Francuskie czasowniki regularne w czasie teraźniejszym – II grupa (Le présent des verbes réguliers – verbes du 2. groupe)

Bonjour !

Ten wpis dotyczy odmiany czasowników regularnych w czasie teraźniejszym należących do II grupy koniugacyjnej. Najpierw poznamy zasady odmiany czasowników z tej grupy, a na koniec przyjrzymy się przykładom zdań w wersji polsko-francuskiej z ich zastosowaniem.

Do II grupy koniugacyjnej należą czasowniki zakończone w bezokoliczniku na -ir, których imiesłów czasu teraźniejszego (le participe présent) zakończony jest na -issant, np. „finir” (kończyć), „choisir” (wybierać), „réagir” (reagować). Czasowniki należące do tej grupy są czasownikami regularnymi, które odmieniają się według określonego wzorca.

Należy zauważyć, że w języku francuskim są również czasowniki, które kończą się na -ir, ale ich imiesłów czasu teraźniejszego zakończony jest na -ant i z powodu nieregularnej odmiany zaliczane są do III grupy koniugacyjnej. Do takich czasowników należą m.in.: „acquérir” (nabywać), „partir” (wyjeżdżać), „sentir” (czuć), „sortir” (wychodzić).

Czas teraźniejszy dla czasowników II grupy koniugacyjnej tworzymy, odcinając od bezokolicznika „ir” i dodając odpowiednie końcówki osobowe do tematu czasownika. Końcówki w 1 i 2 osobie liczby pojedynczej są takie same.

W poniższej tabeli przedstawiono odmianę czasownika „grandir” (rosnąć, dorastać) w czasie teraźniejszym:

je grandis (ja rosnę)nous grandissons (my rośniemy)
tu grandis (ty rośniesz)vous grandissez (wy rośniecie)
il grandit (on rośnie)ils grandissent (oni rosną)
elle grandit (na rośnie)elles grandissent (one rosną)

Wskazówki dotyczące wymowy:

W liczbie pojedynczej nie wymawiamy końcowych liter „s”, „t”.

Należy zauważyć, że ze względów fonetycznych we wszystkich trzech osobach liczby mnogiej występuje podwójne „ss”, wymawiane jako [s].

Uproszczony zapis wymowy:
je grandis [ʒə gʀɑ̃di]
tu grandis [ty gʀɑ̃di]
il grandit [il gʀɑ̃di]
elle grandit [ɛl gʀɑ̃di]

nous grandissons [nu gʀɑ̃disɑ̃]
vous grandissez [vu gʀɑ̃dise]
ils grandissent [il gʀɑ̃dis]
elles grandissent [ɛl gʀɑ̃dis]

Należy zwrócić uwagę na łączenie międzywyrazowe (fr. la liaison) i udźwięcznienie się głoski „s” w zaimku osobowym do „z” w liczbie mnogiej. Taka sytuacja zachodzi w odmianie czasowników, gdy „s” stoi przed samogłoską lub „h” niemym. Spójrzmy na to zjawisko na przykładzie czasownika „applaudir” (klaskać, bić brawo):

nous applaudissons [nuz‿aplodisɑ̃]
vous applaudissez [vuz‿aplodise]
ils applaudissent [ilz‿aplodis]
elles applaudissent [ɛlz‿aplodis]

W poniższej tabeli została przedstawiona odmiana przykładowych czasowników należących do II grupy koniugacyjnej w czasie teraźniejszym:

applaudir (klaskać, bić brawo)j’applaudis, tu applaudis, il/elle/on applaudit,
nous applaudissons, vous applaudissez, ils/elles applaudissent
avertir (ostrzegać, zawiadamiać)j’avertis, tu avertis, il/elle/on avertit,
nous avertissons, vous avertissez, ils/elles avertissent
choisir (wybierać)je choisis, tu choisis, il/elle/on choisit,
nous choisissons, vous choisissez, ils/elles choisissent
demolir (rozwalać, burzyć)je démolis, tu démolis, il/elle/on démolit,
nous démolissons, vous démolissez, ils/elles démolissent
finir (kończyć)je finis, tu finis, il/elle/on finit,
nous finissons, vous finissez, ils/elles finissent
garantir (gwarantować)je garantis, tu garants, il/elle/on garantit,
nous garantissons, vous garantissez, ils/elles garantissent
gémir (jęczeć, stękać)je gémis, tu gémis, il/elle/on gémit,
nous gémissons, vous gémissez, ils/elles gémissent
guérir (leczyć, wyzdrowieć)je guéris, tu guéris, il/elle/on guérit,
nous guérissons, vous guérissez, ils/elles guérissent
nourrir (karmić)je nourris, tu nourris, il/elle/on nourrit,
nous nourrissons, vous nourrissez, ils/elles nourrissent
obéir (być posłusznym)j’obéis, tu obéis, il/elle/on obéit,
nous obéissons, vous obéissez, ils/elles obéissent
punir (karać)je punis, tu punis, il/elle/on punit,
nous punissons, vous punissez, ils/elles punissent
réfléchir (zastanawiać się, rozważać coś)je réfléchis, tu réfléchis, il/elle/on réfléchit,
nous réfléchissons, vous réfléchissez, ils/elles réfléchissent
remplir (napełniać, wypełniać)je remplis, tu remplis, il/elle/on remplit,
nous remplissons, vous remplissez, ils/elles remplissent
réunir (gromadzić, łączyć, zebrać) je réunis, tu réunis, il/elle/on réunit,
nous réunissons, vous réunissez, ils/elles réunissent
rétablir (przywracać, ustalać, wyzdrowieć)je rétablis, tu rétablis, il/elle/on rétablit,
nous rétablissons, vous rétablissez, ils/elles rétablissent
réussir (udać się, odnieść sukces) je réussis, tu réussis, il/elle/on réussit,
nous réussissons, vous réussissez, ils/elles réussissent
se réunir (spotkać się, zebrać się)je me réunis, tu te réunis, il/elle/on se réunit, nous
nous réunissons, vous vous réunissez, ils/elles se réunissent

Do II grupy koniugacyjnej należą również czasowniki pochodzące od niektórych przymiotników:

beau (piękny)embellir (upiększać, zdobić, pięknieć)j’embellis, tu embellis, il/elle/on embellit,
nous embellissons, vous embellissez, ils/elles embellissent
blanc (biały)blanchir (wybielać, prać, siwieć) je blanchis, tu blanchis, il/elle/on blanchit,
nous blanchissons, vous blanchissez, ils/elles blanchissent
claire (jasny)(s)éclaircir (rozjaśniać, wyjaśniać, przejaśniać się)j’éclaircis, tu éclaircis, il/elle/on éclaircit,
nous éclaircissons, vous éclaircissez, ils/elle éclaircissent
court (krótki)raccourcir (skrócić)je raccourcis, tu raccourcis, il/elle/on raccourcit, nous raccourcissons, vous raccourcissez, ils/elles raccourcissent
doux (miękki, łagodny)(s)adoucir (zmiękczać, łagodzić, tłumić)j’adoucis, tu adoucis, il/elle/on adoucit,
nous adoucissons, vous adoucissez, ils/elles adoucissent
faible (słaby)(s)affaiblir (osłabić, zmniejszyć, słabnąć)j’affaiblis, tu affaiblis, il/elle/on affaiblit,
nous affaiblissons, vous affaiblissez, ils/elles affaiblissent
frais (świeży, chłodny)(se) rafraîchir (ochładzać się odświeżać się)je rafraîchis, tu rafraîchis, il/elle/on rafraîchit,
nous rafraîchissons, vous rafraîchissez, ils/elles rafraîchissent
froid (zimny)(se) refroidir (ochładzać, chłodzić się, stygnąć)je refroidis, tu refroidis, il/elle/on refroidit, nous refroidissons, vous refroidissez, ile/elles refroidissent
grand (duży)grandir (rosnąć, powiększać się)je grandis, tu grandis, il/elle/on grandit,
nous grandissons, vous grandissez, ils/elles grandissent
gros (gruby)grossir (tyć, powiększać się)je grossis, tu grossis, il/elle/on grossit,
nous grossissons, vous grossissez, ils/elles grossissent
jaune (żółty)jaunir (żółknąć)je jaunis, tu jaunis, il/elle/on jaunit,
nous jaunissons, vous jaunissez, ils/elles jaunissent
jeune (młody)rajeunir (odmładzać, odmłodnieć)je rajeunis, tu rajeunis, il/elle/on rajeunit,
nous rajeunissons, vous rajeunissez, ils/elles rajeunissent
large (szeroki)(s)élargir (rozszerzać, poszerzać się)j’élargis, tu élargis, il/elle/on élargit,
nous élargissons, vous élargissez, ils/elles élargissent
lent (powolny)ralentir (zwalniać)je ralentis, tu ralentis, il/elle/on ralentit,
nous ralentissons, vous ralentissez, ils/elles ralentissent
maigre (chudy)maigrir (chudnąć)je maigris, tu maigris, il/elle/on maigrit,
nous maigrissons, vous maigrissez, ils/elles maigrissent
mûr (dojrzały)mûrir (dojrzewać)je mûris, tu mûris, il/elle/on mûrit,
nous mûrissons, vous mûrissez, ils/elles mûrissent
pâle (blady)pâlir (blednąć)je pâlis, tu pâlis, il/elle/on pâlit,
nous pâlissons, vous pâlissez, ils/elle pâlissent
profond (głęboki)approfondir (pogłębiać)j’approfondis, tu approfondis, il/elle/on approfondit, nous approfondissons, vous approfondissez, ils/elles approfondissent
rouge (czerwony)rougir de (czerwienić się, wstydzić się)je rougis, tu rougis, il/elle/on rougit,
nous rougissons, vous rougissez, ils/elles rougissent
vieux (stary)viellir (starzeć się, dojrzewać)je vieillis, tu vieillis, il/elle/on vieillit,
nous vieillissons, vous vieillissez, ils/elles vieillissent

W odmianie czasowników należących do II grupy koniugacyjnej nie występują oboczności, jakie zachodzą w przypadku czasowników z I grupy koniugacyjnej. Jako wyjątek należy traktować odmianę czasownika „haïr” (nienawidzić), który zachowuje w liczbie mnogiej dwukropek nad literą „i” → „ï”. Odmiana: je hais, tu hais, il/elle/on hait, nous haïssons, vous haïssez, ils/elles haïssent.

A teraz przykłady zdań w wersji polsko-francuskiej do analizy:

Aby dostać się do Meksyku, trzeba wypełnić formularz migracyjny. Il faut remplir un formulaire migratoire pour entrer au Mexique.
Daktyle dojrzewają na drzewach. Les dattes mûrissent sur les arbres.
Dlaczego ekran mojego smartfonu nie reaguje? Pourquoi l’écran de mon smartphone ne réagit pas ?
Dlaczego moje dziecko nie słucha się? Pourquoi mon enfant n’obéit-il pas ?
Dlaczego nie chudnę? Pourquoi je ne maigris pas ?
Doktor leczy chorych. Le docteur guérit les malades.
Dolar słabnie bez wyraźnej przyczyny. Le Dollar s’affaiblit, sans cause évidente.
Dzisiaj kończę pracę o godz. 16:30. Aujourd’hui, je finis le travail à 16h30.
Gwarantuję panu/pani sukces. Je vous garantis la réussite.
Jem pięć owoców i warzyw dziennie i chudnę. Je mange cinq fruits et légumes par jour et je maigris.
Jesienią żółkną liście drzew. En automne, les feuilles des arbres jaunissent.
Każdego roku gromadzimy dane statystyczne. Nous réunissons chaque année des données statistiques.
Klimat ociepla się z roku na rok. Le climat s’adoucit d’une année à l’autre.
Kończę mój drugi dzisiejszy trening. Je finis mon deuxième entraînement de la journée.
Kończymy nasze zdalne zajęcia o godz. 11:00. Nous finissons nos cours à distance à 11h00.
Koparka oczyszcza i pogłębia dno rzeki. L’excavatrice nettoie et approfondit le lit de rivière.
Korzystając z okazji, pragnę wam podziękować za zaproszenie. Je saisis cette occasion pour vous remercier de l’invitation.
Mało jem, ale jednak tyję. Je mange peu pourtant je grossis.
Moje dzieci bardzo szybko rosną. Mes enfants grandissent très vite.
Muszę zdać egzamin. Je dois réussir à l’examen.
Napełniam kieliszki winem. Je remplis les verres de vin.
Następnym razem zastanów się dobrze zanim coś zrobisz. La prochaine fois réfléchis bien avant d’agir.
Nasz pobyt w Brazylii kończy się za dwa tygodnie. Krajobrazy Brazylii zapierają dech w piersiach. Notre séjour au Brésil finit dans deux semaines. Les paysages du Brésil sont à couper le souffle.
Określa się warunki umowy o pracę. On définit les conditions d’un contrat de travail.
Ona robi się czerwona w różnych okolicznościach. Elle rougit dans des circonstances diverses.
Ona skraca swoje włosy. Elle raccourcit ses cheveux.
Ona śpiewa i młodnieje. Elle chante et rajeunit.
Policja i wojsko przywracają porządek. La police et la troupe rétablissent l’ordre.
Program „APPRENDRE” Uniwersyteckiej Agencji Frankofonii rozszerza się na nowe kraje dzięki dodatkowym środkom w wys. 15 milionów euro z Francuskiej Agencji Rozwoju. Le programme APPRENDRE s’élargit à de nouveaux pays grâce à un financement supplémentaire de 15 millions d’euros de l’Agence française de développement.
Robię się czerwona, kiedy muszę zabrać głos lub po silnych emocjach. Je rougis quand je dois prendre la parole ou après des émotions fortes.
Rośliny wzbogacają nasze ogrody. Les plantes enrichissent nos jardins.
Spotykamy się dwa razy w miesiącu, aby mówić po francusku. Nous nous réunissons deux fois par mois pour parler le français.
Spotykamy się z rodziną i przyjaciółmi. Nous nous réunissons avec la famille et les amis.
Śnieg tłumi hałas. La neige assourdit le bruit.
Światowa gospodarka zwalnia w obliczu pandemii. L’économie mondiale ralentit face à la pandémie.
W Namibii lwy pustynne żywią się również stworzeniami morskimi. Polują na foki i kormorany. En Namibie, des lions du désert se nourrissent aussi de créatures marines. Ils chassent les phoques et les cormorans.
Widzowie biją brawo tancerkom z Mulin-Rouge. Les spectateurs applaudissent les danseuses du Moulin-Rouge.
Wybierasz lody truskawkowe czy waniliowe? Tu choisis la glace à la vanille ou à la fraise ?
Wybierasz niebieską czy zieloną koszulę? Tu choisis ta chemise bleue ou verte ?
Wybierz kim chcesz być. Choisis qui tu veux être.
Wypełniam wniosek wizowy do Indii online. Je remplis une demande de visa pour l’Inde en ligne.
Zastanawiam się nad podróżą z rodziną na Martynikę i Gwadelupę. Je réfléchis à faire un voyage en famille en Martinique et en Guadeloupe.
Zbyt szybko starzejemy się, ale ciągle jesteśmy młodzi. Nous vieillissons trop vite, mais nous sommes toujours jeunes.

Pamiętaj, że wymowę wyrazów, których jeszcze nie znasz, możesz zawsze odsłuchać na stronie https://pl.forvo.com/

Merci de votre attention.
À la prochaine !