Wyrażanie relacji przestrzennych w j. hiszpańskim (Expresar las relaciones espaciales en español)

Hola, ¿qué tal?

W celu osiągnięcia biegłości w opisywaniu w języku hiszpańskim położenia otaczających nas przedmiotów i zjawisk niezbędna jest znajomość podstawowych przysłówków i przyimków miejsca. Wyrażają one różne relacje przestrzenne i służą do podawania informacji o lokalizacji lub do wskazania miejsca, w którym coś się odbywa. Przysłówki miejsca odpowiadają na pytanie „gdzie?”, a ich znaczenie jest uzależnione od kontekstu wypowiedzi.

Do najczęściej stosowanych przysłówków/przyimków miejsca i wyrażeń przysłówkowych/przyimkowych, które są potrzebne podczas opisywania relacji przestrzennych, zalicza się następujące:

a la derecha – po prawej, na prawo
a la izquierda – po lewej, na lewo
a través de – przez
abajo – na (w) dół, na (w) dole
acá – tu (używany w Am. Łac.)
adelante – naprzód, dalej!
adentro – do środka, wewnątrz, w głębi
afuera – na zewnątrz
ahí – tu, tam (miejsce znajduje się w pobliżu, niedaleko mówiącego)
al final (de) – na końcu
al fondo (de) – w głębi
al lado (de) – obok
al principio (de) – na początku
allá – tam (używany w Am. Łac).
allí – tam (miejsce znajduje się daleko od mówiącego i słuchającego)
allí abajo/dentro/arriba – tam na dole/w środku/na górze
alrededor (de) – wokół, dookoła
aquí – tu, tutaj (miejsce znajduje się bardzo blisko mówiącego)
aquí abajo/dentro/arriba – tu na dole/w środku/na górze
aquí y allí – tu i ówdzie
arriba – na górze, u góry, w górze, do góry
atrás – z tyłu
cerca (de) – blisko, niedaleko, obok
debajo (de) – pod, poniżej
delante (de) – przed, z przodu
dentro (de) – w (środku), wewnątrz
detrás (de) – za
en – na, w
en medio (de) – na środku
encima (de) – nad, na
enfrente (de) – naprzeciwko
entre – między
frente a – przed
fuera – na zewnątrz
junto a – (tuż) obok, tuż przy
lejos (de) – daleko
por debajo de – poniżej (w znaczeniu ilościowym/jakościowym)
por encima (de) – nad, ponad, powyżej
por detrás – z tyłu, od tyłu
sobre – na, ponad

Zdania do analizy w wersji polsko-hiszpańskiej

Antena satelitarna jest na górze.La antena satelital está arriba.
Bankomat jest parę kroków stąd.Un cajero automático está a unos pasos de aquí.
Bardzo lubię przechodzić przez park Chapultepec, największy park miejski w Ameryce (810 ha), zlokalizowany w mieście Meksyk. A mí me gusta mucho caminar a través del parque Chapultepec, el parque urbano más grande de América (810 ha), localizado en la Ciudad de México.
Buty narciarskie są obok pudełka.Las botas de esquí están al lado de la caja.
Buty są za drzwiami na podłodze.Los zapatos están detrás de la puerta, en el suelo.
Chcę odbyć podróż dookoła świata i zwiedzić wiele krajów.Quiero realizar un viaje alrededor del mundo y visitar muchos países.
Ci, którzy są z tyłu, dobrze nie słyszą.No oyen bien los que están atrás.
Co piąty mieszkaniec Hiszpanii żyje poniżej progu ubóstwa.Uno de cada cinco ciudadanos en España vive por debajo del umbral de la pobreza.
Co tu/tutaj robisz?¿Qué haces aquí?
Co tu/tutaj się dzieje? Co tutaj się stało?¿Qué pasa aquí? ¿Qué pasó aquí?
Codziennie czeszę się przed dużym lustrem. Me peino delante de un gran espejo todos los días.
Coś się tu nie zgadza.Algo está mal aquí.
Czajnik stoi na kuchence gazowej.La tetera está sobre la cocina de gas.
Czuję się tu jak ryba w wodzie.Me siento aquí como pez en el agua.
Czy jest tutaj plac zabaw?¿Hay un campo de juego por aquí?
Czy mogę stąd zadzwonić na policję?¿Puedo llamar desde aquí a la Policía?
Delfiny są tak inteligentne i czułe, że trudno jest powstrzymać się przed pływaniem z nimi w basenie. Delfines son tan inteligentes y cariñosos, que es difícil resistirse a nadar con ellos en una piscina.
Deptak wzdłuż bulwarów utworzono tuż poniżej skarpy, na której wyrosło stare centrum miasta.El paseo a lo largo del malecón fue formado justo debajo de la escarpa encima de la cual creció el antiguo centro de la ciudad.
Dlaczego sąsiedzi z góry zawsze tak hałasują?¿Por qué los vecinos de arriba siempre hacen tanto ruido?
Dzieci bawią się pośrodku werandy.Los niños están jugando en medio de la veranda.
Gdzie jest piłka? – Piłka jest pod stołem.¿Dónde está el balón? – El balón está
debajo de la mesa.
Gdzie są dzieci? – Dzieci są na dole.¿Dónde están los niños? – Los niños están abajo.
Goście hotelowi są w windzie.Los huéspedes del hotel están dentro del ascensor.
Helikopter z turystami latał nad Buenos Aires.Un helicóptero con turistas estaba volando sobre Buenos Aires.
Ile obrazów jest w Muzeum Prado? – Prawie 8 000 obrazów malowanych i wiele innych cennych obiektów sztuki, jednakże publiczność udostępnia się tylko około 1 150 obrazów.¿Cuántos cuadros hay en el Museo del Prado? – Casi 8.000 pinturas y muchos otros valiosos objetos de arte, aunque al público solo se exponen unos 1.150 cuadros.
Istnieją firmy, które organizują kilkudniowe rejsy Nilem, zawsze w dół rzeki (kierunek południe-północ).Existen empresas que organizan cruceros por el Nilo, de varios días, siempre aguas abajo (dirección sur-norte).
Jak postąpić, gdy za twoim samochodem jedzie karetka pogotowia z włączonymi światłami lub syreną? ¿Cómo actuar cuando una ambulancia va detrás de tu coche con las luces o la sirena activada?
Jestem na początku ulicy La Rambla w Barcelonie, którą każdego dnia spacerują tysiące osób. Estoy al principio de la calle La Rambla en Barcelona, donde cada día pasean miles de personas.
Jestem przed budynkiem liceum ogólnokształcącego.Estoy delante del edificio del instituto de segunda enseñanza.
Jestem tu służbowo i nie mam czasu, żeby tam iść.Estoy aquí por negocios y no tengo tiempo para ir allí.
Jesteśmy bardzo daleko od centrum miasta.Estamos muy lejos del centro de la ciudad.
Jesteśmy tu na urlopie od zeszłego czwartku. Estamos aquí de vacaciones desde el jueves pasado.
Kącik do czytania znajduje się tuż obok okna.El rincón de lectura está junto a la ventana.
Kordoba znajduje się między Sewillą a Madrytem.Córdoba está entre Sevilla y Madrid.
Księgarni nie ma w tym budynku, tylko w tamtym z tyłu.La librería no está en ese edificio, sino en el de atrás.
Ktoś jest za drzwiami.Hay alguien detrás de la puerta.
Lecimy nad Morzem Śródziemnym na Cypr, który ma piękne plaże i różne zabytki historyczne. Volamos por encima del Mar Mediterráneo a Chipre que tiene las playas hermosas y varios monumentos históricos.
Łazienka jest w głębi korytarza.El cuarto de baño está al fondo del pasillo.
Meksyk i Hiszpania są połączone za pomocą nowej bezpośredniej trasy lotniczej Guadalajara-Madryt.México y España están conectados a través de la nueva ruta directa entre Guadalajara-Madrid.
Mgła wisi nad powierzchnią wody jeziora Garda, największego włoskiego jeziora (368 km²).La niebla pende sobre la superficie del agua del lago de Garda, el mayor lago italiano (368 km²).
Mieszkam daleko od / blisko szkoły.Vivo lejos / cerca de la escuela.
Mieszkam daleko od moich rodziców.Vivo lejos de mis padres.
Między monitorem do komputera i drukarką stoi lampka nocna.Entre la pantalla del ordenador y la impresora hay una lamparilla de noche.
Międzynarodowy Port Lotniczy w Cancún znajduje się 50 kilometrów stąd.El Aeropuerto Internacional de Cancún está a 50 kilómetros de aquí.
Moi przyjaciele i ja siedzieliśmy wokół ogniska na plaży Langosta na Riwierze Maya.Mis amigos y yo estábamos sentados alrededor de la fogata en la playa Langosta en la Riviera Maya.
Moje garnitury i krawaty są w szafie.Mis trajes y corbatas están en el armario.
Morze Martwe znajduje się około 420 metrów poniżej poziomu morza.El Mar Muerto se encuentra a unos 420 metros bajo el nivel del mar.
Możemy zatrzymać się przy sklepie spożywczym?¿Podemos parar cerca de una tienda de comestibles?
Mój samochód jest zaparkowany przed biurem podróży.Mi coche está aparcado delante de la agencia de viajes.
Muszę skręcić w prawo czy w lewo? – W lewo.¿Tengo que doblar a la derecha o a la izquierda? – A la izquierda.
Na skrzyżowaniu skręć w prawo / w lewo.En el cruce gira a la derecha / a la izquierda.
Na szafce nocnej stoi lampka.En la mesita de noche hay una lámpara.
Na ścianie wisi mapa świata.En la pared está colgado el mapa del mundo.
Na zewnątrz jest straszny upał, dlatego zostaniemy w klimatyzowanym domu.Afuera hace un calor terrible, por eso nos quedamos en la casa con aire acondicionado.
Na zewnątrz mocno pada.Afuera está lloviendo mucho.
Nad moim biurkiem jest duży regał, na którym trzymam książki i słowniki.Encima de mi escritorio hay una estantería grande donde guardo mis libros y diccionarios.
Najlepsze plaże do surfowania w Kantabrii są w pobliżu Santander.Las mejores playas para hacer surf en Cantabria están cerca de Santander.
Najważniejsze, że tu jesteś.Lo más importante es que estás aquí.
Najwyższej jakości wino jest na dole w piwnicy.El vino de la más alta calidad está abajo, en la bodega.
Naprzeciw mojego domu jest restauracja i szkoła języków obcych.Enfrente de mi casa hay un restaurante y una escuela de idiomas.
Nareszcie jesteś!¡Al fin estás aquí!
Nauczycielka języka niemieckiego stoi przed tablicą.La profesora de alemán está delante de la pizarra.
Nie ruszaj tu niczego! Jesteś w muzeum!¡No toques nada aquí! ¡Estás en el museo!
Nie zatrzymuj się, idź naprzód.No te pares, continúa adelante.
Obok biurka jest kosz i niszczarka na śmieci.Al lado del escritorio hay una papelera y una trituradora de papel.
Obok drzwi, po prawej stronie, znajduje się duża szafa. Al lado de la puerta, a la derecha, hay un gran armario.
Obok okna jest moje biurko.Junto a la ventana está mi escritorio.
Oby tutaj był/-a! Nie widziałem go/jej od dawna. ¡Ojalá esté aquí! No lo/la he visto por mucho tiempo.
Ostatni raz byłem/-am tam w 2017 r.La última vez que estuve allí fue en el año 2017.
Park Güell, zbudowany w latach 1900-1914 przez słynnego architekta Antoniego Gaudiego, jest niedaleko stąd.El parque Güell, construido entre 1900 y 1914 por el famoso arquitecto Antonio Gaudí, está cerca de aquí.
Patrycja jest na górze w swoim pokoju. Patrycja está arriba en su habitación.
Plaża Linda znajduje się bardzo blisko centrum Cancún i jest jedną z ulubionych przez turystów i miejscowych. La playa Linda está ubicado muy cerca del centro de Cancún, siendo una de las favoritas por turistas y locales.
Po obu stronach łóżka znajdują się regały.A ambos lados de la cama hay estanterías.
Pod ziemią jest wiele zasobów naturalnych np. węgiel, ropa naftowa, gaz naturalny lub minerały.Debajo de la tierra hay muchos recursos naturales, por ejemplo, el carbón, el petróleo, el gas natural o los minerales.
Podręczny słownik polsko-hiszpański leży na stole.El diccionario manual polaco-español está encima de la mesa.
Połóż to tutaj obok.Ponlo aquí al lado.
Postaw filiżankę z kawą na stół.Pon la tasa de café sobre la mesa.
Postawcie z tyłu krzesła, które są zbyteczne.Pongan atrás las sillas que sobran.
Pośrodku kuchni stoi duży drewniany stół.En medio de la cocina hay una mesa grande de madera.
Prasa międzynarodowa jest na biurku.La prensa internacional está en el escritorio.
Prawda jak oliwa, zawsze na wierzch wypływa.La verdad y el aceite nadan siempre encima.
Proszę się tu podpisać.Firme aquí, por favor.
Przed otwarciem przechowywać butelkę z sokiem pomarańczowym w lodówce w temperaturze +1-6º C. Antes de abrir, conservar la botella de zumo de naranja en el frigorífico entre +1º C y +6º C.
Rano maluję się przed lustrem.Por la mañana, me maquillo enfrente del espejo.
Ręce do góry!¡Manos arriba!
Rozejrzyj się wokół siebie.Mira a tu alrededor.
Skrzynka pocztowa jest na zewnątrz.El buzón está fuera.
Sofa na środku salonu oddziela część dzienną od jadalni. Un sofá en medio del salón divide la zona de estar de la de comedor.
Sprzęt muzyczny znajduje się na stoliku.El equipo de música está en la mesita.
Stolik na telewizor znajduje się w rogu sypialni.Hay un mueble para la tele en el rincón del dormitorio.
Stół w kuchni stoi prostopadle do okna.La mesa en la cocina está en perpendicular a la ventana.
Strażacy są wewnątrz płonącego domu. Los bomberos están dentro de una casa en llamas.
Szafka nocna znajduje się obok łóżka. Na szafce stoi lampka i budzik.Una mesita de noche se ubica al lado de la cama. Sobre la mesita hay una lámpara pequeña y un despertador.
Szczotka do butów jest pod szafą.Un cepillo para zapatos está debajo del armario.
Telefon komórkowy jest w plecaku.El teléfono móvil está dentro de la mochila.
Telewizor z płaskim ekranem stoi prostopadle do okna.La tele de pantalla plana está en perpendicular a la ventana.
Temperatura wody Morza Śródziemnego wynosi od 3 do 4ºC powyżej średniej.La temperatura del agua del Mediterráneo está entre 3 y 4ºC por encima del promedio.
To jest całkiem blisko.Está bastante cerca.
To jest krok naprzód/wstecz dla naszego miasta.Es un paso adelante/atrás para nuestra ciudad.
Usiądę z przodu/z tyłu.Me sentaré delante/atrás.
Usiądź tu i posłuchaj mnie, proszę.Siéntate aquí y escúchame, por favor.
W jaki sposób ozdobić okna roślinami? – Możesz ustawić doniczki lub wazony z kwiatami na parapecie okna.¿Cómo decorar las ventanas con plantas? – Puedes colocar macetas o jarrones con flores en el alféizar de la ventana.
W moim domu jest wiele pomieszczeń.Dentro de mi casa hay muchas habitaciones.
W mojej sypialni naprzeciwko telewizora jest łóżko.En mi dormitorio enfrente de la tele hay una cama.
W ostatnich latach niektóre kraje, takie jak Japonia lub Chiny, wybudowały statki podwodne, które są w stanie zejść poniżej 10 000 metrów, jednak wielkie nuklearne okręty podwodne zazwyczaj nie przekraczają głębokości 600 metrów.En los últimos años algunos países, como Japón o China, han construido sumergibles capaces de descender por debajo de 10.000 metros, pero los grandes submarinos nucleares no suelen superar los 600 metros de profundidad.
W prawo / w lewo zwrot!¡Media vuelta a la derecha / a la izquierda!
W zimowe wieczory uwielbiam siedzieć w fotelu przed kominkiem.En las noches de invierno me encanta sentarme en el sillón frente a la chimenea.
Według świadków pojazd jadący z przodu zatrzymał się, a ten z tyłu uderzył w niego z dużą siłą. Según testigos, el vehículo que iba adelante se detuvo y el de atrás lo chocó con fuerza.
Wewnątrz szafy trzymam swoje ubrania i ręczniki.Dentro del armario, guardo mi ropa y mis toallas.
Wokół mojego domu rosną różne kwiaty.Alrededor de mi casa crecen varias flores.
Wpadnę tutaj później.Pasaré por aquí más tarde.
Wynagrodzenie poniżej płacy minimalnej.Una remuneración por debajo del salario mínimo.
Z przodu jedzie samochód ciężarowy, a z tyłu karetka pogotowia.Adelante va un camión y atrás va una ambulancia.
Z tyłu jest wejście boczne.Hay una entrada lateral atrás.
Za budynkiem szkoły jest boiskowe sportowe.Detrás del edificio de la escuela hay un campo de deportes.
Za chmurami zawsze świeci słońce.Detrás de las nubes, siempre brilla el sol.
Za tymi drzwiami dzieją się cudowne rzeczy.Detrás de esta puerta pasan cosas maravillosas.
Zamek Bled wznosi się powyżej jeziora Bled, usytuowanego w północno-zachodniej Słowenii.El Castillo de Bled se eleva por encima del lago Bled, situado al noroeste de Eslovenia.
Zegar wisi na ścianie na korytarzu.El reloj está colgado en la pared en el pasillo.
Złoty łańcuszek i pierścionek z diamentem są w szufladzie.Una cadena de oro y un anillo con diamante están dentro del cajón.
Znam to już na wylot.Ya lo conozco de arriba abajo.
Żołnierz sił specjalnych rozgląda się dookoła obozu wojskowego.Un soldado de las fuerzas especiales mira alrededor de un campamento militar.

Muchas gracias y hasta la próxima.