Czy te klucze są twoje? – Nie, nie są moje.

b) Zaimki dzierżawcze akcentowane stosujemy również, kiedy rzeczownik poprzedzony jest zaimkiem wskazującym, zaimkiem nieokreślonym lub zaimkiem pytającym, przysłówkiem, liczebnikiem lub wyrażeniem określającym ilość, na przykład:

Algunos profesores míos están enfermos. – Niektórzy moi nauczyciele są chorzy.
Este amigo mío se llama Pedro. – Ten mój przyjaciel nazywa się Pedro.
Cada mirada tuya es un gran placer. – Każde twoje spojrzenie to wielka rozkosz.
¿Cuántos cuadros suyos has visto? – Ile jego/jej/ich obrazów widziałeś?
He visto seis cuadros suyos. – Widziałem sześć jego/jej/ich obrazów.
Muchos amigos míos quieren cambiar el mundo. – Wielu moich przyjaciół chce zmienić świat.
Unos parientes míos tuvieron un accidente. – Kilku moich krewnych miało wypadek.

c) Przed zaimkami dzierżawczymi akcentowanymi mogą występować rzeczowniki z rodzajnikami nieokreślonym, gdy mówimy o czymś po raz pierwszy lub chcemy wskazać na przynależność do grupy, bez podawania dodatkowych określeń, na przykład:

Es un amigo suyo. – To jeden z jego przyjaciół.
Es una compañera mía. – To jedna z moich koleżanek.
Carlos est un amigo tuyo, ¿verdad? – Carlos jest jednym z twoich przyjaciół, prawda?
Hoy viene un amigo mío. – Dzisiaj przychodzi jeden z moich przyjaciół.
Una conocida mía está en Montevideo. – Pewna moja znajoma jest w Montevideo.
Un profesor mío habla muy bien francés. – Jeden z moich nauczycieli bardzo dobrze mówi po francusku.
Un colega mío se compró un ordenador portátil. – Jeden z moich kolegów kupił sobie laptopa.
Voy a ver a mi amigo. Voy a ver a un amigo mío. – Zobaczę mojego przyjaciela. Zobaczę jednego z moich przyjaciół.

Pronombres posesivos

a) W tym przypadku zaimki dzierżawcze zastępują rzeczownik lub frazę nominalną (sintagma nominal) wymienioną wcześniej w tym samym lub w poprzednim zdaniu, na przykład:

En Bogotá, por cada hombre que perdió su empleo durante la pandemia, tres mujeres perdieron el suyo. – W Bogocie na każdego mężczyznę, który utracił zatrudnienie podczas pandemii, [przypadają] trzy kobiety, które [też] je utraciły.
Es tu problema, no el mío. – To twój problem, nie mój.
Esta maleta es mía. ¿Y dondé está la tuya? – Ta walizka jest moja. A gdzie jest twoja?
Estos no son mis guantas. ¿Son los tuyos? – To nie są moje rękawiczki. Czy to twoje?
Mi conocida vive en La Habana. ¿Y la tuya? – Moja znajoma mieszka w Hawanie. A twoja?
Mi camisa es azul celeste, y la tuya es azul marino. – Moja koszula jest błękitna, a twoja granatowa.
Tu padre es diplomático, el mío es periodista. – Twój ojciec jest dyplomatą, a mój dziennikarzem.
Tus padres están en el extranjero, los nuestros están en la reunión informativa en la escuela. – Twoi rodzice są za granicą, a moi na zebraniu w szkole.
¿Vamos a la playa en mi coche o en el tuyo? – Jedziemy na plażę moich samochodem, czy twoim?
Mujeres que no siguen la moda porque tienen la suya propia. – Kobiety, które nie podążają za modą, ponieważ mają swoją własną.
Vemos la paja en el ojo ajeno, y no vemos la viga en el nuestro. – W cudzym oku źdźbło, w swoim belki nie widzi. [powiedzenie]

b) W przypadku porównań z „que” zaimki dzierżawcze akcentowane są zawsze poprzedzone rodzajnikiem określonym (el/los, la/las), na przykład:

El apartamento de Fabio en San Luis Potosí es más grande que el mío. – Apartament Roberta w San Luis Potosí jest większy niż mój.
Mi coche es más nuevo y más caro que el tuyo. – Mój samochód jest nowszy i droższy niż twój.
Mi complejo de superioridad es mucho mejor que el tuyo. – Moje poczucie wyższości jest o wiele lepsze niż twoje.
Mi mamá cocina mejor que la tuya. – Moja mama lepiej gotuje niż twoja.
Mi papá es mejor que el tuyo. – Mój tata jest lepszy od twojego.
Tu marido es más guapo que el mío. – Twój mąż jest przystojniejszy od mojego.

c) W trzeciej osobie liczby pojedynczej i mnogiej występują formy suyo/suyos, suya/suyas. Zdania z tymi zaimkami mogą być wieloznaczne i aby je prawidłowo przetłumaczyć na język polski, musimy znać kontekst wypowiedzi. Przykłady wieloznaczności:

Mi hijo es más inteligente que el suyo. – Mój syn jest inteligentniejszy niż jego/je/ich/pana/państwa.

W celu doprecyzowania wypowiedzi w niektórych sytuacjach można przekształcić zdanie i zastosować następujące formy:

de él – jego
de ella – jej
de usted – pana/pani
de ellos – ich (rodzaj męski)
de ellas – ich (rodzaj żeński)
de ustedes – państwa

Przykłady:

Él es amigo de ustedes y mío. – On jest przyjacielem państwa i moim.
Este libro es suyo. Este libro es de ellos. – Ta książka jest jego/jej/ich. Ta książka jest ich.
¿Estos proyectos europeos son vuestros o de ellos? – Te projekty europejskie są wasze czy ich?
¿Es suya? / ¿Es de ella?” – To jest jej?
Esta chaqueta no me gusta. La suya es más bonita. Esta chaqueta de él es más bonita. – Ta kurtka nie podoba mi się. Jego/jej/ich jest ładniejsza. Jego kurtka jest ładniejsza.
La culpa es suya. La culpa es de él. – Wina jest jego/jej. Wina jest jego.

W przypadku potrzeby doprecyzowania porównań z „que” możemy posłużyć się następującymi formami:

que el de él – niż (ten) jego
que el de ella – niż (ten) jej
que el de usted – niż (ten) pana/pani
que el de ellos – niż (ten) ich (rodzaj męski, liczba mnoga)
que el ellas – niż (ten) ich (rodzaj żeński, liczba mnoga)
que el de ustedes – niż (ten) państwa

Przykłady:

¿No es mi marido más atractivo que el de ella? – Czyż mój mąż nie jest atrakcyjniejszy niż (ten) jej?
Mi hijo es más inteligente que el de él. – Mój syn jest inteligentniejszy niż (ten) jego.
Mi salario es mayor que el de ellos. – Moje wynagrodzenie jest lepsze [wyższe] niż ich.
No hay amor más sincero que el de ella. – Nie ma szczerszej miłości niż (ta) jej.
Prefiero ser tu esclavo que el suyo. Prefiero ser tu esclavo que el de ella. – Wolę być twoim niewolnikiem niż jego/jej/ich. Wolę być twoim niewolnikiem niż jej.

¡Un saludo y hasta la próxima!