Odmiana przymiotników niemieckich z rodzajnikiem określonym (Adjektivdeklination mit dem bestimmten Artikel)

Dzień dobry! / Guten Tag!

Przymiotniki niemieckie mogą występować z rodzajnikiem określonym, rodzajnikiem nieokreślonym, bez rodzajnika, z zaimkiem dzierżawczym i innymi zaimkami.

Przymiotniki z rodzajnikiem określnym występują w tym samych sytuacjach, co rodzajnik określony. Odpowiadają one na pytania: welcher?, welche?, welches? w liczbie pojedynczej oraz welche? w liczbie mnogiej.

Zastosowanie odpowiedniej formy przymiotnika z rodzajnikiem określonym w wypowiedzi zależy od:
– rodzaju rzeczownika (męski, żeński lub nijaki),
– liczby rzeczownika (pojedyncza lub mnoga),
– przypadku gramatycznego (mianownik, dopełniacz, celownik lub biernik) w zależności od występującego w wypowiedzi czasownika lub przyimka.

Przymiotnik niemiecki z rodzajnikiem określonym odmienia się według następującego wzoru:

Jak widać, po rodzajniku określonym przymiotnik przyjmuje końcówkę -e we wszystkich rodzajach w mianowniku liczby pojedynczej i w bierniku liczby pojedynczej w rodzaju żeńskim i nijakim. Natomiast we wszystkich pozostałych przypadkach przymiotnik przyjmuje końcówkę -en. Ten rodzaj odmiany nazywamy słabą deklinacją przymiotnika.

Odmiana przymiotnika z rodzajnikiem określonym na konkretnych przykładach wygląda następująco:

Według tego samego wzoru odmieniają się przymiotniki po niektórych zaimkach:

a) dieser, diese, dieses, Plural – diese (ten, ta, to, l. mn. – ci)
b) derjenige, diejenige, dasjenige, Plural – diejenigen (ten, ta, to, l. mn. – ci)
c) derselbe, dieselbe, dasselbe, Plural – dieselben (ten sam, ta sama, to samo, l. mn. – ci sami)
d) jener, jene, jenes, Plural – jene (tamten, tamta, tamto, l. mn. – tamci)
e) jeder, jede, jedes, Plural – alle (każdy, każda, każde, l. mn. wszyscy)
f) mancher, manche, manches, Plural – manche (niejeden, niejedna, niejedno, l. mn. – niektórzy)
g) solcher, solche, solches, Plural – solche (taki, taka, takie, l. mn. – tacy),
h) welcher, welche, welches, Plural – welche (który, która, które, l. mn. – którzy, które)
i) irgendwelche – l. mn. jakiekolwiek/jakieś
j) beide – l. mn. obaj, obie, oba, oboje
k) sämtliche – l. mn. wszystkie, wszyscy

Uwagi:

a) Przymiotniki utworzone od nazw miast otrzymują końcówkę -er i nie ulegają odmianie, na przykład:

die Berliner Mauer – Mur Berliński
der Frankfurter Flughafen – lotnisko we Frankfurcie
der Hamburger Seehafen – port morski w Hamburgu
der Schweizer Käse – ser szwajcarski
der Warschauer Aufstand – powstanie warszawskie
die Leipziger Buchmesse –  Targi Książki w Lipsku
die Wiener Staatsoper – Wiedeńska Opera Państwowa

Ich fahre jedes Jahr zur Leipziger Buchmesse. –  Każdego roku jeżdżę na Targi Książki w Lipsku.
Rund 220 Sängerinnen und Sänger treten in der gegebenen Saison an der Wiener Staatsoper auf. – Około 220 piosenkarek i piosenkarzy występuje w danym sezonie w Wiedeńskiej Operze Państwowej.

b) jeżeli rzeczownik w zdaniu poprzedzony jest kilkoma przymiotnikami, to wszystkie z nich otrzymują takie same końcówki, na przykład:

Welche berühmten deutschen Nobelpreisträger kennt ihr? – Jakich znacie słynnych niemieckich noblistów?

c) przymiotnik po przeczeniu „keine“ przyjmuje w liczbie mnogiej we wszystkich przypadkach końcówkę -en, na przykład:

Ich kenne hier keine guten Restaurants. –  Nie znam tutaj żadnych dobrych restauracji.

Przykłady zdań do analizy w wersji niemiecko-polskiej, w których występuje słaba deklinacja przymiotnika:

Ich wünsche Dir alles Gute!