¡Hola! ¿Qué tal?
Poniższy wpis dotyczy rodzajników określonych w języku hiszpańskim i zasad ich użycia.
Rzeczowniki w języku hiszpańskim występują w dwóch rodzajach (męskim i żeńskim) i liczbach (pojedynczej i mnogiej).
Poniższa tabela przedstawia hiszpańskie rodzajniki określone:
| Rodzaj męski | Rodzaj żeński | |
| Liczba pojedyncza | el | la |
| Liczba mnoga | los | las |
Rodzajnik el określa rzeczowniki rodzaju męskiego liczby pojedynczej, na przykład:
el niño (dziecko)
el hijo (syn)
el libro (książka)
el cuaderno (zeszyt)
el guerrero (wojownik)
el favorito (ulubieniec)
Rodzajnik la określa rzeczowniki rodzaju żeńskiego liczby pojedynczej, na przykład:
la galería (galeria)
la discoteca (dyskoteka)
la recepción (recepcja)
la hija (córka)
la maleta (walizka)
la estación (stacja)
Uwaga! Przed rzeczownikami rodzaju żeńskiego zaczynającymi się od akcentowanej głoski a lub ha stosuje się w liczbie pojedynczej rodzajnik el, natomiast w liczbie mnogiej pozostaje rodzajnik żeński. Oto przykłady:
el acta (akt, dokument) – las actas (akta, dokumenty)
el agua (woda) – las aguas (wody)
el ala (skrzydło) – las alas (skrzydła)
el alma (dusza) – las almas (dusze)
el águila (orzeł) – las águilas (orły)
el área (obszar) – las áreas (obszary)
el ave (ptak) – las aves (ptaki)
el hacha (siekiera) – las hachas (siekiery)
Rodzajnik los określa rzeczowniki rodzaju męskiego liczby mnogiej, na przykład:
los niños (dzieci)
los hijos (synowie)
los libros (książki)
los cuadernos (zeszyty)
los guerreros (wojownicy)
los favoritos (ulubieńcy)
Rodzajnik las określa rzeczowniki rodzaju żeńskiego liczby mnogiej, na przykład:
las galerías (galerie)
las discotecas (dyskoteki)
las recepciones (recepcje)
las hijas (córki)
las maletas (walizki)
las estaciones (stacje)
Rodzajnika określonego używamy w następujących sytuacjach:
- gdy mówimy o konkretnej, znanej nam osobie, zwierzęciu lub rzeczy, na przykład:
La madre de Pedro es mexicana. – Matka Pedro jest Meksykanką.
- gdy mówimy o wcześniej wspomnianej osobie, zwierzęciu lub rzeczy, na przykład:
Anna tiene un papagayo. El papagayo es grande. – Anna ma papugę. Papuga jest duża.
- przed rzeczownikami, które odnoszą się do rzeczy, osób i zjawisk jedynych w swoim rodzaju, unikalnych, na przykład:
El papa es el obispo de Roma. – Papież jest biskupem Rzymu.
50 aniversario de la llegada del hombre a la Luna. – 50 rocznica lądowania człowieka na księżycu.
El Sol es una fuente de energía. – Słońce jest źródłem energii.
El presidente de Polonia. – Prezydent Polski.
- przed rzeczownikami mającymi znaczenie ogólne, na przykład:
El elefante es un mamífero. – Słoń jest ssakiem.
Los leones son animales nocturnos. – Lwy są zwierzętami nocnymi.
Los alemanes son famosos por su disciplina y puntualidad. – Niemcy są słynni ze swojej dyscypliny i punktualności.
- przed rzeczownikami określonymi przydawką lub zdaniem przydawkowym, na przykład:
La casa de mis padres. – Dom moich rodziców.
El apartamiento que vamos a comprar. – Apartament, który zamierzamy kupić.
El encuentro regional de ministros de la educación. – Spotkanie regionalne ministrów do spraw oświaty.
- przed nazwami własnymi określonymi przydawką lub zdaniem przydawkowym, na przykład:
El oro de la Alemania nazi. – Złoto nazistowskich Niemiec.
La Granada de los árabes. – Granada Arabów.
La Magdalena que yo recuerdo. – Magdalena, którą pamiętam.
Fidel Castro y la Cuba revolucionaria. – Fidel Castro i rewolucyjna Kuba.
- przed rzeczownikami abstrakcyjnymi, na przykład:
el amor (miłość)
el bienestar (pomyślność, dobrobyt)
la duda (wątpliwość)
la felicidad (szczęście)
el odio (nienawiść)
la pobreza (bieda, ubóstwo)
el valor (wartość)
- przed niektórymi nazwami świąt i uroczystości religijnych (w zależności od kontekstu). Brak rodzajnika oznacza, że odnosimy się do okresu, w którym dane święto ma miejsce. Przykłady:
la Asunción (Wniebowzięcie)
el Bautizo (Chrzest)
el Corpus (Boże Ciało)
el Domingo de Resurrección (Niedziela Wielkanocna)
(la) Pascua / las Pascuas (Wielkanoc)
la Primera Comunión (Pierwsza Komunia)
(la) Navidad / (las) Navidades (Boże Narodzenie), Regalos para Navidad. – Prezenty na Boże Narodzenie.
(la) Nochebuena (Wigilia)
la Nochevieja (Sylwester)
el Viernes Santo (Wielki Piątek)
- przed rzeczownikami odczasownikowymi, na przykład:
el beber (picie)
el comprar (kupno)
el fumar (palenie)
el respirar (oddychanie)
- przed nazwami własnymi poprzedzonymi przymiotnikiem, na przykład:
el divino Platón (boski Platon)
el gran Napoleón (wielki Napoleon)
el famoso Castro (słynny Castro)
- przed nazwiskami w liczbie mnogiej, na przykład:
los Kennedy (państwo Kennedy)
los Sánchez (państwo Sánchez)
Los Vazquez (państwo Vazquez)
- przed nazwami klubów sportowych, na przykład:
el Coruña
el Barcelona
el Real Madrid
el Valencia
- przed nazwami geograficznymi:
a) miast: El Cabo (Kapsztad), El Cairo (Kair), La Habana (Hawana), La Haya (Haga) – rodzajnik pisany jest wielką literą, bo jest częścią składową nazwy,
b) niektórych krajów (nieobowiązkowo): (el) Afganistán (Afganistan), (la) Argentina (Argentyna), (el) Brasil (Brazylia), (el) Canada (Kanada), (el) Camerún (Kamerun), (la) China (Chiny), (los) Estados Unidos (Stany Zjednoczone), (el) Ecuador (Ekwador), (la) India (Indie), (el) Japón (Japonia), (el) Paquistán (Pakistan), (el) Paraguay (Paragwaj), (el) Peru (Peru), El Salvador (Salwador), (el) Senegal (Senegal), (el) Uruguay (Urugwaj), (el) Yemen (Jemen),
c) rzek, jezior, mórz, oceanów, np.: el Amazonas (Amazonka), el Bug (Bug), el Danubio (Dunaj), el Nilo (Nil), el río Óder u Odra (Odra), el Rin (Ren), el Sena (Sekwana), el Vístula (Wisła), el Adriático (Adriatyk), el Báltico (Bałtyk), el Mediterráneo (Morze Śródziemne), el Atlántico (Atlantyk), el Índico (Ocean Indyjski), el Pacífico (Pacyfik),
d) szczytów i pasm górskich, np.: los Alpes (Alpy), los Apeninos (Apeniny), el Everest (Mount Everest), el Mont Blanc (Mont Blanc), los Pirineos (Pireneje),
e) archipelagów: las Canarias (Wyspy Kanaryjskie), las Baleares (Baleary).
- przed liczebnikami porządkowymi, godzinami, porami dnia, dniami tygodnia, datami, na przykład:
El segundo día de la semana. – Drugi dzień tygodnia.
Es la una y media. – Jest pierwsza trzydzieści.
Son las tres y diez. – Jest trzecia dziesięć.
El lunes tengo tres clases. – W poniedziałek mam trzy lekcje.
En verano vamos a la playa. – Latem chodzimy na plażę.
Es el 10 de agosto del año 2020. – Jest 9 sierpnia 2020 r.
- przy tworzeniu stopnia najwyższego przymiotnika, na przykład:
Tokio es la ciudad más grande del mundo. – Tokio to największe miasto na świecie.
Varsovia es la ciudad más grande de Polonia y la capital del país. – Warszawa to największe miasto w Polsce i stolica tego kraju.
María es la chica más guapa de todos. – María jest najładniejszą ze wszystkich dziewczyn.
- przed rzeczownikami określającymi części ciała, na przykład:
Me duele la garganta. – Boli mnie gardło.
El dolor en la zona central del pecho. – Ból w części środkowej klatki piersiowej.
Antes de comer me lavo las manos. – Przed jedzeniem myję ręce.
El corazón es el órgano principal del aparato circulatorio. – Serce to centralny narząd układu krwionośnego.
- po przymiotniku todo (wszyscy, cały), na przykład:
Es muy reservado todo el tiempo. – Cały czas jest bardzo skryty.
Todos los productos al mejor precio. – Wszystkie produkty w najlepszej cenie.
No todos los productos que están en el mercado son seguros. – Nie wszystkie produkty, które są na rynku, są bezpieczne.
Esta empresa opera actualmente en América, Asia, Europa, África y Australia y tiene oficinas por todo el mundo. – Firma ta działa obecnie w Ameryce, Azji, Europie, Afryce i Australii i ma biura na całym świecie.
Pamiętaj, że wymowę wyrazów, których jeszcze nie znasz, możesz zawsze odsłuchać na stronie https://pl.forvo.com/
¡Vale! Es todo por hoy. Muchas gracias y hasta la próxima.