Bonampak es un sitio arqueológico que yace cerca de un afluente del río Usumacinta, en el estado mexicano de Chiapas. Es famoso por sus extraordinarios y unos de los mejor conservados murales mayas del periodo Clásico Tardío de la civilización mesoamericana. La palabra Bonampak significa en lengua maya „muros pintados”.
Bonampak to stanowisko archeologiczne, które znajduje się w pobliżu dopływu rzeki Usumacinta w meksykańskim stanie Chiapas. Słynie ze wspaniałych i jednych z najlepiej zachowanych malowideł Majów z późnego okresu klasycznego cywilizacji mezoamerykańskiej. Wyraz Bonampak w języku Majów oznacza „malowane mury”.
El sitio se ubica en lo profundo de la Selva Lacandona, en el valle del río Lacanjá y está a unos 21 kilómetros al sur de Yaxchilán, bajo el cual Bonampak estuvo subordinado durante el periodo Clásico de la civilización maya. Esta área está actualmente controlada por la tribu lacandona, que solo permite que los visitantes ingresen al sitio arqueológico en sus propios vehículos.
Stanowisko położone jest w głębi Selwy Lakandonów w dolinie rzeki Lacanja, około 21 kilometrów na południe od Yaxchilan, któremu Bonampak podlegało w okresie klasycznym cywilizacji Majów. Obszar ten znajduje się obecnie pod kontrolą plemienia Lakandonów, które pozwala zwiedzającym dostać się na teren stanowiska archeologicznego wyłącznie za pomocą ich własnych pojazdów.
La zona arqueológica fue descubierta por el fotógrafo estadounidense Giles Healey y Mateo Bolívar en 1946. Sin embargo, como en muchos otros casos, los indígenas (los mayas Lacandones) ya conocían la localización del sitio, y por eso el hallazgo se atribuye hoy a José Pepe Chambor y Acasio Chan. Hasta este momento, la única parte de Bonampak abierta al publico es la Gran Plaza y la Acrópolis.
Strefa archeologiczna została odkryta przez amerykańskiego fotografa Gilesa Healey’a i Mateo Bolivara w 1946 r. Niemniej jednak, podobnie jak w wielu innych przypadkach, rdzenni mieszkańcy znali już wcześniej lokalizację tego miejsca, stąd odkrycie to przypisuje się obecnie José Pepe Chamborowi i Acasio Chanowi. Do chwili obecnej jedyną częścią Bonampaku udostępnianą dla zwiedzających jest Wielki Plac i Akropol.
Los murales de Bonampak / Malowidła ścienne z Bonampak
Bonampak alcanzó su apogeo entre los años 500 y 800 d.C. Su principal atracción es el Templo de los Murales, donde tres salas exhiben frescos que representan escenas de batalla, victoria y ritual.
Bonampak osiągnęło szczyt swojego rozwoju w latach 500–800 n.e. Jego główną atrakcją jest Świątynia Malowideł, w której w trzech komnatach znajdują się freski przedstawiające sceny bitwy, zwycięstwa i rytuału.
Los murales brindan información invaluable sobre las costumbres y las tradiciones de la vida maya, así como también demuestran claramente su destreza artística. Ellos son los mejores murales prehispánicos jamás descubiertos en México. Los murales cubren una superficie de 150 m² y representan un total de 272 figuras humanas.
Malowidła ścienne dostarczają bezcennych informacji na temat obyczajów i tradycji z życia Majów, a także dowodzą w jasny sposób ich zręczności artystycznej. Są to najlepiej zachowane malowidła ścienne z czasów prehiszpańskich, jakie kiedykolwiek odkryto w Meksyku. Malowidła ścienne zajmują powierzchnię 150 m² i ukazują łącznie 272 ludzkie postacie.
El Templo de los Murales se localiza en el extremo derecho del primer nivel de la Acrópolis, mide 16.50 metros de largo, 3.90 metros de profundidad, y 6 metros de altura. El tiene tres puertas que conducen a igual número de cámaras independientes, decoradas con pinturas que datan del año 790 d.C. Sobre las puertas se encuentran maravillosos relieves.
Świątynia Malowideł znajduje się po prawej stronie pierwszego poziomu Akropolu, ma 16,50 m szerokości, 3,90 m głębokości i 6 m wysokości. Składa się z trzech drzwi, które prowadzą do trzech osobnych komnat upiększonych malowidłami datowanymi na rok 790 n.e. Nad drzwiami znajdują się wspaniałe reliefy.
En la primera cámara se recrea la ceremonia la presentación, por el gobernante de Bonampak, Chaan Muan II, del heredero al trono en frente de la Corte y los varios dignatarios y servidores. En el mismo cuarto se observa también la escena de la procesión de los músicos
con instrumentos de madera, tambores y maracas redondas.
W pierwszej komnacie odtworzona jest uroczystość przedstawienia przez władcę Bonampaku Chaana Muana II. następcy tronu w obecności dworu królewskiego, różnych wysłanników i służących. W tym samym pomieszczeniu widać również scenę przemarszu muzyków z drewnianymi instrumentami, bębnami i okrągłymi marakasami.
Los murales de la cámara dos muestran la batalla, la tortura y el juicio de los cautivos capturados para aplacar a los dioses y honrar al heredero al trono.
Malowidła z komnaty drugiej przestawiają bitwę, torturę i osądzenie wziętych do niewoli jeńców, żeby zadowolić bogów i uczcić następcę tronu.
En la cámara tres se puede ver la ceremonia de victoria después de la batalla. En ella hay representaciones de danzantes, nobles, músicos y del rey Chaan Muan II. La élite sella el derecho al trono del heredero a través de un sangriento ritual: las mujeres se atraviesan la lengua con púas y el rey Chaan Muan II realiza un auto sacrificio para ofrecer su sangre a los dioses, mientras músicos, danzantes y prisioneros de guerra dan gracias a los dioses.
W trzeciej komnacie można oglądać ceremonię zwycięstwa po bitwie. Są w niej postacie tancerzy, dostojników, muzyków i władcy Chaana Muana II. Elita przypieczętuje prawo następcy do tronu poprzez krwawy rytuał: kobiety przekłuwają kolcami swoje języki, a władca Chaan Muan II dokonuje samookaleczenia, żeby ofiarować swoją krew bogom, podczas gdy muzycy, tancerze i jeńcy wojenni dziękują bogom.
Las estelas de Bonampak / Stele z Bonampak
Al centro de la Gran Plaza, con 90 por 110 metros, se levanta la magnífica estela 1, la cual muestra la imagen de uno de los gobernantes de Bonampak conocido como Chaan Muan II, vestido con lujosos ropajes, adornos y elaborados tocados. En su mano izquierda porta un escudo con el rostro del dios jaguar y en la derecha una lanza ceremonial. Bajo sus pies hay una franja que tiene los nombres des sus padres y, junto a su pierna izquierda, su propio nombre. La estela 1 mide 5.06 metros de altura por 2.60 metros de ancho, y de 18 a 20 centímetros de gros. Es una de las mas altas del periodo de la civilización maya. La estela 1 se encontró enterrada y destruida en tres partes.
Na środku Wielkiego Placu o rozmiarach 90 na 110 m wznosi się wspaniała stela 1, która przedstawia obraz jednego z władców Bonampaku znanego jako Chaan Muan II, ubranego w bogaty strój, ozdoby i wyszukane nakrycie głowy. W swojej lewej dłoni trzyma on herb z podobizną boga jaguara, a w prawej ceremonialną lancę. Pod jego stopami znajduje się pas, w którym zawarte są nazwy jego rodziców, a obok jego lewej nogi jego własna nazwa. Stela 1 ma 5,06 m wysokości, 2,60 m szerokości i 18-20 cm grubości. Jest jedną z najwyższych z okresu cywilizacji Majów. Stelę 1 odnaleziono zakopaną i rozłamaną w trzech częściach.
La estela 2 está ubicada en una terraza baja de la Acrópolis. Muestra a Chaan Muwan II ricamente ataviado en compañía de su madre y de su esposa cual se prepara para efectuar el ritual de autosacrificio. La madre del gobernante le está dando las espinas para realizar la perforación y dejar caer la sangre real de su pene mientras su esposa sostiene la cesta con las tiras papel listas para recibir las gotas de sangre del gobernante, que posteriormente serán incineradas en honor de sus deidades. Este ritual fue muy extendido en la cultura maya, ya que los gobernantes tenían la obligación de ofrendar también a los dioses y lo hacían sacándose sangre por medio de perforaciones en diferentes partes del cuerpo como las orejas, los genitales y la lengua.
Stela 2 znajduje się na dolnym tarasie Akropolu. Przedstawia bogato wystrojonego Chaana Muwana II w towarzystwie swojej matki i żony, który przygotowuje się do ceremonii samookaleczenia. Matka władcy wręcza mu kolce, służące do perforacji i upuszczenia królewskiej krwi z penisa, podczas gdy jego żona trzyma naczynie ze skrawkami papieru przygotowanymi do zebrania kropel krwi władcy, które następnie będą spalone na cześć bóstw. Rytuał ten był bardzo rozpowszechniony w kulturze Majów, jako że władcy mieli obowiązek składania ofiar bogom i czynili to poprzez upuszczanie krwi poprzez perforację różnych części ciała, takich jak uszy, genitalia i język.
La estela 3 representa una escena en la cual Chaan Muwan II está de pie frente a un cautivo en cuclillas, lo que simboliza su victoria de forma expresa.
Stela 3 przedstawia scenę, w której Chaan Muwan II stoi przed jeńcem na kolanach, co w wyraźny sposób symbolizuje jego zwycięstwo.
Bonampak es un gran magnifico ejemplo del desarrollo de la cultura maya en la cuenca del río Usumacinta, del siglo I al IX de nuestra era. Los murales de Bonampak representan escenas de la vida cotidiana, rituales y eventos históricos de los mayas. Este sitio fue decretado como monumento nacional el 21 de agosto de 1992. Toda la zona cubre actualmente una superficie de alrededor de 4 mil 357 hectáreas.
Bonampak to wspaniały przykład rozwoju cywilizacji Majów w dorzeczu rzeki Usumacinta od I do IX wieku n.e. Malowidła z Bonampak przedstawiają sceny z życia codziennego, rytuały i wydarzenia historyczne Majów. Miejsce to zostało zaklasyfikowane jako zabytek narodowy w dniu 21 sierpnia 1992 r. Cała strefa obejmuje obecnie powierzchnię ok. 4 357 hektarów.