Rekcja przymiotnika w j. niemieckim (Die Rektion des Adjektivs)

Dzień dobry! / Guten Tag!

Bardzo wiele przymiotników, a także przysłówków w języku niemieckim występuje z przyimkami, które z kolei wymagają zastosowania określonego przypadku gramatycznego. Należy zauważyć, że niektóre przymiotniki i przysłówki mogą łączyć się zarówno z biernikiem (der Akkusativ), jak i celownikiem (der Dativ), co wiąże się najczęściej ze zmianą znaczenia wypowiedzi.

Oto wykaz najczęściej spotykanych przymiotników wraz z przyimkami, z którymi się łączą. Poniższe przymiotniki zawsze stosujemy z czasownikiem „sein” (być) w różnych formach w zależności od czasu i trybu wypowiedzi.

an + Dativ
arm an etw (ubogi w coś)
erkrankt an etw (chory na coś)
interessiert an etw (zainteresowany czymś)
krank an etw (chory na coś)
reich an etw (bogaty w coś)
schuld an etw (winny czegoś)

an + Akkusativ
gebunden an jdn / etw (związany z / przywiązany do kogoś / czegoś)
gewöhnt an jdn / etw (przyzwyczajony do kogoś / czegoś)

auf + Dativ
blind auf etw (ślepy np. na jedno oko)
taub auf etw (niesłyszący / głuchy np. na jedno ucho)

auf + Akkusativ
angewiesen auf jdn (zdany na coś / kogoś)
aufmerksam auf jdn (uważny na coś)
böse auf jdn (zły na kogoś)
eifersüchtig auf jdn (zazdrosny o kogoś)
gespannt auf jdn (ciekaw czegoś)
neidisch auf jdn (zazdrosny o kogoś)
neugierig auf (ciekawy czegoś)
sauer auf jdn (zły / wkurzony na kogoś)
stolz auf jdn (dumny z kogoś/czegoś)
verrückt auf etw / jdn (zwariowany na punkcie czegoś / kogoś)
wütend auf jdn (wściekły na kogoś)

bei + Dativ
behilflich bei etw (pomocny przy czymś)
bekannt bei jdm (znany przez / wśród kogoś)
beliebt bei jdm (lubiany przez / wśród kogoś)
populär bei jdm (popularny wśród kogoś)
verhasst bei jdm (znienawidzony przez koś)

für + Akkusativ
bekannt für etw (słynny / znany z czegoś)
dankbar für etw (wdzięczny za coś)
blind für etw (ślepy na coś)
charakteristisch für jdn (charakterystyczny / typowy dla kogoś)
geeignet für etw / jdn (nadający się do / odpowiedni do czegoś / dla kogoś)
interessant für jdn (interesujący dla kogoś)
möglich für jdn (możliwy dla kogoś)
nachteilig für jdn / etw (niekorzystny dla kogoś / czegoś)
notwendig für jdn / etw (niezbędny / konieczny dla kogoś / do czegoś)
nützlich für jdn (pożyteczny / przydatny dla kogoś)
schädlich für jdn / etw (szkodliwy dla kogoś / czegoś)
typisch für jdn / etw (typowy / charakterystyczny dla kogoś / czegoś)
verantwortlich für jdn / etw (odpowiedzialny za kogoś / coś)
verständlich für jdn (zrozumiały dla kogoś)
vorteilhaft für jdn (korzystny dla kogoś)
wichtig für jdn / etw (ważny do czegoś / dla kogoś)
zuständig für etw (odpowiedzialny za coś / właściwy do spraw)

gegen + Akkusativ
allergisch gegen etw (uczulony na coś)
empfindlich gegen etw (wrażliwy na coś)
gleichgültig gegen etw / jdn (obojętny na / wobec / w stosunku do czegoś)
misstrauisch gegen jdn (nieufny wobec kogoś)

gegenüber + Dativ
verständnisvoll gegenüber jdm (wyrozumiały wobec kogoś)
voreingenommen gegenüber jdm (uprzedzony w stosunku do kogoś)
zurückhaltend gegenüber etw (powściągliwy w stosunku do czegoś)

in + Dativ
bewandert in etw (obeznany z czymś / znający się na czymś)
erfahren in etw (doświadczony w czymś)
geübt in etw (wprawiony / biegły w czymś)
nachlässig in etw (niedbały w czymś)
wohnhaft in etw (zamieszkały np. w Berlinie)

in + Akkusativ
verliebt in jdn (zakochany w kimś)

mit + Dativ
befreundet mit jdm (zaprzyjaźniony z kimś)
bekannt mit jdm (znać kogoś)
beschäftigt mit etw (zajęty czymś)
einverstanden mit jdm / etw (zgadzać się z kimś / czymś)
fertig mit etw / jdm (skończyć coś, uporać się z czymś)
vergleichbar mit jdm / etw (porównywalny z kimś / czymś)
verheiratet mit jdm (żonaty / zamężna z)
versehen mit etw (zaopatrzony w coś)
verwandt mit jdm (spokrewniony z kimś)
zufrieden mit etw (zadowolony z czegoś)

nach + Dativ
gierig nach etw (żądny czegoś / łasy na coś)
süchtig nach etw (uzależniony od czegoś / żądny czegoś)
verrückt nach etw / jdm (zwariowany na punkcie czegoś / kogoś)

über + Akkusativ
ärgerlich über etw / jdn (rozgniewany / zły na coś / kogoś)
bekümmer über etw (zatroskany o coś)
betroffen über etw (dotknięty, zaskoczony czymś)
beunruhigt über etw (zaniepokojony z powodu czegoś)
entsetzt über etw (przerażony czymś)
erfreut über etw (uradowany z jakiegoś powodu)
erstaunt über etw (zaskoczony z jakiegoś powodu)
froh über etw (zadowolony / rad z czegoś)
glücklich über etw (szczęśliwy z czegoś)
traurig über jdn / etw (smutny z powodu kogoś / czegoś)
verärgert über etw (zirytowany z powodu czegoś)
verbittert über etw (rozgoryczony z powodu czegoś)
verwundert über etw (zdziwiony czymś)
wütend über jdn / etw (wściekły na kogoś / coś, z powodu kogoś / czegoś)

um + Akkusativ
besorgt um etw / jdn (zatroskany o coś / kogoś)

von + Dativ
abhängig von jdm / etw (zależny / uzależniony od kogoś / czegoś)
beeindruckt von jdm / etw (pod wrażeniem kogoś / czegoś)
begeistert von etw (zachwycony / oczarowany czymś)
betroffen von etw (dotknięty czymś)
besessen von etw (mający obsesję na jakimś punkcie)
frei von etw (wolny od czegoś, nie zawiera czegoś)
überzeugt von etw (przekonany o czymś)
verschieden von etw (odmienny od czegoś)
voll von etw (pełen / pełny czegoś, wypełniony czymś)

vor + Dativ
blass vor etw (blady z jakiegoś powodu)
rot vor etw (czerwony z jakiegoś powodu)
sicher vor jdm / etw (bezpieczny przed kimś / czymś)

zu + Dativ
bereit zu etw (gotowy do czegoś)
entschlossen zu etw (zdecydowany na coś)
fähig zu etw (zdolny do czegoś)
freundlich zu jdm (uprzejmy / przyjazny dla / w stosunku do kogoś)
gut zu jdm / etw (dobry dla kogoś / czegoś)
lieb zu jdm (miły / kochany dla / w stosunku do kogoś)
nett zu jdm (miły dla / wobec kogoś)

Ich wünsche Dir alles Gute!