¡Hola a todos!
W języki hiszpańskim liczbę mnogą rzeczowników tworzymy zmieniając odpowiednio końcówki rzeczowników i stosując właściwe rodzajniki.
Większość rzeczowników w języku hiszpańskim tworzy liczbę mnogą w sposób regularny, to znaczy:
a) poprzez dodanie końcówki -s do rzeczowników zakończonych w liczbie pojedynczej na samogłoskę, na przykład:
el castillo (zamek) – los castillos (zamki)
el taburete (taboret) – los taburetes (taborety)
la alfombra (dywan) – las alfombras (dywany)
la cama (łóżko) – las camas (łóżka)
la cuchara (łyżka) – las cucharas (łyżki)
la estantería (regał) – las estanterías (regały)
la manta (koc) – las mantas (koce)
la mesa (stół) – las mesas (stoły)
la nevera (lodówka) – las neveras (lodówki)
la puerta (brama) – las puertas (bramy)
b) poprzez dodanie końcówki -es do rzeczowników zakończonych w liczbie pojedynczej na spółgłoskę (z wyjątkiem spółgłoski -s), na przykład:
el animador (animator) – los animadores (animatorzy)
el despertador (budzik) – los despertadores (budziki)
el director (dyrektor) – los directores (dyrektorzy)
el embajador (ambasador) – los embajadores (ambasadorzy)
el empleador (pracodawca) – los empleadores (pracodawcy)
el lector (czytelnik) – los lectores (czytelnicy)
el lugar (miejsce) – los lugares (miejsca)
el pintor (malarz) – los pintores (malarze)
el televisor (telewizor) – los televisores (telewizory)
la ley (ustawa) – las leyes (ustawy) [w j. hiszpańskim głoska „y” jest spółgłoską]
Niektóre rzeczowniki tworzą liczbę mnogą w sposób nieregularny:
a) rzeczowniki zakończone w liczbie pojedynczej na -z otrzymują w liczbie mnogiej końcówkę -ces, na przykład:
el juez (sędzia) – los jueces (sędziowie)
el lápiz (ołówek) – los lápices (ołówki)
la paz (pokój, traktat pokojowy) – las paces (pokoje, traktaty pokojowe)
el pez (ryba) – los peces (ryby)
la actriz (aktorka) – las actrices (aktorki)
la cruz (krzyż) – las cruces (krzyże)
la lombriz (robak) – las lombrices (robaki)
la perdiz (kuropatwa) – las perdices (kuropatwy)
la voz (głos) – las voces (głosy)
una vez (raz) – dos veces (dwa razy)
b) rzeczowniki zakończone w liczbie pojedynczej na akcentowane -í lub -ú mają dwie akceptowalne formy liczby mnogiej tzn. z końcówką -s lub -es; przy czym częściej używane są formy z końcówką -ís i –ús. Przykłady:
el colibrí (koliber) – los colibrís/los colibríes (kolibry)
el esquí (narta) – los esquís/los esquíes (narty)
el hindú (Hindus) – los hindús/los hindúes (Hindusi)
el iglú (iglo) – los iglús/los iglúes (igla)
el iraní (Irańczyk) – los iranís/los iraníes (Irańczycy)
el iraquí (Irańczyk) – los iraquís/los iraquíes (Irakijczycy)
el israelí (Izraelczyk) – los israelís/los israelíes (Izraelczycy)
el maniquí (model) – los maniquís/ los maniquíes (modele)
el marroquí (Marokańczyk) – los marroquís/los marroquíes (Marokańczycy)
el tunecí (Tunezyjczyk) – los tunecís/los tunecíes (Tunezyjczycy)
ale są też rzeczowniki, które mają tylko jedną formę liczby mnogiej:
el champú (szampon) – los champús (szampony)
el menú (menu) – los menús (menu)
c) rzeczowniki zakończone na -s lub -x (z wyjątkiem rzeczowników jednosylabowych i akcentowanych na ostatniej sylabie) zachowują najczęściej w liczbie mnogiej taką samą formę, jaką mają w liczbie pojedynczej, na przykład:
el análisis (analiza) – los análisis (analizy)
el ananás (ananas) – los ananás (ananasy)
el brindis (toast, przemowa) – los brindis (toasty, przemowy)
el ciempiés (stonoga) – los ciempiés (stonogi)
el cumpleaños (urodziny) – los cumpleaños (urodziny)
el éxtasis (ekstaza) – los éxtasis (ekstazy)
el fénix (feniks) – los fénix (feniksy)
el oasis (oaza) – los oasis (oazy)
el parabrisas (przednia szyba) – los parabrisas (przednie szyby)
el paraguas (parasol) – los paraguas (parasole)
el rascacielos (drapacz chmur) – los rascacielos (drapacze chmur)
el virus (wirus) – los virus (wirusy)
la crisis (kryzys) – las crisis (kryzysy)
la hipótesis (hipoteza) – las hipótesis (hipotezy)
ale istnieją również rzeczowniki zakończone na -s, które tworzą liczbę mnogą w następujący sposób:
el autobús (autobus) – los autobuses (autobusy)
el holandés (Holender) – los holandeses (Holendrzy) [brak akcentu graficznego w liczbie mnogiej]
el mes (miesiąc) – los meses (miesiące)
d) dni tygodnia od poniedziałku do piątku zachowują nie zmienioną formę w liczbie mnogiej:
el lunes (poniedziałek) – los lunes (poniedziałki)
el martes (wtorek) – los martes (wtorki)
el miércoles (środa) – los miércoles (środy)
el jueves (czwartek) – los jueves (czwartki)
el viernes (piątek) – los viernes (piątki)
e) rzeczowniki zapożyczone z języka angielskiego najczęściej tworzą liczbę mnogą przez dodanie końcówki -s, na przykład:
el airbag (poduszka powietrza) – los airbags (poduszki powietrzne)
el chip (czip) – los chips (czipy)
el club (klub) – los clubs/los clubes (kluby)
el cómic (komiks) – los cómics (komiksy)
el pub (pub) – los pubs (puby)
el frac (frak) – los fracs (fraki)
el show (przedstawienie) – los shows (przedstawienia)
el camping (kamping) – los campings (kampingi)
f) niektóre rzeczowniki pochodzenia obcego zakończone na -y mają w liczbie mnogiej końcówkę –is, na przykład:
el jersey (sweter) – los jerséis (swetry)
g) niektóre rzeczowniki pochodzenia innego niż angielskie zakończone na spółgłoski mają w liczbie mnogiej końcówkę -s, na przykład:
el ballet (balet) – los ballets (balety)
el chalet (willa) – los chalets (wille)
h) niektóre rzeczowniki tracą lub otrzymują w liczbie mnogiej akcent graficzny, na przykład:
el alacrán (skorpion) – los alacranes (skorpiony)
el alemán (Niemiec) – los alemanes (Niemcy)
el andén (peron) – los andenes (perony)
el atún (tuńczyk) – los atunes (tuńczyki)
el camión (ciężarówka) – los camiones (ciężarówki)
el carácter (charakter) – los caracteres (charaktery)
el danés (Duńczyk) – los daneses (Duńczycy)
el delfín (delfin) – los delfines (delfiny)
el examen (egzamin) – los exámenes (egzaminy)
el irlandés (Irlandczyk) – los irlandeses (Irlandczycy)
el joven (młody człowiek) – los jóvenes (młodzi ludzie)
el obús (haubica) – los obuses (haubice)
i) w niektórych rzeczownikach akcent graficzny ulega przesunięciu w liczbie mnogiej, na przykład:
el régimen (reżim, dieta) – los regímenes (reżimy, diety)
el espécimen (okaz, próbka) – los especímenes (okazy, próbki)
j) nazwiska w liczbie mnogiej otrzymują rodzajnik „los”, na przykład:
Franco – los Franco (państwo Franco)
Gómez – los Gómez (państwo Gómez)
González – los González (państwo González)
Hernández – los Hernández (państwo Hernández)
López – los López (państwo López)
Martínez – los Martínez (państwo Martínez)
Pérez – los Pérez (państwo Pérez)
k) rzeczowniki niepoliczalne i abstrakcyjne używane są zazwyczaj tylko w liczbie pojedynczej, na przykład:
el caos (chaos)
el mármol (marmur)
el público (publiczność)
la carne (mięso)
la eternidad (wieczność)
la generosidad (szczodrość)
la gente (ludzie)
la harina (mąka)
la información (informacja/informacje)
la música (muzyka)
la pereza (lenistwo)
la sal (sól)
la sinceridad (szczerość)
l) niektóre rzeczowniki występują zazwyczaj tylko w liczbie mnogiej, na przykład:
las bragas (majtki)
las esposas (kajdanki)
las gafas (okulary)
las tijeras (nożyczki)
los calzoncillos (kalesony)
los comestibles (artykuły spożywcze)
los enseres (sprzęt)
los pantalones (spodnie)
m) liczbę mnogą skrótowców tworzy się poprzez dodanie rodzajnika określonego w liczbie mnogiej, na przykład:
el CD – los/unos CD
el DVD – los/unos DVD
la ONG – las/varias ONG
el PC – los PC
Uwaga! Jako błąd uważa się wstawianie w skrótach końcowego -s na wzór języka angielskiego: los CDs, los DVDs, los ONGs. Zgodnie z zasadami ortograficznymi skrótowce w liczbie mnogiej w języku hiszpańskim nie mają końcowego „s”.
¡Un saludo y hasta la próxima!