¡Hola! ¿Que tal?
W poprzednich dwóch wpisach poznaliśmy hiszpańskie zaimki wyrażające dopełnienie bliższe (w bierniku) i dalsze (w celowniku). Teraz dowiemy się o ich łączeniu i zastosowaniu w zdaniach.
Jeżeli w zdaniu występuje tylko jeden czasownik, oba zaimki stawiamy przed nim, przy czym zaimek w funkcji dopełnienia dalszego (komu?, czemu?) poprzedza zaimek dopełnienia bliższego (kogo?, co?), na przykład:
| Te doy un bolígrafo. Te lo doy. | Daję tobie długopis. Daję go tobie. |
| Muestro un álbum de fotos a vosotros. Os lo muestro. | Pokazuję wam album ze zdjęciami. Pokazuję go wam. |
| Ariana compra un ordenador para ti. Ariana te lo compra. | Ariana kupuje tobie komputer. Ariana kupuje go tobie. |
W trybie rozkazującym zaimki „doklejamy” do odmienionej formy czasownika. Najpierw wstawiamy zaimek w funkcji dopełnienia dalszego (komu?, czemu?), a następnie zaimek dopełnienia bliższego (kogo?, co?), na przykład:
| ¡Cómpramelo! | Kup mi go! |
| ¡Dímelo! | Powiedź mi to! |
| ¡Dígamelo! | Niech pan/pani mi to powie! |
| ¡Tráemelo! | Przynieś mi to! |
Jeżeli w zdaniu występuje więcej niż jeden czasownik, oba zaimki można wstawić przed pierwszym z czasowników lub połączyć je z drugim. Jeżeli „doklejamy” zaimki do odmienionej formy czasownika, najpierw wstawiamy zaimek w funkcji dopełnienia dalszego (komu?, czemu?), a następnie zaimek dopełnienia bliższego (kogo?, co?). Mamy zatem dwie opcje umieszczenia zaimków. Jeżeli zdecydujemy się na „doklejenie” zaimków na końcu czasownika, to musimy pamiętać o zaznaczeniu w sposób graficzny, czyli tyldą, akcentu na trzeciej sylabie od końca, na przykład:
| Ella está comprando un regalo para mí. Ella me lo está comprando. / Ella esta comprándomelo. | Ona kupuje mi prezent. Ona mi go kupuje. |
| Este periódico es tuyo. Te lo tengo que devolver. / Tengo que devolvértelo. | Ta gazeta jest twoja. Muszę ci ją zwrócić. |
| ¿Me puedes recomendar alguna escuela de idiomas? ¿Me lo puedes recomendar? / ¿Puedes recomendármelo? | Czy możesz mi polecić jakąś szkołę języków obcych? Czy możesz mi ją polecić? |
| Me quiero comprar un coche. Me lo quiero comprar. / Quiero comprármelo. | Chcę sobie kupić samochód. Chcę go sobie kupić. |
| ¿Puedes decírnoslo una vez más? / ¿Nos lo puedes decir una vez más? | Możesz nam to jeszcze raz powiedzieć? |
| Tengo vuestros billetes de avión. Hoy os los doy. | Mam wasze bilety lotnicze. Dzisiaj wam je dam. |
Uwaga! Ze względów fonetycznych zaimki dopełnienia dalszego w trzeciej osobie liczby pojedynczej i mnogiej le (mu, jej, panu, pani) i les (im, panom, paniom, państwu) zastępujemy zaimkiem se, gdy obok nich pojawia się zaimek dopełnienia bliższego lo/la lub los/las. Zaimek se stosujemy zarówno dla trzeciej osoby liczby pojedynczej, jak i mnogiej. Łączenie le + lo lub le + la nie jest dozwolone.
| ¿Se lo dices? | Powiesz mu / jej / im to? |
| Pídeselo. | Poproś go o to. |
| ¿Puedes explicárselo? | Czy możesz mu / jej / im to wyjaśnić? |
| ¡Traiga los pepinos para ella! ¡Tráigaselos! | Przynieś jej ogórki! Przynieś jej je! |
| Quiero darle estas rosas a mi profesora. Quiero dárselas. / Se las quiero dar. | Chcę dać te róże mojej nauczycielce. Chcę jej je dać. |
| Ya se lo explico. | Już to mu / jej / panu / pani tłumaczę. |
Uwaga! W języku hiszpańskim stosuje się częste podwójne dopełnienie dalsze poprzez zastosowanie zarówno zaimka dopełnienia dalszego, jak i jednoczesne doprecyzowanie w postaci rzeczownika, np. imienia, umieszczanego na końcu zdania. Za pomocą tego zabiegu doprecyzowujemy o kim mówimy i unikamy ewentualnych nieporozumień wynikających z błędnego tłumaczenia zaimka se.
| ¡Dáselo a Paulina! | Daj jej to! Daj to Paulinie! |
| ¡Díselo al profesor! | Powiedź mu to! Powiedź to nauczycielowi! |
| El Señor Gonzales le compra una casa a su hija. El Señor Gonzales se la compra. | Pan Gonzales kupuje dom swojej córce. Pan Gonzales kupuje go jej. |
| ¡Mándaselo a Sonia! | Wyślij jej to! Wyślij to Soni! |
| ¡Préstaselo a Karol! | Pożycz mu go! Pożycz go Karolowi! |
Przykłady zdań wraz z tłumaczeniem na język polski do analizy:
| ¡Da la muñeca a la niña! ¡Dásela! | Daj lalkę dziewczynce! Daj jej ją! |
| Devuelvo los apuntes a mi amiga. Se los devuelvo. | Oddaję notatki mojej koleżance. Oddaję je jej. |
| Doy las vitaminas a mis hijas. Se las doy. | Daję witaminy moim córkom. Daję im je. |
| El abuelo compra las naranjas para ellos. El abuelo se las compra. | Dziadek kupuje im pomarańcze. Dziadek kupuje im je. |
| El estudiante doy una tesis de licenciatura al profesor. Se la doy. | Student daje pracę magisterską nauczycielowi. Daje mu ją. |
| El pasajero está pidiendo la factura por un vuelo al funcionario. El pasajero se la está pidiendo / El pasajero está pidiéndosela. | Pasażer prosi funkcjonariusza o fakturę za przelot. Pasażer prosi go o nią. |
| Ella va a comprar un billete de avión de Fráncfort a Cancún para mí. Ella me lo va a comprar. / Ella va a comprármelo. | Ona kupi mi bilet lotniczy z Frankfurtu do Cancún. Ona mi go kupi. |
| Ellos cantaron una canción a nosotros. Ellos nos la cantaron. | Oni zaśpiewają nam piosenkę. Oni ją nam zaśpiewają. |
| Envió un regalo a mi madre. Lo envió a mi madre. Se lo envió. | Wysłałem prezent mojej matce. Wysłałem go matce. Wysłałem go jej. |
| Juan canta una canción a Marta. Juan se la canta. | Juan śpiewa Marcie piosenkę. Juan śpiewa jej ją. |
| Julio recuerdo a su mujer la vista al Parlamento Europeo a Estrasburgo. / Julio le recuerdo a su mujer la vista al Parlamento Europeo a Estrasburgo. Julio se la recuerdo. | Julio przypomina swojej żonie wizytę w Parlamencie Europejskim w Strasburgu. Julio przypomina jej ją. |
| La abuela compra los juguetes de madera para los niños. La abuela se los compra. | Babcia kupuje dzieciom zabawki z drewna. Babcia kupuje im je. |
| La compañera de clase siempre dice mentiras a sus padres. La compañera de clase siempre se las dice. | Koleżanka z klasy zawsze okłamuje swoich rodziców. Koleżanka z klasy zawsze ich okłamuje. |
| La profesora explica la metodología de trabajo a los estudiantes. La profesora se la explica. | Nauczycielka objaśnia studentom metodologię pracy. Nauczycielka objaśnia im ją. |
| Lavo los pantalones a mi hija. Se los lavo. | Piorę spodnie mojej córce. Piorę jej je. |
| Le doy la foto a Natalia. Se la doy a ella. | Daję zdjęcie Natalii. Daję je jej. |
| Le has dicho a tu padre? Sí, ya se lo he dicho. | Powiedziałeś to twojemu ojcowi? Tak, już to mu powiedziałem. |
| Leonora le compra el periódico al quiosco. Leonora se lo compra al quiosco. | Leonora kupuje mu gazetę w kiosku. Leonora kupuje mu ją w kiosku. |
| María hace la cena a sus amigos. / María les hace la cena a sus amigos. María se la hace. | María robi kolację swoim przyjaciołom. María robi im ją. |
| Pedro trae los dulces para nosotros. Pedro nos los trae. | Pedro przynosi nam słodycze. Pedro przynosi nam je. |
| Quiero comprártelo. / Te lo quiero comprar. | Chcę to tobie kupić. |
| Quiero contar toda la verdad a mi mujer. Se la quiero contar / Quiero contársela. | Chcę powiedzieć całą prawdę mojej żonie. Chcę jej ją powiedzieć. |
| Quiero preparártelo. / Te lo quiero preparar. | Chcę to tobie przygotować. |
| Se la doy. | Daję jej/mu to. |
| Se lo digo luego. | Powiem mu to później. |
| Te ha dado las entradas del Conjunto Histórico-Arqueológico de Mérida? No, no me las ha dado, pero quiero visitar anfiteatro romano y la alcazaba árabe. | Dał tobie wejściówki do zespołu historyczno-archeologicznego w Meridzie? Nie, nie dał mi ich, ale chcę zobaczyć amfiteatr rzymski i zamek arabski Alcazaba. |
| Te voy a recomendar un libro. Te lo voy a recomendar. | Polecę tobie książkę. Polecę ją tobie. |
| ¿Te pareció útil esta información? Compártela con tus amigos. Compártesela. | Podobała ci się ta informacja? Podziel się nią z twoimi przyjaciółmi. Podziel się nią z nimi. |
| Tengo billetes de avión. Tengo que enviárselas./ Se las tengo que enviar. | Mam bilety lotnicze. Muszę im je wysłać. |
| Vendí mi coche usado a ella. Se lo vendí. | Sprzedałem jej mój używany samochód. Sprzedałem go jej. |
| Voy a escribir una carta a mi novio. Voy a escribírsela. / Se la voy a escribir. | Napiszę list do mojego chłopaka. Napiszę go jemu/mu. |
¡Un saludo y hasta la próxima!