Ten wpis ma na celu wyjaśnienie zasad stosowania przyimka „entlang” (wzdłuż) w języku niemieckim. W tabeli pokazano praktyczne zastosowanie tego przyimka w różnych zdaniach w wersji niemiecko-polskiej.
I. Jeżeli przyimek „entlang” (wzdłuż) wskazuje na ruch, występuje najczęściej po rzeczowniku i wymaga zastosowania rzeczownika w bierniku (niem. Akkusativ), na przykład:
Wie gehen das Seeufer entlang. – Idziemy wzdłuż brzegu jeziora.
Sie gehen den Bach entlang. – Idą wzdłuż strumienia.
Wir fahren die Schienen entlang. – Jedziemy wzdłuż torów.
II. Jeżeli przyimek „entlang” (wzdłuż) wskazuje na położenie „wzdłuż” obok jakiegoś ograniczenia, zazwyczaj występuje przed rzeczownikiem i łączy się z nim w dopełniaczu (Genitiv) – zwłaszcza w języku pisanym – lub w celowniku (Dativ), na przykład:
Seit vielen Jahren verläuft die Grenze entlang dem Fluss / des Flusses. – Od wielu lat granica przebiega wzdłuż rzeki.
Wir machen eine Wanderung entlang dem Strand / des Strandes. – Idziemy na wędrówkę wzdłuż plaży.
Przedstawione w poniższej tabeli zdania, które zostały zaczerpnięte z prasy niemieckiej, wskazują, że bardzo często w języku pisanym używa się przyimka „entlang” z dopełniaczem (Genitiv). Z kolei „entlang” + celownik (Dativ) stosuje się częściej w Szwajcarii i Luksemburgu niż w Niemczech.
Alternatywnym rozwiązaniem jest zastosowanie konstrukcji: „an” + Dativ … + „entlang”. Przykłady:
Am Fluss entlang gibt es viele alte Bäume. – Wzdłuż rzeki jest wiele starych drzew.
Am Haus entlang wird eine Glasfaserleitung gelegt. – Wzdłuż domu układany jest światłowód.
Am Wanderweg entlang stehen zweisprachige Informationstafeln. – Wzdłuż szlaku turystycznego stoją dwujęzyczne tablice informacyjne.
Zdania do analizy w wersji niemiecko-polskiej
Aufgrund des niedrigen Wasserstands wurde der Kohletransport für die Kraftwerke entlang des Rheins beschränkt. | Z powodu niskiego poziomu wody ograniczony został transport węgla do elektrowni wzdłuż Renu. |
Aufgrund zahlreicher Baustellen entlang des Schienennetzes kommt es zu Verzögerungen. | Z powodu licznych robót budowlanych wzdłuż sieci kolejowej dochodzi do opóźnień. |
Bei einer Schifffahrt entlang der Donau kannst du viele Städte sehen. | Podczas rejsu statkiem wzdłuż Dunaju możesz zobaczyć wiele miast. |
Das Drüsige Springkraut verbreitet sich vor allem entlang von Gewässern. | Niecierpek gruczołowaty rozprzestrzenia się przede wszystkim wzdłuż zbiorników wodnych. |
Das Gebiet des Feuerrings reicht von der südamerikanischen Westküste, entlang der Westküste der USA über Russland und Japan bis nach Südostasien. | Pierścień Ognia rozciąga się od zachodniego wybrzeża Ameryki Południowej, wzdłuż zachodniego wybrzeża USA, przez Rosję i Japonię aż po Azję Południowo-Wschodnią. |
Das Gebirge erstreckt sich an der Grenze entlang. | Pasmo górskie rozciąga się wzdłuż (przy) granicy. |
Der Bodensee-Radweg führt entlang bezaubernder Landschaften, historischer Städte und verschiedener Sehenswürdigkeiten. | Szlak rowerowy wokół Jeziora Bodeńskiego przebiega pośród urzekających krajobrazów, zabytkowych miast i różnorodnych atrakcji turystycznych. |
Der Deutsche Wetterdienst erwartete am Dienstag einen neuen Hitzerekord mit Temperaturen von mehr als 40 Grad entlang des Rheins. | Niemiecka Służba Meteorologiczna spodziewała się we wtorek kolejnego rekordu ciepła z temperaturą powyżej 40 stopni wzdłuż Renu. |
Der Fahrer fährt so nah wie möglich an der linken Leitplanke entlang. | Kierowca jedzie tak blisko, jak tylko można, wzdłuż lewej bariery ochronnej. |
Der rund 800 Kilometer lange Ostseeradweg verläuft in Deutschland von Flensburg entlang der Ostseeküste bis nach Seebad Ahlbeck auf der Insel Usedom. | Bałtycki Szlak Rowerowy o długości ok. 800 km prowadzi w Niemczech od Flensburga wzdłuż wybrzeża Morza Bałtyckiego aż do uzdrowiska Ahlbeck na wyspie Uznam. |
Der Waffenstillstand entlang der sogenannten Kontaktlinie ist brüchig. | Zawieszenie broni wzdłuż tak zwanej linii styczności jest kruche. |
Die Bewohner des Ortes möchten nicht, dass auf dem weitläufigen Gelände entlang der Landstraße ein Gewerbe- und Industriegebiet entsteht. | Mieszkańcy miejscowości nie chcieliby, żeby na rozległym terenie wzdłuż drogi lokalnej powstała strefa handlowo-przemysłowa. |
Die atemberaubenden Bergspitzen und Schluchten erstrecken sich über 430 Kilometer entlang der Grenze zwischen Spanien und Frankreich. | Zapierające dech w piersiach szczyty górskie i wąwozy rozciągają się na długości 430 km wzdłuż granicy między Hiszpanią a Francją. |
Die Erdgasleitung Baltic Pipe verläuft entlang des Meeresbodens der Ostsee. | Gazociąg Baltic Pipe przebiega po dnie Morza Bałtyckiego. |
Die Nato-Verteidigungsminister haben über eine Verstärkung der Streitkräfte entlang der Ostflanke des Bündnisses diskutiert. | Ministrowie obrony państw NATO rozmawiali na temat wzmocnienia sił zbrojnych wzdłuż wschodniej flanki sojuszu. |
Die Photovoltaik-Modulen entlang von Autobahnen könnten mehrere Kohlekraftwerke ersetzen. | Moduły fotowoltaiczne wzdłuż autostrad mogłyby zastąpić wiele elektrowni węglowych. |
Die Route führt an Seen entlang und ist sehr bei den Touristen beliebt. | Szlak prowadzi wzdłuż jezior i jest bardzo ulubiony wśród turystów. |
Die Stadtverwaltung entschloss sich dazu, eine Bremsschwelle entlang des Fuβgängerweges montieren zu lassen. | Urząd Miasta zdecydował się zamontować próg zwalniający wzdłuż przejścia dla pieszych. |
Die Suwałki-Lücke erstreckt sich über rund 100 Kilometer entlang der litauisch-polnischen Grenze und trennt das Territorium der Oblast Kaliningrad der Russischen Föderation von Belarus. Sie stellt die einzige Landverbindung der baltischen Staaten mit den übrigen NATO-Ländern dar. | Przesmyk suwalski rozciąga się na około 100 km wzdłuż granicy litewsko-polskiej i rozdziela Obwód Kaliningradzki Federacji Rosyjskiej od Białorusi. Stanowi jedyne lądowe połączenie państw bałtyckich z pozostałymi krajami NATO. |
Die Uferanlagen entlang der Havel sollen im neuen Glanz erscheinen. | Obiekty nadbrzeżne wzdłuż Haweli pojawią się w nowej świetności. |
Die Warteschlange aufgeregter Leser windet sich die Straße entlang. | Kolejka podekscytowanych czytelników wije się wzdłuż ulicy. |
Ein gepanzerter Transporter fuhr die Straße entlang. | Opancerzony transporter przejechał wzdłuż drogi. |
Ein weiterer Offshore-Windpark entlang der Atlantikküste befindet sich aktuell im Bau. | Kolejna morska farma wiatrowa powstaje obecnie wzdłuż wybrzeża Atlantyku. |
Einmal im Jahr organisiere ich eine Paddeltour die Czarna Hańcza entlang. | Raz w roku organizuję spływ kajakowy wzdłuż Czarnej Hańczy. |
Entlang der Autobahnen installiert man die Lärmschutzwände. | Wzdłuż autostrad montuje się ekrany akustyczne. |
Entlang der Autobahnen werden immer mehr Bäume und Sträucher weggeschnitten. | Wzdłuż autostrad wycina się coraz więcej drzew i krzewów. |
Entlang der gesamten Frontlinie wurde eine neue Offensive gestartet. | Wzdłuż całej linii frontu rozpoczęto kolejną ofensywę. |
Entlang der Grenze zu Äthiopien kam es zu militärischen Auseinandersetzungen. | Wzdłuż granicy z Etiopią doszło do starć zbrojnych. |
Entlang der Mittelmeerküste entstehen nun Entsalzungsanlagen. | Wzdłuż wybrzeża Morza Śródziemnego powstają zakłady odsalające. |
Entlang der quer über die Insel führenden Straße sind immer wieder wilde Müllkippen zu sehen. | Wzdłuż drogi przebiegającej w poprzek wyspy ciągle widać dzikie wysypiska. |
Entlang der Straße türmen sich die Schneemassen. | Wzdłuż drogi piętrzą się masy śniegu. |
Extreme Wetterereignisse, heftige Sturmfluten und hohe Meeresspiegelstände bedrohen die neun Natura-2000-Gebiete entlang der rumänischen Schwarzmeerküste. | Ekstremalne zjawiska pogodowe, gwałtowne powodzie i wysoki poziom lustra wody morskiej zagrażają dziewięciu obszarom Natura 2000 wzdłuż rumuńskiej części wybrzeża Morza Czarnego. |
Ich gehe oft am See entlang spazieren. | Często chodzę na spacer wzdłuż jeziora. |
Ich möchte dich an einige der schönsten Campingplätze entlang der Côte d’Azur mitnehmen. | Chciałbym ciebie zabrać do kilku najpiękniejszych miejsc kempingowych na Lazurowym Wybrzeżu. |
In den Niederlanden baut ein Konsortium entlang der Flüsse ein Netz von Stationen mit Wechselbatterien für batteriebetriebene Schiffe auf. | W Holandii jedno z konsorcjów buduje wzdłuż rzek sieć stacji wymiany akumulatorów dla statków zasilanych z akumulatorów. |
In fünf nördlichen Regionen Italiens entlang des Flusses Po verhängte die Regierung wegen der Trockenheit den Notstand. | W pięciu północnych regionach Włoch wzdłuż rzeki Pad rząd wprowadził z powodu suszy stan wyjątkowy. |
Israel befindet sich im Nahen Osten und erstreckt sich entlang der östlichen Küstenlinie des Mittelmeeres. | Izrael znajduje się na Bliskim Wschodzie i rozciąga się wzdłuż wschodniej linii brzegowej Morza Śródziemnego. |
Morgen werden wir das Ostseeufer entlang weiterwandern. | Jutro będziemy dalej spacerowali wzdłuż wybrzeża Bałtyku. |
Polen hat den Bau einer 187 Kilometer langen Stahlbarriere entlang der polnisch-belarussischen Grenze abgeschlossen. | Polska zakończyła budowę stalowej bariery o długości 187 km wzdłuż granicy polsko-białoruskiej. |
Was blüht denn gerade so schön gelb entlang der Straße? | Co teraz tak pięknie kwitnie na żółto wzdłuż drogi? |
Wer entlang einer Autobahn ein Haus baut oder kauft, muss mit Lärm von der Straße rechnen. | Ten, kto buduje lub kupuje dom przy autostradzie, musi liczyć się z hałasem drogowym. |
Wir gingen durch die Wüste entlang alter Karawanen- und Pilgerrouten. | Szliśmy przez pustynię wzdłuż dawniejszych szlaków karawan i pielgrzymek. |
Zu den attraktivsten Radwanderwegen im Süden Polens gehört der Radweg entlang des Flusses Dunajec. | Do najbardziej atrakcyjnych szlaków rowerowych w południowej Polsce należy szlak rowerowy wzdłuż rzeki Dunajec. |
Zwischen Schloß Neuhaus und Delbrück verläuft ein Radweg fast immer am Kanal entlang. | Między zamkiem Neuhaus a Delbrück przebiega szlak rowerowy prawie zawsze wzdłuż kanału. |
Ich wünsche Dir alles Gute!