Le jardin exotique d’Èze sur la Côte d’Azur, aussi appelé jardin botanique, a été créé en 1949 sur l’emplacement des ruines d’une ancienne forteresse médiévale à l’initiative du maire de l’époque du village d’Èze, André Gianton, avec le concours de Jean Gastaud, le créateur du Jardin exotique de Monaco.
Ogród egzotyczny w Èze na Lazurowym Wybrzeżu, nazywany również ogrodem botanicznym, został utworzony w 1949 r. na pozostałościach średniowiecznej fortecy z inicjatywy ówczesnego mera wioski Èze André Giantona wspieranego przez Jeana Gastaud, założyciela ogrodu egzotycznego w Monako.
Aujourd’hui, Èze est une petite commune côtière d’environ 2200 habitants, située à seulement 12 km du centre de Nice et 8 km de Monaco. Cette commune est connue avant tout pour son somptueux jardin exotique, installé tout en haut du village d’Èze à une altitude de 429 m au-dessus du niveau de la mer Méditerranée. Le jardin fait partie des lieux les plus visités de la Côte d’Azur.
Obecnie Èze to niewielka nadmorska gmina zamieszkała przez ok. 2200 mieszkańców, położona zaledwie 12 km od centrum Nicei i 8 km od Monako. Gmina ta jest znana przede wszystkim dzięki wspaniałemu ogrodowi egzotycznemu, położonemu na szczycie wioski na wysokości 429 m powyżej poziomu Morza Śródziemnego. Ogród jest jednym z najczęściej odwiedzanych miejsc na Lazurowym Wybrzeżu.
Le jardin exotique est renommé pour son impressionnante collection de cactus et plantes succulentes et de plantes exotiques, qui ont des conditions favorables au développement dans le climat méditerranéen presque toute l’année. Le jardin a reçu le prix spécial régional du fleurissement décerné par « Villes et villages fleuris » et le label « Jardin remarquable » décerné par le Ministère de la Culture et de la Communication.
Ogród egzotyczny jest słynny dzięki imponującej kolekcji kaktusów i sukulentów oraz egzotycznych roślin, które w klimacie śródziemnomorskim niemal przez cały rok mają sprzyjające warunki do rozwoju. Ogród otrzymał specjalną nagrodę regionalną za ukwiecenie przyznaną przez „Villes et villages fleuris” i plakietkę „Wyjątkowy ogród” przyznaną przez Ministerstwo Kultury i Komunikacji Francji.
Pour accéder au jardin exotique, il faut passer une immense double porte fortifiée du XIVe siècle et ensuite franchir un dédale de petites ruelles pavées et pleines de charme.
Aby dotrzeć do ogrodu egzotycznego, należy przejść przez olbrzymią podwójną bramę obronną z XIV wieku, a następnie pokonać labirynt wąskich, wybrukowanych i pełnych uroku uliczek.
Le long des ruelles sinueuses, étroites et raides, se trouvent de nombreux petits restaurants, ateliers d’artisanat, galeries et boutiques d’antiquités. Certains semblent même avoir été creusés dans la roche.
Wzdłuż krętych, wąskich i stromych uliczek znajdują się liczne małe restauracje, warsztaty rzemieślnicze, galerie i sklepy z antykami. Niektóre z nich zdają się być wydrążone w skale.
Le jardin exotique se divise en deux parties différentes: la partie sud et la partie nord. L’entrée du jardin donne sur la partie située plein sud avec une vue sur la mer Méditerranée. C’est la zone la plus ensoleillée, rassemblant des dizaines d’espèces de cactus, de plantes succulentes, de xérophytes, d’agaves, d’aloès, adaptés à la sécheresse. Ces plantes sont originaires, pour la plupart, des régions les plus désertiques de notre planète, notamment du Mexique, d’Argentine, du Chile, du Pérou, d’Afrique du nord et Afrique du sud.
Ogród egzotyczny podzielony jest na dwie odmienne części: część południową i część północną. Wejście do ogrodu usytuowane jest od strony południowej z widokiem na Morze Śródziemne. Jest to strefa najbardziej nasłoneczniona gromadząca dziesiątki gatunków kaktusów, sukulentów, kserofitów, agaw, aloesów, przystosowanych do suszy. Rośliny pochodzą najczęściej z najbardziej pustynnych regionów naszej planety, zwłaszcza z Meksyku, Argentyny, Chile, Peru, Afryki Północnej i Afryki Południowej.
Il y a des espèces différentes de cactus qui grandissent dans la partie sud du jardin, entre autres :
le cactus colonnaire Neobuxbaumia polylopha, pouvant atteindre jusqu’à 13 mètres de hauteur,
le cactus colonnaire Trichocereus terscheckii,
le cactus colonnaire Oreocereus celsianus,
le cactus globulaire Echinopsis candicans,
le cactus cylindrique Pachycereus marginatus, pouvant atteindre 5 mètres de hauteur,
le cactus colonnaire Espostoa churinensis, enveloppé d’un fin réseau de soies blanches laineuses,
le cactus sphérique Ferocactus herrerae à fleurs jaunes,
le cactus colonnaire Ferocactus pilosus aux épines acérées rouges,
le cactus sphérique Echinocactus (Kroenleinia) grusonii, pouvant atteindre un mètre de diamètre,
le cactus arborescent Stetsonia coryne avec de nombreuses ramifications érigées, bleu-vert, pouvant atteindre 8 mètres de hauteur,
le cactus sphérique Ferocactus glaucescens avec des épines jaunes vif,
le cactus arborescent Cylindropuntia tunicata,
le cactus cylindrique Ferocactus pottsii,
le cactus cylindrique Eriocephala magnifica,
le cactus sphérique Ferocactus glaucenscens de couleur gris-glauque,
le cactus colonnaire Cephalocereus senilis, mesurant de 5 à 15 mètres de hauteur,
le cactus colonnaire Cleistocactus strausii couvert de « poils » blancs,
le cactus colonnaire Carnegiea gigantea (saguaro), pouvant atteindre 18 mètres de hauteur, connu des western,
le cactus sphérique Melocactus matanzanus.
W części południowej ogrodu rosną różne gatunki kaktusów, m.in.:
kaktus kolumnowy Neobuxbaumia polylopha, osiągający 13 metrów wysokości,
kaktus kolumnowy Trichocereus terscheckii,
kaktus kolumnowy Oreocereus celsianus,
kaktus kulisty Echinopsis candicans,
kaktus cylindryczny Pachycereus marginatus, osiągający 5 metrów wysokości,
kaktus kolumnowy Espostoa churinensis otoczony delikatną warstwą białej wełny,
kaktus kulisty Ferocactus herrerae o żółtych kwiatach,
kaktus kolumnowy Ferocactus pilosus o ostrych czerwonych kolcach,
kaktus kulisty Echinocactus (Kroenleinia) grusonii, osiągający 1 metr średnicy,
kaktus drzewiasty Stetsonia coryne z licznymi niebiesko-zielonymi odgałęzieniami, osiągający 8 metrów wysokości,
kaktus kulisty Ferocactus glaucescens o jasnożółtych kolcach,
kaktus drzewiasty Cylindropuntia tunicata,
kaktus cylindryczny Ferocactus pottsii,
kaktus cylindryczny Eriocephala magnifica,
kaktus kulisty Ferocactus glaucenscens koloru szaro-morskiego,
kaktus kolumnowy Cephalocereus senilis, osiągający od 5 do 15 metrów,
kaktus kolumnowy Cleistocactus strausii pokryty białym „owłosieniem”,
kaktus kolumnowy Carnegiea gigantea (karnegia olbrzymia, saguaro), osiągający 18 metrów wysokości, znany z westernów,
kaktus kulisty Melocactus matanzanus.
On peut aussi admirer quelques palmiers, tels que Washingtonia robusta et Butia capitata qu’évoquent irrésistiblement les vacances dans les pays exotiques. La silhouette du palmier Washingtonia robusta est reconnaissable à son stipe fin et gracile qui atteint 20 à 25 mètres de hauteur. Le Butia capitata est le plus résistant au froid de tous les palmiers à feuilles pennées. Son stipe est solitaire, robuste et atteint jusqu’à 6m de hauteur et de 30 à 50cm de diamètre.
Można również podziwiać palmy, takie jak Washingtonia robusta i Butia capitata, które nieodparcie przywołują wakacje w egzotycznych krajach. Sylwetkę palmy Washingtonia robusta można rozpoznać po cienkim i smukłym pniu, który osiąga 20-25 metrów wysokości. Butia capitata jest najbardziej odporną na mróz ze wszystkich palm o liściach pierzastych. Jej pień jest pojedynczy, solidny i osiąga 6 metrów wysokości i 50 cm szerokości.
La collection de plantes succulentes comprend, entre autres, des plantes appartenant aux familles des Crassulacées et des Euphorbiacées, dont:
Aeonium arboreum,
Crassula ovata, un arbrisseau originaire d’Afrique du Sud,
Echeveria pilosa qui forme des rosettes de feuilles épaisses, couvertes de poils blancs,
Euphorbia candelabrum,
Euphorbia milii au port buissonnant,
Euphorbia myrsinites,
Euphorbia resinifera,
Euphorbia tirucalli,
Kalanchoe delagoensis.
Kolekcja sukulentów obejmuje między innymi rośliny należące do rodzin gruboszowatych i wilczomleczowatych, w tym:
Aeonium arboreum (eonium drzewiaste),
Crassula ovata (grubosz owalny), roślina pochodząca z Afryki Południowej,
Echeveria pilosa, tworząca rozety z mięsistych liści pokrytych białymi włoskami,
Euphorbia candelabrum (wilczomlecz kandelabrowy),
Euphorbia milii (wilczomlecz okazały) o krzewiastym pokroju,
Euphorbia myrsinites (wilczomlecz mirtowaty),
Euphorbia resinifera (wilczomlecz żywiconośny),
Euphorbia tirucalli (wilczomlecz palczasty),
Kalanchoe delagoensis.
Il y aussi des plantes succulentes appartenant aux familles des Agavacées et des Aloéacées, dont :
Występują również sukulenty należące do rodzin agawowatych i aloesowatych, w tym:
Agave americana (Agawa amerykańska),
Agave americana marginata,
Agave stricta,
Agave victoriae-reginae (Agawa królowej Wiktorii),
Agave weberi,
Aloe marlothii,
Aloe succotrina,
Dasylirion quadrangulatum,
Nolina longifolia,
Yucca baccata,
Yucca gigantea,
Yucca rostrata.
Les plantes succulentes poussent dans des conditions parfaites : un fort ensoleillement, un climat maritime doux, un endroit protégé par les montagnes aux alentours, un milieu rocheux, une irrigation régulière, un substrat fortement drainant.
Sukulenty rosną w doskonałych warunkach: silne nasłonecznienie, łagodny klimat morski, miejsce osłonięte przez pobliskie góry, skaliste otoczenie, regularne nawadnianie, głęboko przepuszczające podłoże.
La partie nord du jardin est beaucoup plus ombragé et plus humide. Elle accueille des plantes typiquement méditerranéennes comme les myrtes, les cistes, les arbousiers, les hellébores ainsi que des espèces plus exotiques de régions humides telles que, entre autres, les fougères arborescentes de Nouvelle Zélande, les agapanthes d’Afrique du Sud ou les hostas de Japon, les bergénies cordées. Une petite cascade et des grottes d’où s’écoule un mince filet d’eau apportent une fraîcheur agréable aux randonneurs.
Strona północna ogrodu jest o wiele bardziej ocieniona i wilgotniejsza. Znajdują się w niej rośliny typowo śródziemnomorskie, takie jak mirty, czystki, poziomkowce, ciemierniki, a także gatunki bardziej egzotyczne ze stref wilgotnych, m.in. paprocie drzewiaste z Nowej Zelandii, agapanty z Afryki Południowej, funkie (hosty) japońskie, bergenie sercolistne. Mała kaskada i groty, skąd wypływa wąski strumień wody, zapewniają osobom spacerującym przyjemny chłód.
Le long des allées du jardin ont été installées des sculptures en terre, créées par l’artiste Jean-Phillipe Richard, accompagnées de tableaux avec quelques vers invitant à la réflexion. Les sculptures représentent des déesses aux formes élancées qui autrefois étaient vénérées pour leurs vertus par des gens. L’une d’entre elles représente Isis, déesse de la fertilité, de la maternité et de la magie. Les sculptures nous transportent dans un monde magique rempli de plantes exotiques, de la mythologie et d’un panorama grandiose sur la mer.
Wzdłuż alejek ogrodu zostały umieszczone w ziemi rzeźby autorstwa artysty Jean-Philippe’a Richarda, a przy nich tabliczki z poezją skłaniającą do rozmyślań. Rzeźby ukazują boginie o smukłych kształtach, które niegdyś za swoje moce były czczone przez ludzi. Jedna spośród nich przedstawia Izydę, boginię płodności, macierzyństwa i magii. Rzeźby przenoszą nas do magicznego świata, wypełnionego egzotyczną roślinnością, mitologią i wspaniałą panoramą na morze.
La visite au jardin exotique d’Èze fournit des émotions inoubliables. Le jardin allie nature, poésie et art. C’est un petit paradis végétal avec une vue exceptionnelle sur la mer Méditerranée.
Wizyta w ogrodzie egzotycznym w Èze dostarcza niezapomnianych wrażeń. Ogród łączy przyrodę, poezję i sztukę. To taki mały, zielony raj z wyjątkowym widokiem na Morze Śródziemne.
Sources : / Źródła:
Le jardin exotique d’Èze, https://www.jardinexotique-eze.fr/