1 listopada w wielu krajach obchodzi się uroczystość Wszystkich Świętych. We Francji ten szczególny dzień nazywa się „La Toussaint”. Słowo „Toussaint” powstało z połączenia dwóch wyrazów: od tous – wszyscy i les saints – święci. W tym dniu wspominamy i dziękujemy Bogu za tych, którzy dostąpili życia wiecznego. Kościół czci ich pamięć, a wiernym chce dać przykład do naśladowania, aby podążając ich śladem wzrastali w wierze i dążyli do świętości.
Z kolei 2 listopada w Polsce obchodzi się Dzień Zaduszny, czyli wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych. To czas szczególnej modlitwy do Boga o wieczny pokój dla dusz czyśćcowych, które oczekują na ostateczne pojednanie z Bogiem. W tym dniu wyrażamy wiarę w obcowanie świętych. We Francji święto obchodzone 2 listopada nazywa się „la Commémoration des fidèles défunts” (Upamiętnienie wiernych zmarłych).
Terminy obu świąt zostały wyznaczone przez Kościół. Dzień Wszystkich Świętych wyznaczył na 1 listopada papież Grzegorz IV w 837 roku. Kościół wspomina w tym dniu nie tylko oficjalnie uznanych świętych, czyli beatyfikowanych i kanonizowanych, ale także wszystkich wiernych zmarłych, których życie nacechowane było świętością.
Przeszło sto lat później w 998 r. opat z Cluny, św. Odylon, nakazał wszystkim podległym sobie klasztorom, aby dniem poświęconym na szczególną modlitwę za zmarłych zakonników był 2 listopada – dzień po uroczystości Wszystkich Świętych. Zwyczaj ten wkrótce przyjął się w całym Kościele. Kościół w tym dniu wspomina zmarłych pokutujących za grzechy w czyśćcu.
W Polsce tradycyjnie odwiedza się cmentarze, składając kwiaty i zapalając znicze na grobach bliskich. Znicze i świeczki zapala się również w cmentarnych kwaterach żołnierskich, na grobach bezimiennych, na miejscach straceń, przy tablicach pamiątkowych poświęconych pamięci poległych i zabitych we wszystkich konfliktach zbrojnych. Płomyk nadziei płonie również na grobach ludzi szczególnie zasłużonych dla kraju.
Francuzi nie przywiązują tak dużej wagi do Dnia Wszystkich Świętych jak Polacy. Niektórzy z nich odwiedzają groby bliskich i zostawiają na nich kwiaty, ale równie dobrze wielu z nich wyjeżdża i cieszy się czasem wolnym. Dzieci i młodzież mają na przełomie października i listopada dwutygodniowe ferie szkolne (les vacances de la Toussaint). 1 listopada w Paryżu i innych aglomeracjach otwarte są liczne muzea.
Francuzi nie znają tradycji zapalania zniczy na grobach. Znicze na cmentarzach można znaleźć przede wszystkim na polskich grobach. Podobnie jak w Polsce najpopularniejszymi kwiatami stawianymi na grobach we Francji są chryzantemy. Stawia się także cyklameny i wrzos. Ponadto na francuskich cmentarzach oprócz grobów można zauważyć miejsca na przechowywanie urn, ponieważ kremacja zwłok jest dość częsta.
We Francji rozpowszechnione jest umieszczanie na grobach kamiennych tabliczek z dedykacjami: np. « À mes grands-parents regrettés » (Moim dziadkom, za którymi tęsknię). Niektóre wyglądają jak otwarta księga. Tabliczki nawiązują do osobistych upodobań zmarłej osoby i mogą przedstawiać przedmiot jego zainteresowań np. instrumenty muzyczne.
Poniżej znajduje się polsko-francuskie słownictwo związane z obchodami Dnia Wszystkich Świętych i Dnia Zadusznego. W drugiej części wpisu znajdują się przykłady zdań w wersji polsko-francuskiej do analizy.
Przydatne rzeczowniki
Aleja Zasłużonych – l’Allée des Grands hommes
anioł – un ange
arcybiskup – l’archevêque
aster (kwiat) – l’aster, la reine-marguerite
atmosfera uroczysta – une atmosphère solennelle
Biblia, Pismo Święte – la Bible
biskup – l’évêque
błogosławiony – le bienheureux
brama cmentarna – une porte de cimetière
chryzantema – le chrysanthème
chrześcijanin – le chrétien
chrześcijaństwo – le christianisme
cisza cmentarna – une silence de cimetière (de mort)
cmentarz – un cimetière
cmentarz ewangelicki – un cimetière évangélique
cmentarz komunalny – un cimetière communal
cmentarz muzułmański – un cimetière musulman
cmentarz parafialny – un cimetière paroissial
cmentarz prawosławny – un cimetière orthodoxe
cmentarz wojskowy – un cimetière militaire
cmentarz żydowski – un cimetière juif
cmentarzyk – un petit cimetière
cyklamen (kwiat) – le cyclamen
czyszczenie grobu – le nettoyage d’une tombe
czyściec – le purgatoire
dojazd, dojście do cmentarza – l’accès au cimetière
Duch Święty – la Saint-Esprit
dusza – l’âmee
dusza zmarłego – l’âme d’un mort
dusze czyśćcowe – les âmes du purgatoire
dzień wolny – un jour férié
Dzień Wszystkich Świętych – la Toussaint
Dzień Zaduszny – la Commémoration des fidèles Défunts
Dzień Zmarłych – le Jour des Morts
dzwon – une cloche
ekshumować – exhumer
grobowiec rodzinny – un tombeau familial, un caveau de famille
groby królewskie na Wawelu – les tombeaux des rois au Wawel
grób – une tombe, un tombeau, un sépulcre
Grób Nieznanego Żołnierza – la tombe du Soldat inconnu
grób porzucony (zapomniany) – une tombe abandonnée (oubliée)
Grób Święty (Pański), Grób Chrystusa – le Saint-Sépulcre
grób zbiorowy – une fosse commune
grzech pierworodny (śmiertelny) – le péché originel, un péché mortel
grzesznik – le pécheur
kamień nagrobny – une pierre funéraire
kaplica cmentarna – une chapelle de cimetière
kardynał – le cardinal
katakumby paryskie – les catacombes de Paris
kazanie – un sermon
kolumbarium – un columbarium
kompozycja kwiatowa – une composition de fleurs (florale)
kościół – une église
kremacja zwłok – une incinération
krypta – une crypte
krzyż – une croix
krzyż cmentarny – une croix funéraire
ksiądz – le prêtre
książeczka modlitewna – un livre des prières
kwatera na cmentarzu – un secteur d’un cimetière
kwesta, zbiórka pieniędzy – une quête
kwiaty – des fleurs
lampion – une lanterne
litania – une litanie
Matka Boża – la Mère de Dieu
miejsce pamięci – un lieu de mémoire
miejsce spoczynku – la dernière demeure
modlitwa poranna (wieczorna) – une prière du matin (du soir)
modlitwa za zmarłych – une prière aux morts
modlitwa za zmarłych – une prière pour les défunts, une prière des morts
msza święta – la sainte messe
msza zaduszna (msza za zmarłych) – la messe des morts, la messe de requiem
msza żałobna – une messe (un office) des morts
nabożeństwo – l’office
nastrój zadumy – l’ambiance au recueillement
nekropolia – une nécropole
niebo – le ciel
nieśmiertelność duszy – l’immortalité de l’âme
obrzędy religijne – le rituel
Ojcze nasz (modlitwa) – Le Notre Père (la prière)
osoba zmarła – une personne décédée (morte)
ozdoba – une décoration
Pan (Bóg) – le Seigneur
papież – le pape
parafia – une paroisse
piekło – l’enfer
pieśń kościelna – un chant religieux
pogrzeb – l’enterrement, les funérailles, les obsèques
pogrzeb kościelny – l’enterrement religieux
pogrzeb państwowy – les funérailles nationales
pokuta – une pénitence
pomnik nagrobny – un monument funéraire
popiersie – un buste
proboszcz – le curé
prochy (szczątki) zmarłego – des cendres (des restes) d’un mort
pudełko zapałek – une boite d’allumettes
raj – le paradis
religia – la religion
różaniec – le chapelet
rzeźby funeralne – des sculptures funéraires
siostra zakonna – une sœur, une religieuse
skupienie, zaduma – un recueillement
spowiedź – la confession
stela nagrobna – une stèle funéraire
stoisko, kram – un étal
strażnik (stróż) cmentarny – un gardien d’un cimetière
symbol chrześcijaństwa – le symbole du christianisme
Syn Boży – le Fils de Dieu
szczątki żołnierzy – les restes des soldats
śmierć – la mort
świątynia – un temple
świeczka – une bougie, une chandelle
święto religijne katolickie – une fête religieuse catholique
świętość – la sainteté
święty – le saint
tablica (tabliczka) – une plaque mortuaire
tajemnica – un mystère
tradycja – une tradition
tradycja zdobienia grobów kwiatami – la tradition du fleurissement des tombes
Trójca Święta – la Sainte Trinité
utrzymanie grobu (opieka nad grobem) – l’entretien d’une tombe
urna – une urne
warta honorowa – une garde d’honneur
wędrówka dusz – la migration des âmes
wiara w Boga – la foi en Dieu
wiązanka – un bouquet
wieczny ogień – une flamme éternelle
wkład do lampionu – une recharge pour lanterne
zabytek – un monument
zapałki – les allumettes
Zbawiciel – le Sauveur
zbawienie duszy – un salut de l’âme
zmarły(a) – un(e) mort(e), un(e) décédé(e), un(e) défunt(e), un(e) disparu(e)
zmartwychwstanie – la résurrection
znicz (nagrobny) – une bougie, une veilleuse d’extérieur (de cimetière), un photophore
znicz elektryczny (na baterię) – une bougie à pile pour cimetière
znicz na grobie Nieznanego Żołnierza – une flamme sur le tombeau (la tombe) du Soldat inconnu
zwyczaj (obyczaj) – une coutume
Przydatne czasowniki i wyrażenia
bać się Boga – craindre Dieu
bić w dzwony – sonner les cloches
być pochowanym – être enterré(e)
chodzić na groby – aller visiter les tombeaux
chwalić Pana – louer le Seigneur
dać na mszę w jakiejś intencji – fonder une messe à une intention
dekorować groby – décorer les tombes
dzwonić na mszę – sonner la messe
gromadzić się na cmentarzach – se rassembler dans les cimetières
iść do kościoła – aller à l’église
iść do spowiedzi – aller se confesser
iść na cmentarz we Wszystkich Świętych – aller au cimetière à la Toussaint
iść na mszę – aller à la messe
iść na pogrzeb – aller à un enterrement
medytować – méditer, réfléchir sur qc.
modlić się – faire sa prière, prier
modlić się do Boga – prier Dieu
modlić się głośno (cicho) – prier à haute voix (à voix basse)
modlić się gorąco – prier avec ferveur
modlić się o spokój czyjejś duszy – prier pour le repos de l’àme de q.
modlić się za zmarłych – prier pour les morts
modlić się, odmawiać modlitwę – faire (dire, réciter) ses prières
myśleć o zmarłych osobach – penser à des personnes qui sont décédées
myśleć o bliskich zmarłych – penser aux proches qui sont morts
obchodzić święta kościelne – célébrera les fêtes religieuses
oczyścić duszę – purifier son âme
oddawać cześć bohaterom narodowym – rendre hommage aux héros nationaux
odmawiać różaniec – réciter (dire) son chapelet
odprawiać mszę – dire (célébrer) la messe
odprawiać nabożeństwo – celebrer (dire, faire) un office divin
odprawiać pokutę – faire pénitence
odradzać się z popiołów – renaître de ses cendres
opiekować się grobami porzuconymi – prendre soin des tombes abandonnées
ozdobić kwiatami grób, ukwiecić – fleurir une tombe
pełnić honorową wartę – organiser une garde d’honneur
pielęgnować zwyczaje – perpétuer les coutumes
poddać kremacji – incinérer
pogrzebać (pochować) zmarłych – enterrer, ensevelir les morts
pójść do nieba – aller au ciel
przeżegnać się (zrobić znak krzyża) – faire le signe de la croix
przynosić kwiaty i znicze na groby – apporter des fleurs et des bougies sur les tombes
słuchać kazania – écouter un sermon
spoczywać (leżeć) w grobie – reposer au tombeau
spoczywać na cmentarzu – reposer au cimetière
spowiadać się – se confesser
stawiać znicze na grobach zmarłych – déposer des bougies sur les tombes des défunts
szeptać modlitwy – marmonner des prières
szukać zbawienia – chercher son salut
uczcić czyjąś pamięć – honore la mémoire de q.
uczestniczyć w procesji – participer à une procession
udać się na cmentarz – se rendre au cimetière
ufać Bogu – avoir foi en Dieu
upiększać cmentarze – embellir les cimetières
wierzyć w Boga – croire en Dieu
wierzyć w życie po śmierci – croire en la vie après la mort
wspominać kogoś – évoquer q. (le souvenir de q.)
wyzionąć duszę – rendre l’âme
wyznawać religię – professer une religion
wyznawać wiarę w Jezusa Chrystusa – confesser la foi de Jésus-Christ
wziąć udział w nabożeństwie – participer à un office
zakupić (zamówić) msze za duszę zmarłego – fonder (faire dire) des messes pour un défunt
zapalić znicz na czyimś grobie – allumer une bougie sur la tombe de q.
zapalić znicze (świece) – allumer des bougies
zbiórka pieniędzy – une collecte de fonds
zdobić groby zniczami – orner de bougies les tombes
złożyć ciało do grobu – mettre un corps au tombeau
złożyć chryzantemy na grobie – déposer des chrysanthèmes sur la tombe
złożyć ręce do modlitwy – joindre les mains pour la prière
złożyć zmarłego do grobu – mettre un mort au tombeau, ensevelir un mort
zostać skremowanym po śmierci – se faire incinérer après la mort
Przykłady zdań do analizy w wersji polsko-francuskiej
| Atmosfera na polskich cmentarzach jest magiczna, ponieważ zwyczajem jest ozdabianie grobów za pomocą małych lampionów i kwiatów. | L’ambiance dans les cimetières polonais est magique car il est d’usage d’orner les tombes avec de petites lanternes et avec des fleurs. |
| Całe rodziny przyjeżdżają niekiedy z bardzo daleka, żeby posprzątać i udekorować groby swoich bliskich. | Des familles entières se déplacent parfois de très loin pour nettoyer et décorer les tombes de leurs proches. |
| Chcielibyśmy spędzić ten szczególny dzień przy mogiłach naszych bliskich. | Nous voudrions passer ce jour particulier près des tombes de nos proches. |
| Chryzantemy kwitną jesienią i dobrze znoszą zimno, dlatego są idealnymi kwiatami na cmentarz w Dniu Wszystkich Świętych. | Les chrysanthèmes fleurissent à l’automne et elles résistent bien au froid, ce qui en fait les fleurs idéales pour le cimetière pour la Toussaint. |
| Chryzantemy mają kolory żywe i ciepłe. | Les chrysanthèmes ont des couleurs vives et chaudes. |
| Cmentarz jest oświetlony tysiącami zniczy i ozdobiony tonami kwiatów różnych rodzajów, ale przede wszystkim chryzantemami. | Le cimetière est éclairé de milliers de bougies et décoré de tonnes de fleurs de toutes sortes mais surtout les chrysanthèmes. |
| Cmentarz Łyczakowski, założony w 1786 r., jest najstarszą zabytkową nekropolią Lwowa i jedną z najstarszych w Europie. | Le Cimetière Lytchakivskiy, fondé en 1786, est la plus ancienne nécropole historique de Lviv et l’une des plus anciennes en Europe. |
| Cmentarz Narodowy w Arlington jest jednym z najstarszych w Stanach Zjednoczonych. Pochowanych tam jest ok. 400 000 weteranów z wszystkich wojen, w które były zaangażowane Stany Zjednoczone. | Le Cimetière national d’Arlington est l’un des plus anciens des Etats-Unis. Environ 400 000 anciens combattants de toutes les conflits dans lesquels ont été impliqués les États-Unis y sont inhumés. |
| Cmentarz Père-Lachaise jest najczęściej zwiedzanym cmentarzem świata (ponad 3,5 mln zwiedzających rocznie). | Le cimetière du Père-Lachaise est le plus visité au monde (plus de 3,5 millions de visiteurs par an). |
| Cmentarz Père-Lachaise nosi nazwę jezuickiego księdza François d’Aix de la Chaise (1624-1709), który przez 34 lata był spowiednikiem króla Ludwika XIV (1638-1715). | Le Cimetière du Père-Lachaise porte le nom d’un prêtre jésuite, François d’Aix de la Chaise (1624-1709), qui était le confesseur du roi Louis XIV (1638-1715) pendant 34 ans. |
| Cmentarz Powązkowski jest największą i najbardziej prestiżową nekropolią w Polsce. | Le cimetière de Powązki est la plus grande et la plus prestigieuse nécropole de Pologne. |
| Cmentarz Rakowicki w Krakowie jest miejscem pochówku krakowian, zarówno zwykłych obywateli miasta, jak i tych zasłużonych: twórców kultury, naukowców, przedstawicieli znanych rodów, działaczy niepodległościowych, politycznych i społecznych, uczestników powstań, obu wojen światowych i innych. | Le Cimetière Rakowicki à Cracovie est la dernière demeure des citoyens communs de Cracovie ainsi que des personnalités distinguées : des créateurs de culture, scientifiques, des membres des familles connues, des militants pour l’indépendance, des activistes politiques ou sociaux, des insurgés, des soldats de deux guerres et beaucoup d’autres. |
| Cmentarze są udekorowane tysiącami świecących zniczy. | Les cimetières sont décorés avec des milliers de bougies lumineuses. |
| Cmentarze stanowią integralną część dziedzictwa kulturowego miasta. | Les cimetières font partie intégrante du patrimoine culturel de la ville. |
| Czas upływa, wspomnienie pozostaje. | Le temps passe, le souvenir reste. |
| Des marchands vendent des bougies et des fleurs à l’entrée des cimetières. | Sprzedawcy sprzedają znicze i kwiaty przy wejściu na cmentarze. |
| Dzień Wszystkich Świętych ma nadal w Polsce bardzo duże znaczenie. | La Toussaint a conservé en Pologne une très grande importance. |
| Dzień Wszystkich Świętych to dzień hołdu wszystkim bliskim, którzy nas opuścili. | La Toussaint est un jour d’hommage à tous les proches qui nous ont quittés. |
| Dzień Wszystkich Świętych to święto katolickie, obchodzone 1 listopada, podczas którego Kościół Katolicki upamiętnia wszystkich świętych, znanych i nieznanych. | La Toussaint est une fête catholique, célébrée le 1er novembre, au cours de laquelle l’Église catholique honore tous les saints, connus et inconnus. |
| Dzień Wszystkich Świętych tworzy więź społeczną. Jest to okazja do spotkania się przy grobach zmarłych. | La Toussaint crée du lien social. C’est une occasion de se réunir devant les tombes des défunts. |
| Grób Gustava Eiffela znajduje się na cmentarzu de Levallois-Perret. | La tombe de Gustave Eiffel se trouve au cimetière de Levallois-Perret. |
| Jakie kwiaty są popularne w dniu Wszystkich Świętych? – Chryzantemy. | Quelle sont les fleurs traditionnelles du jour de la Toussaint ? – Les chrysanthèmes. |
| Jakie wybrać kwiaty, aby ozdobić groby w Dniu Wszystkich Świętych? | Quelles fleurs choisir pour fleurir les tombes à la Toussaint ? |
| Każdego 1 listopada w całym kraju na nagrobkach stawia się miliony zniczy. | Chaque 1er novembre, des millions de bougies sont déposées sur les tombes à travers le pays. |
| Kiedy jest Dzień Wszystkich Świętych? – 1 listopada. | Quelle est la date du jour de la Toussaint ? – Le 1er novembre. |
| Kwiaty symbolizują pamięć o zmarłych i oznaczają, że ktoś kochany jest zawsze obecny w naszych myślach. | Les fleurs expriment le souvenir porté aux défunts et elles signifient que l’être aimé est toujours présent dans nos mémoires. |
| Maria Konopnicka, poetka i autorka pieśni patriotycznej „Rota” spoczywa na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie. | Maria Konopnicka, poète et auteur du hymne patriotique « Rota », repose dans le Cimetière Lytchakivskiy à Lviv. |
| Modlitwa za zmarłych jest świadectwem naszej wiary. | La prière pour les défunts est un témoignage de notre foi. |
| Moim dziadkom, za którymi tęsknię / nad których odejściem ubolewam. | À mes grands-parents regrettés. |
| Módl się! | Fais toi prière ! |
| Na cmentarzu Père-Lachaise znajduje się ponad 600 grobów polskich. Cmentarz ten liczy około 70 000 grobów i 26 000 nisz w kolumbarium. | Il y a plus de 600 tombes polonaises dans le cimetière du Père-Lachaise. Le cimetière compte environ 70 000 tombes et 26 000 cases de columbarium. |
| Na grobach ustawia się lampiony z czerwonego lub białego szkła, które zabezpieczają płomień świecy przed wiatrem i śniegiem. | On dépose sur les tombes des lanternes en verre rouge ou transparent qui protègent la flamme de la bougie du vent et de la neige. |
| Nagrobki są pełne zniczy w różnych kolorach i kształtach. | Les tombes sont remplies de bougies de différentes couleurs et formes. |
| Naszym obowiązkiem jest nie zapomnieć o żadnym grobie. | Notre devoir est de ne pas oublier une seule tombe. |
| Ona wspomina zmarłego przyjaciela. | Elle évoque son ami disparu. |
| Pamiętaj, że prochem jesteś i w proch się obrócisz. | Souviens-toi que tu es poussière et que tu retourneras en poussière. |
| Panie świeć nad jego (jej) duszą! | Dieu ait son âme ! |
| Płoną znicze postawione na grobach. | Les bougies (les veilleuses) déposées sur les tombes brûlent. |
| Polacy opiekują się również grobami porzuconymi (zapomnianymi). | Les Polonais prennent également soin des tombes abandonnées (oubliées). |
| To chwila refleksji nad sensem życia, nad przeszłością, teraźniejszością i przyszłością. | C’est un moment de réflexion sur le sens de la vie, sur le passé, le présent et l’avenir. |
| To miejsce przypomina nam o śmierci, że życie jest krótkie i marne. | Cet endroit nous rappelle la mort, que la vie et courte et misérable. |
| Tradycja nakazuje, aby uczcić pamięć nie tylko swoich bliskich, ale także bohaterów powstań, ofiary komunizmu, wybitnych ludzi, a nawet pisarzy i słynnych artystów. | La tradition veut qu’on honore la mémoire non seulement des proches, mais aussi des héros des insurrections, des victimes du communisme, des grands hommes ou encore des écrivains et des artistes célèbres. |
| Transport publiczny zmienia swój rozkład jazdy, żeby ułatwić w jak największym stopniu dotarcie do najczęściej odwiedzanych cmentarzy. | Les transports en commun modifient leurs horaires et leurs itinéraires pour faciliter au maximum l’accès aux cimetières les plus fréquentés. |
| Trzeba udać się na cmentarz. | Il faut se rendre au cimetière. |
| Ufam Bogu. | J’ai foi en Dieu. |
| Uroczystość Wszystkich Świętych obchodzona jest każdego roku przez ludność wyznania rzymskokatolickiego, niektórych protestantów oraz w kościołach ortodoksyjnych. | La Toussaint est célébrée chaque année par la population catholique romain, certains protestants et dans les églises orthodoxes. |
| W najstarszej części cmentarza znajdują się wspaniałe rzeźby funeralne. | Dans la plus ancienne partie du cimetière se trouvent des sculptures funéraires magnifiques. |
| W osobnych kwaterach spoczywają żołnierze brytyjscy, radzieccy i niemieccy polegli w II wojnie światowej oraz żołnierze Wojska Polskiego. | Dans différents secteurs reposent les soldats britanniques, soviétiques et allemands morts pendant la Deuxième guerre mondiale et les soldats de l’Armée polonaise. |
| W Polsce w Dniu Wszystkich Świętych zwyczajem jest ozdabianie grobów kwiatami i lampionami. | En Pologne pour la Toussaint, il est de coutume d’orner les tombes avec des fleurs et des lanternes. |
| Wbrew temu, jak sądzi wiele osób, chryzantema pochodzi z Japonii i nie wiąże się ze śmiercią, ale ze słońcem. Dla Japończyków chryzantema to święty kwiat symbolizujący długowieczność i szczęście. | Contrairement à ce que beaucoup de personnes pensent, le chrysanthème est originaire du Japon et n’est pas associé à la mort mais au soleil. Pour les Japonais, le chrysanthème est une fleur sacrée qui signifie longévité et bonheur. |
| We Francji, podobnie jak w Polsce, rodziny mają zwyczaj udawać się na groby swoich zmarłych i ozdabiać je chryzantemami. | En France, comme en Pologne, les familles ont pour habitude de se rendre sur les tombes de leurs défunts et de les fleurir de chrysanthèmes. |
| Wieczny ogień to ogień płonący nieprzerwanie. | Une flamme éternelle est une flamme brûlant en continu. |
| Wielokolorowe stoiska obok cmentarzy uginają się od lampionów, zniczy, chryzantem (żółtych i białych) i słodyczy. | Près des cimetières, les étals multicolores débordent déjà de lanternes, de bougies, de chrysanthèmes (jaunes et blanches) et de sucreries. |
| Wierni gromadzą się w kościołach i na cmentarzach z okazji Dnia Wszystkich Świętych. | Les fidèles se rassemblent dans les églises et les cimetières pour la Toussaint. |
| Wierni uczestniczą w procesji przez cmentarz / dookoła kościoła. | Les fidèles participent à une procession à travers le cimetière / autour de l’église. |
| Władze zaapelowały o wcześniejsze planowanie wyjazdów i korzystanie przede wszystkim z publicznych środków transportu. | Les autorités ont appelé à anticiper les départs et à utiliser en priorité les transports publics. |
| Wojsko i harcerze pełnią wartę honorową. | L’armée et les scouts organisent des gardes d’honneur. |
| Wokół cmentarzy organizacje charytatywne przeprowadzają zbiórki pieniędzy, głównie na renowację starych pomników. | Autour des cimetières, des organisations caritatives font des quêtes, notamment pour la restauration des vieilles tombes. |
| Wraz z nastaniem nocy blask i zapach zniczy nadają cmentarzom wyjątkową atmosferę. | À la nuit tombée, la lumière et l’odeur des bougies habillent les cimetières d’une atmosphère exceptionnelle. |
| Wzdłuż muru przy wejściu głównym, po lewej stronie znajdują się najstarsze groby i tablice. | Les tombes et les plaques les plus anciennes sont disposées le long du mur situé à côté de l’entrée principale. |
Zdjęcie: grób wraz z pomnikiem nagrobnym polskiego pianisty i kompozytora Fryderyka Chopina (1810–1849) na paryskim cmentarzu Père-Lachaise. Grób został odsłonięty 17 października 1850 r.