Bonjour !
W tym wpisie przyjrzymy się polsko-francuskim idiomom, które w wersji polskiej w formie podstawowej zawierają czasownik „być”.
Według Słownika języka polskiego idiom to wyraz, wyrażenie, zwrot właściwy danemu językowi. Wyrażenia idiomatyczne to stałe formy leksykalne, które mają charakter przenośny. Szyk idiomu jest zawsze stały, nie możemy w nim zmieniać miejsca poszczególnych wyrazów, ani ich modyfikować poprzez dodawanie nowych wyrazów lub pomijanie niektórych, ponieważ idiomy są obrazowym i utrwalonym odzwierciedleniem pewnej rzeczywistości.
Znaczenie idiomu nie wywodzi się ze znaczenia poszczególnych tworzących go słów, ponieważ idiom występuje jako niepodzielna całość. Idiomy ubarwiają język, bez idiomów nie byłby tak interesujący, a użycie ich w tekście wzbogaca treść. W przypadku tłumaczenia idiomów uświęconych kulturą, obyczajami, tradycją, czy historią danego kraju, tłumacz nie tłumaczy idiomów dosłownie, lecz traktuje idiom jako jedną całość, bada jego kontekst i szuka odpowiednich słów podczas przekładu, które wywołają u odbiorcy ten sam efekt, co idiom w języku wyjściowym.
Idiomy używane są przede wszystkim w mowie potocznej, w reklamach, w programach telewizyjnych, a w mniejszym stopniu w literaturze i niezmiernie rzadko w tekstach technicznych, specjalistycznych czy naukowych.
Pamiętaj, że aby idiomy zostały w Twojej pamięci na długo, musisz ich używać regularnie i aktywnie.
Idiomy polsko-francuskie z czasownikiem „być”
| być bardziej papieskim niż (sam) papież | être plus catholique que le pape |
| być bez grosza | être sans le sou |
| być bez serca | être sans cœur |
| być cieniem samego siebie | n’être plus que l’ombre de soi-même |
| być czułym na jakimś punkcie | être sensible sur un point |
| być czułym na urodę kobiecą | être sensible à la beauté féminine |
| być czyimś oczkiem w głowie | être le chouchou (la chouchoute) |
| być dla kogoś ciężarem | être à charge de q. |
| być do chrzanu (do kitu) | être bon à rien |
| być do czyjejś dyspozycji | être à la disposition de q. |
| być do dupy | cela ne vaut pas un pet |
| być dobrym materiałem na kogoś | avoir l’étoffe de q. |
| być dobrym z czegoś (w czymś) | être bon en qch. |
| być dobrze / źle widzianym | être bien / mal vu |
| być dotkniętym do żywego | être piqué au vif |
| być duszą czegoś | être l’âme de qch. |
| być głodnym jak wilk | avoir une faim de loup |
| być jedną nogą w grobie | avoir un pied dans la tombe |
| być jeszcze w powijakach | être encore dans les langes |
| być komuś / dla kogoś ciężarem | être un fardeau pour q. |
| być kopalnią złota, wiedzy itp. | être une mine d’or, d’érudition (de savoir) etc. |
| być kozłem ofiarnym | être le dindon de la farce, servir de tête de Turc |
| być krótko trzymanym | être tenu serré |
| być kwita | être quitte |
| być martwą literą | être lettre morte |
| być między młotem a kowadłem | être (se trouver) entre le marteau et l’enclume |
| być między życiem a śmiercią | être (se trouver) entre la vie et la mort |
| być na bani [podpitym] | être éméché |
| być na bruku | être sur le pavé |
| być na dobrej (właściwej) drodze | être sur le bon chemin, être sur la bonne voie, être en bon chemin, être en bonne voie |
| być na drodze do / w trakcie robienia czegoś | être en voie de + infinitif |
| być na linii [rozmawiać przez telefon] | être en ligne |
| być na linii ognia | être sur la ligne de feu |
| być na nogach | être sur pied |
| być na porządku dziennym | être à l’ordre du jour |
| być na swoim miejscu | être à sa place |
| być na tamtym świecie | être dans l’autre monde |
| być na tapecie | être sur le tapis |
| być na ulicy | être à la rue |
| być na ustach wszystkich | être sur toutes les lèvres |
| być na wysokim poziomie | être d’un niveau élevé |
| być narzędziem w czyichś rękach | être un instrument entre les mains de q. |
| być o włos od czegoś | être à un cheveu de qch. |
| być odciętym od świata | être coupé du reste du monde |
| być panem samego siebie | être maître de soi |
| być panem sytuacji | être maître de la situation |
| być piątym kołem u wozu | être la cinquième roue de la charrette (du carrosse) |
| być po czyjejś stronie | être du côté de q. |
| być pod czyimś nadzorem | être sous la surveillance de q. |
| być podobnym jak dwie krople wody | se ressembler comme deux gouttes d’eau |
| być pogrążonym w myślach | être plongé dans ses pensées |
| być przedmiotem dyskusji | être (faire) l’objet d’une discussion |
| być przy życiu | être en vie |
| być przykutym do łoża boleści | être cloué sur son lit de douleur |
| być spłukanym do suchej nitki | être à sec, être fauché comme les blés |
| być stworzonym do czegoś | être fait pour qch. |
| być tego samego zdania | être du même avis / de la même opinion |
| być tylko na papierze | être sur le papier |
| być u kogoś w łaskach | être dans les bonnes grâces de q. |
| być u szczytu rozpaczy, sławy itp. | être au comble du désespoir, de la gloire etc. |
| być uzbrojonym po zęby | être armé jusqu’aux dents |
| być w czepku urodzonym | être né coiffé |
| być w czyichś rękach | être entre les mains de q. |
| być w czyimś guście | être au goût de q. |
| być w czyjejś skórze | être dans la peau de q. |
| być w długach po uszy | être dans les dettes jusqu’au cou, être endetté jusqu’au cou |
| być w dobrej (pełnej) formie | être en bonne (pleine) forme |
| być w dobrych rękach | être entre de bonnes mains |
| być w dobrym / złym humorze | être de (en) bonne / mauvaise humeur |
| być w dobrym tonie | être de bon ton |
| być w gorącej wodzie kąpany | être colérique (emporté) |
| być w komplecie | être au (grand) complet |
| być w łasce (w łaskach) u kogoś | être en grâce auprès de q., être dans les bonnes grâces de q. |
| być w modzie | être à la mode |
| być w obiegu | avoir cours |
| być w objęciach Morfeusza | être dans les bras de Morphée |
| być w opałach | être dans une situation critique, être sur des charbons ardents |
| być w pieskim nastroju | être d’une humeur de chien |
| być w potrzebie | être dans le besoin |
| być w ręku (rękach) Boga | être entre les mains de Dieu |
| być w sile wieku | être dans la force de l’âge |
| być w siódmym niebie | être au septième ciel |
| być w swoim żywiole | être dans son élément |
| być w tarapatach | être dans le pétrin (dans l’embarras) |
| być w tyle | être en retard, être à la traîne |
| być z jednej (z tej samej) mąki | être de la même farine |
| być z kamienia | être (rester) de pierre |
| być z kimś myślami | être avec q. par la pensée |
| być z kimś na bakier | être mal avec q., être brouillé(e) avec q. |
| być z kimś na noże | être à couteaux tirés avec q. |
| być z kimś na wojennej ścieżce | être sur le sentier de la guerre |
| być z kimś sercem | être de de tout cœur avec q. |
| być z kimś w kontakcie | être en contact avec q. |
| być zielonym w czymś | être novice dans, en qch. |
| być związanym słowem, umową itp. | être lié par la parole, un contrat etc. |
À la prochaine !