Dzień dobry! / Guten Tag!
W tym wpisie wyjaśnię, kiedy opuszcza się rodzajnik w języku niemieckim, czyli występuje tzw. rodzajnik zerowy.
Nie używamy żadnych rodzajników w następujących sytuacjach:
- jeżeli rzeczownik użyty jest w liczbie mnogiej, a w liczbie pojedynczej ma rodzajnik nieokreślony, na przykład:
Dort steht ein Tisch. Dort stehen Tische. – Tam stoi stół. Tam stoją stoły.
Sie schenkt mir ein Buch. Sie schenkt mir Bücher. – Ona podarowuje mi książkę. Ona podarowuje mi książki. [W liczbie mnogiej nie ma rodzajnika, bo nic bliżej nie wiemy o książkach]
Ich kaufe mir manchmal eine Zeitschrift. Ich kaufe mir manchmal Zeitschriften. – Czasami kupuję sobie gazetę. Czasami kupuję sobie gazety. [W liczbie mnogiej nie ma rodzajnika, bo jest mowa ogólnie o gazetach]
- przed imionami i nazwiskami osób, na przykład:
Elke fliegt nach Hamburg. – Elke leci do Hamburga.
Hier wohnen Herr und Frau Schmidt. – Tutaj mieszkają państwo Schmidt.
José María Heredia und Gertrudis Gómez de Avellaneda gehören zu den bedeutendsten Vertretern der kubanischen Romantik. – José María Heredia i Gertrudis Gómez de Avellaneda należą do najważniejszych przedstawicieli kubańskiego romantyzmu.
- przed nazwami kontynentów oraz większością krajów i miast, na przykład:
Amerika ist ein großer Kontinent. – Ameryka to duży kontynent.
Aguascalientes befindet sich in Mexiko. – Aguascalientes znajduje się w Meksyku.
Dakar ist die Hauptstadt Senegals. – Dakar jest stolicą Senegalu.
Ich befinde mich aktuell in Asien. – Znajduję się obecnie w Azji.
Ich studiere in München. – Studiuję w Monachium.
Ich war noch nie in Afrika. – Nigdy jeszcze nie byłem w Afryce.
In Mittel- und Südamerika spricht man Spanisch und in Brasilien spricht man Portugiesisch. – W Ameryce Środkowej i Południowej mówi się po hiszpańsku, a w Brazylii po portugalsku.
Polen ist mein Heimatland. – Polska to mój kraj ojczysty.
Uwaga! Jeżeli przed imionami, nazwiskami, nazwami krajów i miast oraz części świata występuje przydawka, użyjemy rodzajnika określonego, na przykład:
Das schöne Polen ist mein Heimatland. – Ta piękna Polska to mój kraj ojczysty.
Das Wien des Karl Kraus. – Wiedeń Karla Krausa.
Der große Schiller schrieb viele Werke. – Wielki Schiller napisał wiele utworów.
- przed nazwami narodowości, zawodów i funkcji w orzeczniku, jeśli nie są bliżej określone, na przykład:
Er ist Asiat. – On jest Azjatą.
Er ist Deutschlehrer. – On jest nauczycielem języka niemieckiego.
Er ist Spanier und sie ist Französin. – On jest Hiszpanem, a ona Francuzką.
Ich bin Polin. – Jestem Polką.
Meine Kollegin ist Friseurin. – Moja koleżanka jest fryzjerką.
Pedro ist Brasilianer und wohnt in São Paulo. – Pedro jest Brazylijczykiem i mieszka w São Paulo.
Peter will Arzt werden. – Peter chce zostać lekarzem.
Sie ist Aktivistin. – Ona jest aktywistką.
- przed nazwami przedmiotów szkolnych i języków obcych, na przykład:
Meine Lieblingsfächer sind Deutsch, Polnisch, Erdkunde und Musik. – Moje ulubione przedmioty to niemiecki, polski, geografia i muzyka.
Mein Lieblingsfach ist Geschichte. – Moim ulubionym przedmiotem jest historia.
Spanisch ist die viertmeist gesprochene Sprache der Welt nach Chinesisch, Englisch und Hindi. – Hiszpański jest czwartym najczęściej używanym językiem na świecie po chińskim, angielskim i hindi.
- przy bliżej nieokreślonych rzeczownikach materiałowych w znaczeniu ogólnym lub niepoliczalnych (m.in. materiały, metale, minerały, żywność i napoje, drób), na przykład:
Das Kind mag Kakao und Apfelsaft. – Dziecko lubi kakao i sok jabłkowy.
Der Trauring ist aus Platin. – Obrączka ślubna jest z platyny.
Der Verlobungsring ist aus Gold. – Pierścionek zaręczynowy jest ze złota.
Es werden immer häufiger Gebäude aus Holz gebaut. – Coraz częściej buduje się budynki z drewna.
Fenster, Türen, Tore aus Holz und Metall. – Okna, drzwi, bramy z drewna i metalu.
Ich esse Brot und trinke Mineralwasser. – Jem chleb i piję wodę mineralną.
Ich gieße Tee auf. – Parzę herbatę. [Czasownik rodzielnie złożony „aufgießen”]
Ich muss Medikamente kaufen. – Muszę kupić lekarstwa.
Ich trinke Tee. – Piję herbatę.
Mein Schal ist aus Seide. – Mój szal jest z jedwabiu.
Meine Mutter kauft Fleisch. – Moja mama kupuje mięso.
Sie kauft Obst und Gemüse. – Ona kupuje owoce i warzywa.
Wir bestellen Limonade und Kuchen. – Zamawiamy lemoniadę i ciasto.
Wir brauchen Karotten und Tomaten. – Potrzebujemy marchwi i pomidorów.
Uwaga! Jeżeli wraz z rzeczownikami materiałowymi występuje przydawka, użyjemy najczęściej rodzajnika określonego, na przykład:
Der Tee ist zu süß. – Ta herbata jest za słodka.
Dieser grüner Tee schmeckt mir gut. – Ta zielona herbata dobrze mi smakuje.
Himalaya-Salz ist das edelste und reinste Salz der Erde. – Sól himalajska to najszlachetniejsza i najczystsza sól na ziemi.
Ich esse das Brot von gestern mit Honig. – Jem wczorajszy chleb z miodem.
Mein Vater kauft die besten Rindfleischsorten. – Mój ojciec kupuje najlepsze rodzaje wołowiny.
- po wyrazach określających ilość, miarę i ciężar, na przykład:
Der kubanische Rum hat über fünfzig Prozent Alkohol. – Kubański rum na ponad pięćdziesiąt procent alkoholu.
Dort gibt es eine Menge Menschen. – Tam jest tłum ludzi. [Falsch wäre: Dort gibt es eine Menge von Menschen]
Er kauft vier Dosen Bier. – On kupuje cztery puszki piwa.
Ich brauche zwei Kilo Fisch. – Potrzebuję dwóch kilogramów ryby.
Ich möchte ein Kilo Paprika kaufen. – Chciałbym kupić kilogram papryki. [Falsch wäre: Ich möchte ein Kilo von Paprika kaufen.]
Ich möchte eine Tasse Kaffee trinken. – Chciałbym wypić filiżankę kawy. [Falsch wäre: Ich möchte eine Tasse von Kaffee trinken.]
- po zaimkach nieokreślonych m.in. „viel” (dużo), „wenig” (mało), „etwas” (trochę), na przykład:
Ich habe wenig Geld. – Mam mało pieniędzy.
In unserem Garten wächst viel Unkraut. – W naszym ogrodzie rośnie wiele chwastów.
Sie hat viel Zeit. – Ona ma dużo czasu.
Viel Wasser zu trinken ist wichtig. – Ważne jest, aby pić dużo wody.
Warum sollte man viel Obst und Gemüse essen? – Dlaczego powinno się jeść dużo owoców i warzyw?
Wenn du etwas Schönes in jemandem siehst, sag es ihm. – Jeśli dostrzegasz w kimś coś pięknego, powiedź mu to. [Po zaimkach etwas, nichts, viel, wenig rzeczowniki pochodzenia przymiotnikowego pisane są wielką literą np. wenig Gutes, viel Interessantes itp.]
Viele Touristen fahren nach Mallorca. – Wielu turystów jedzie na Majorkę.
- przed rzeczownikami poprzedzonymi liczebnikiem głównym, na przykład:
Ich nehme eine Packung Eis. – Wezmę jedno opakowanie lodów.
Ich sehe drei Optionen. – Widzę trzy opcje.
Macht zwei Übungen! – Zróbcie (te) dwa ćwiczenia!
- przed rzeczownikami abstrakcyjnymi (niem. Abstrakta) wyrażającymi m.in. stany uczuciowe, cechy charakteru, jeśli nie są one bliżej określone. Do grupy tej należą takie rzeczowniki, jak: Angst, Ausdauer, Dummheit, Durchsetzungsvermögen, Durst, Ehrgeiz, Fleiß, Freude, Freundlichkeit, Geduld, Glück, Hass, Hitze, Hoffnung, Hunger, Intelligenz, Kälte, Kraft, Liebe, Musik, Mut, Nachsicht, Neid, Pech, Ruhe, Seele, Trauer, Treue, Verstand, Vertrauen, Verzweiflung, Würde. Przykłady zdań:
Das macht Sinn. – To ma sens.
Endlich herrscht wieder Ruhe. – Wreszcie ponownie panuje spokój.
Ich brauche Kraft und Mut. – Potrzebuję siły i odwagi.
Ich habe Durst. – Chce mi się pić.
Ich habe immer Glück. – Zawsze mam szczęście.
Mit Freundlichkeit kann man viel erreichen. – Dzięki uprzejmości można wiele osiągnąć.
Ohne Hoffnung kein Leben. – Bez nadziei nie ma życia.
Wie kann man Durchsetzungsvermögen trainieren? – W jaki sposób można trenować siłę przebicia?
- przy bezprzyimkowym określeniu czasu oraz przy dniach tygodnia. Przykłady:
Anfang September startet die Weinlese. – Na początku września rozpoczyna się zbiór winogron.
Die Sommerferien beginnen Ende Juni. – Wakacje rozpoczynają się w końcu czerwca.
Es ist Freitag. – Jest piątek.
Mitte Oktober fliege ich nach Tel Aviv. – W połowie października lecę do Tel Awiwu.
Nächsten Samstag fahre ich nach Hause. – W przyszłą sobotę jadę do domu.
Nächstes Wochenende machen wir eine Party. – W przyszły weekend robimy imprezę.
- niekiedy po przyimkach „ohne”, „zu”, „mit”, „nach”, „vor”, na przykład:
Alles Gute zu Weihnachten! – Wszystkiego dobrego z okazji Świąt Bożego Narodzenia!
Für heute ist Feierabend. – Na dzisiaj jest koniec.
Sie hat das mit Mühe gemacht. – Zrobiła to z wysiłkiem.
Ich bin ohne Geld. – Jestem bez pieniędzy.
Vor Beginn der Skisaison. – Przed rozpoczęciem sezonu narciarskiego.
- przed wyrazami „Herr” (pan) oraz Frau (pani), przed tytułami zawodowymi i naukowymi np. „Professor”, „Doktor”, tytułami szlacheckimi np. „Herzog”, „Prinz” i nazwami pełnionych funkcji np. „Präsident“, jeśli wyrazy te występują przed nazwiskiem. Przykłady:
Professor Christian Drosten ist Virologe an der Berliner Charité. – Profesor Christian Drosten jest wirusologiem z berlińskiej kliniki Charité.
Präsident López Obrador und Präsident Trump treffen sich in Washington. – Prezydent López Obrador i prezydent Trump spotykają się w Waszyngtonie.
Herzogin Kate und Prinz William (Księżna Kate i książę William)
- w okrzykach i rozkazach, na przykład:
Feuer! – Ognia!
Hände hoch! – Ręce do góry!
Hilfe! – Pomocy!
Überfall! – Napad!
Vorsicht! – Ostrożnie!
- w wielu przysłowiach, stałych zwrotach i wyrażeniach przyimkowych, na przykład;
Armut ist keine Sünde. – Ubóstwo nie hańbi.
Borgen macht Sorgen. – Dobry zwyczaj nie pożyczaj.
Ende gut, alles gut. – Wszystko dobre, co się dobrze kończy.
Gelegenheit macht Diebe. – Okazja czyni złodzieja.
Keine Flamme ohne Rauch. – Nie ma dymu bez ognia.
Kleider machen Leute. – Jak cię widzą, tak cię piszą.
Lachen ist gesund. – Śmiech to zdrowie.
Liebe macht blind. – Miłość czyni ślepym.
Natur zieht stärker denn sieben Pferde. – Natura ciągnie wilka do lasu.
Ohne Fleiß kein Preis. – Bez pracy nie ma kołaczy.
Schmutzige Wäsche soll man zu Hause waschen. – Brudy pierze się w domu.
Urlaub machen. – Mieć urlop.
Wissen ist Macht. – Wiedza to potęga.
Ich wünsche Dir alles Gute!