Dzień dobry! / Guten Tag!
Zapraszam na kolejny wpis z kategorii „Słownictwo”. Tym razem jest to wpis z polsko-niemieckim słownictwem dotyczącym podstawowych gatunków drzew. W drugiej części wpisu znajdują się zdania do analizy w wersji polsko-niemieckiej z wykorzystaniem wprowadzonego słownictwa.
Drzewa odgrywają wielką rolę w ochronie ludzi przed efektami zmieniającego się klimatu, są niezastąpione w wielu dziedzinach gospodarki i przynoszą nam wiele pożytków. Drzewa pochłaniają ogromne ilości zanieczyszczeń z atmosfery przez co w znaczny sposób łagodzą efekt cieplarniany i stabilizują klimat na Ziemi. Chronią nas przed chorobami, wspierają życie i dają poczucie trwania w ścisłym kontakcie z przyrodą. Drzewa izolują też od hałasu, dają cień, spokój i regenerują nasze siły witalne. Drzewa pełnią również ważną rolę w świecie zwierząt, gdyż lasy są dla nich schronieniem.
Las w swojej złożoności form i budowy, w swej zmienności barw, bogactwie gatunków roślin i zwierząt, w śpiewie i w ciszy, w wilgotności powietrza jest czymś niepowtarzalnym, bardzo urokliwym. Lasy w okolicach miast dają możliwość odpoczynku, spaceru, a także uprawiania aktywności fizycznej. Niewątpliwie warto jest przebywać w lasach o każdej porze roku i zachwycać się pięknem krajobrazu, który nierzadko wtapia się w góry lub jeziora. Warto również poznawać różne parki narodowe i krajobrazowe, które wyróżniają się naturalnym pięknem i bioróżnorodnością.
Najczęściej spotykane gatunki drzew w Europie (Die häufigsten Baumarten in Europa)
| akacja | die Akazie, die Akazien |
| bez czarny | der Holunder, die Holunder |
| brzoza | die Birke, die Birken |
| buk | die Buche, die Buchen |
| buk zwyczajny (pospolity) | die Rotbuche, die Rotbuchen |
| cedr | die Zeder, die Zedern |
| cis | die Eibe, die Eiben |
| cyprys | die Zypresse, die Zypressen |
| daglezja zielona | Die Gewöhnliche Douglasie, die Gewöhnlichen Douglasien |
| dąb | die Eiche, die Eichen |
| dąb szypułkowy | die Stieleiche, die Stieleichen |
| dąb bezszypułkowy | die Traubeneiche, die Traubeneichen |
| grab | die Hainbuche (die Weißbuche), die Hainbuchen |
| iwa | die Salweide, die Salweiden, die Palmweide, die Palmweiden |
| jałowiec | der Wacholder, die Wacholder |
| jarząb pospolity | die Eberesche, die Ebereschen |
| jarzębina | die Vogelbeere, die Vogelbeeren, der Vogelbeerbaum, die Vogelbeerbäume |
| jawor | der Bergahorn, die Bergahorne |
| jemioła | die Mistel, die Misteln |
| jodła | die Tanne, die Tannen |
| jodła pospolita | die Weißtanne, die Weißtannen, die Edeltanne, die Edeltannen |
| kasztanowiec | die Kastanie, die Kastanien, der Kastanienbaum, die Kastanienbäume |
| klon | der Ahorn, die Ahorne |
| klon polny | der Feldahorn, die Feldahorne |
| klon zwyczajny | der Spitzahorn, die Spitzahorne |
| kosodrzewina | die Zwergkiefer, die Zwergkiefern |
| limba | die Zirbelkiefer, die Zirbelkiefern |
| lipa | die Linde, die Linden |
| lipa drobnolistna | die Winterlinde, die Winterlinden |
| lipa szerokolistna | die Sommerlinde, die Sommerlinden |
| modrzew | die Lärche, die Lärchen |
| olcha; olsza | die Erle, die Erlen |
| olsza czarna | die Schwarzerle, die Schwarzerlen |
| olsza szara | die Grauerle, die Grauerlen |
| osika | die Espe, die Espen |
| palma | die Palme, die Palmen |
| pinia | die Pinie, die Pinien |
| platan | die Platane, die Platanen |
| robinia | die Robinie, die Robinien |
| sosna | die Kiefer, die Kiefern, die Föhre, die Föhren |
| sosna zwyczajna | die Gemeine Kiefer, die Gemeinen Kiefern |
| świerk | die Fichte, die Fichten |
| świerk pospolity | die Gemeine Fichte, die Gemeinen Fichten |
| topola | die Pappel, die Pappeln |
| topola szara | die Graupappel, die Graupappeln |
| tuja | der Lebensbaum, die Lebensbäume, die Thuja, die Thujen |
| wiąz | die Ulme, die Ulmen |
| wiąz pospolity | die Feldulme, die Feldulmen |
| wiąz szypułkowy | die Flatterulme, die Flatterulmen |
| wierzba | die Weide, die Weiden |
| wierzba płacząca | die Trauerweide, die Trauerweiden |
Istnieje też wiele drzew owocowych. Owoce z drzewek posadzonych we własnym ogrodzie lub w sadzie to prawdziwa przyjemność dla smakoszy i zarazem radość z ich uprawiania. Ogrody bogate w drzewa owocowe przynoszą obfite zbiory owoców, które posiadają dużo wartości odżywczych. Wszystkie owoce są bogate w witaminy, minerały, błonnik i antyoksydanty.
Drzewa owocowe (Obstbäume)
| brzoskwinia | der Pfirsichbaum, die Pfirsichbäume, der Pfirsich, die Pfirsiche |
| czereśnia | die Süßkirsche, die Süßkirschen |
| drzewo cytrynowe | der Zitronenbaum, die Zitronenbäume, die Zitrone, die Zitronen |
| drzewo oliwne | der Olivenbaum, die Olivenbäume, der Ölbaum, die Ölbäume |
| drzewo orzechowe | der Nussbaum, die Nussbäume |
| drzewo pomarańczowe | der Orangenbaum, die Orangenbäume |
| figowiec | der Feigenbaum, die Feigenbäume |
| grusza | der Birnbaum, die Birnbäume, die Birne, die Birnen |
| jabłoń | der Apfelbaum, die Apfelbäume |
| kakakowiec | der Kakaobaum, die Kakaobäume |
| morela | der Aprikosenbaum, die Aprikosenbäume, die Aprikose, die Aprikosen |
| nektarynka | die Nektarine, die Nektarinen |
| orzech włoski | die Echte Walnuss, die Echten Walnüsse |
| palma daktylowa | die Dattelpalme, die Dattelpalmen |
| śliwa | der Pflaumenbaum, die Pflaumenbäume, die Pflaume, die Pflaumen |
| śliwa domowa mirabelka | die Mirabelle, die Mirabellen |
| wiśnia | die (Sauer)Kirsche, die (Sauer)Kirschen |
| wiśnia dzika | die Vogelkirsche, die Vogelkirschen |
Budowa drzewa (Der Aufbau eines Baumes)
| gałąź, pęd | der Zweig, die Zweige |
| konar | der Ast, die Äste |
| korona drzewa | die Baumkrone, die Baumkronen |
| korzeń | die Wurzel, die Wurzeln |
| kwiat | die Blüte, die Blüten |
| listowie | das Laub |
| liść | das Blatt, die Blätter |
| pień drzewa (pień) | der Baumstamm, die Baumstämme (der Stamm) |
| szyszka | der Zapfen, die Zapfen |
| wierzchołek | der Wipfel, die Wipfel |
| włośniki | das Wurzelhaar |
Budowa pnia drzewa (Der Aufbau eines Baumstammes)
| biel | das Splintholz |
| kambium, miazga twórcza | das Kambium (der Kambiumring) |
| kora | die Rinde (die Borke) |
| łyko | der Bast, die Baste |
| promień drzewny | der Holzstrahlen, die Holzstrahlen |
| rdzeń | das Mark |
| twardziel | das Kernholz |
Zdania do analizy w wersji polsko-niemieckiej
| Biała kora brzóz jest charakterystyczną cechą tych szeroko rozpowszechnionych drzew. | Die weiße Rinde der Birken ist das herausragende Merkmal dieser weit verbreiteten Bäume. |
| Brzoskwinie uprawia się przede wszystkim tam, gdzie panuje klimat umiarkowany ciepły, na przykład w Grecji, Hiszpanii i Francji, ale też w USA, Argentynie i Chile. | Pfirsiche werden vor allem dort angebaut, wo ein warm-gemäßigtes Klima vorherrscht, beispielsweise in Griechenland, Spanien und Frankreich, aber auch in den USA, in Argentinien und in China. |
| Brzoza to gatunek pionierski, który również rośnie na trudnych terenach. | Birken sind Pionierpflanzen, die auch an schwierigen Standorten wachsen. |
| Buki mają dość cienką, szarawą korę. | Buchen haben eine recht dünne, gräuliche Borke. |
| Cedr atlaski stosowany jest od połowy XIX. wieku we Francji do ponownego zalesiania obszarów zdegradowanych i narażonych na erozję. | Die Atlaszeder wird seit Mitte des 19. Jahrhunderts in Frankreich für die Wiederaufforstung von devastierten und erosionsgefährdeten Flächen verwendet. |
| Charakterystyczne dla wierzby płaczącej są rozłożyste konary, zwisające niemal do samej ziemi. | Charakteristisch für die Trauerweide sind ihre ausladenden Äste, die sich beinahe bis zum Boden herab biegen. |
| Cis jest rzadko występującym w Niemczech gatunkiem drzew iglastych. Wszystkie części drzewa są trujące z wyjątkiem czerwonych osnówek. | Die Eibe ist eine in Deutschland nur noch selten vorkommende Nadelbaumart. Alle Teile des Baumes sind giftig, außer der rote Samenmantel. |
| Czerwone i okrągłe owoce jarzębiny, które zwisają z drzew w dużych pękach, są uwielbiane przez ptaki. | Die roten Kugelfrüchte der Eberesche, die in großen Büscheln vom Baum hängen, sind bei Vögeln sehr begehrt. |
| Daglezja „Waldtraut” we fryburdzkim lesie miejskim o wysokości ok. 67 m jest najwyższym drzewem Niemiec. | Die Douglasie „Waldtraut“ im Freiburger Stadtwald ist mit ca. 67 Metern der höchste Baum Deutschlands. |
| Dąb Bolesław (woj. zachodniopomorskie) był uznawany za jeden z najstarszych pomników przyrody w Polsce. W końcu maja 2016 r. dąb Bolesław został powalony przez wichurę. | Die Bolesław-Eiche (Woiwodschaft Westpommern) war als eines der ältesten Naturdenkmäler in Polen anerkannt. Ende Mai 2016 wurde die Bolesław-Eiche durch einen Sturm umgeworfen. |
| Dąb Bolko (woj. lubelskie) jest jednym z najstarszych dębów w Polsce (ok. 650 lat). Ma 28 m wysokości, obwód pnia wynosi 8,75 metra, a rozpiętość korony ok. 35 m. | Die Bolko-Eiche (Woiwodschaft Lublin) ist eine der ältesten Eichen in Polen (circa 650 Jahre). Sie ist 28 Meter hoch, ihr Stammumfang beträgt 8,75 Meter und die Spannweite der Krone beträgt 35 Meter. |
| Dąb jest ważnym gatunkiem drzewa dla wielu gatunków insektów i dlatego też ma dużą wartość ekologiczną. | Die Eiche ist eine wichtige Baumart für viele Insektenarten und ist deshalb auch von großem ökologischen Wert. |
| Dęby mogą osiągać wysokość do 35 metrów. | Eichen können eine Höhe von 35 Metern erreichen. |
| Dodatnie temperatury powodują, że drzewa kwitną. | Warme Temperaturen bringen Bäume zum Blühen. |
| Drzewa brzoskwiniowe lubią ciepło i potrzebują w pełni nasłonecznionego miejsca, żeby ich owoce dobrze dojrzewały. | Pfirsichbäume sind wärmeliebend und brauchen einen vollsonnigen Standort, damit die Früchte gut ausreifen. |
| Drzewa brzoskwiniowe tworzą zaokrągloną, skierowaną na zewnątrz koronę i osiągają wysokość od dwóch do sześciu metrów. | Pfirsichbäume bilden eine runde, etwas sparrige Krone und erreichen Wuchshöhen zwischen zwei und sechs Meter. |
| Drzewa czereśniowe mogą być olbrzymie! Niektóre czereśnie mają do 20 metrów wysokości i tworzą rozłożyste korony. | Kirschbäume können riesig werden! Einige Süßkirschen werden bis zu 20 m groß und bilden ausladende Kronen. |
| Drzewa grusz są wyższe niż jabłoni; dzikie, polne okazy dorastają nawet do kilkunastu metrów. Ich liście są zielone i błyszczące. Są to drzewa długowieczne, które żyją nawet do 150 lat. Kwitną w maju białymi kwiatami. Nie mają dużych wymagań glebowych. | Birnenbäume sind höher als Apfelbäume; Wild-/Feld-Exemplare werden bis zu mehreren Metern hoch. Ihre Blätter sind grün und glänzend. Es sind langlebige Bäume, die bis zu 150 Jahre alt werden. Sie blühen im Mai mit weißen Blüten. Sie haben keine hohen Anforderungen an den Boden. |
| Drzewa morelowe to rośliny bardzo wrażliwe. Największymi wrogami plantatorów moreli są mróz i deszcz. | Aprikosenbäume sind sensible Pflanzen. Die größten Feinde der Aprikosenbauern sind Frost und Regen. |
| Drzewa można dobrze rozróżnić po kształcie ich liści. | Bäume kann man gut an der Form der Blätter unterscheiden. |
| Drzewa orzechowe mają smaczne owoce i wartościowe drewno. | Nussbäume besitzen wohlschmeckende Früchte und wertvolles Holz. |
| Drzewa pomarańczowe należy regularnie podlewać. | Orangenbäume sind regelmäßig zu gießen. |
| Drzewa pomarańczowe nie wytrzymują niskich temperatur. Każde drzewo musi być skierowane w stronę słońca. | Orangenbäume halten keine niedrigen Temperaturen aus. Jeder Baum muss der Sonne orientiert werden. |
| Drzewa są bardzo wytrzymałe. | Bäume sind sehr widerstandsfähig. |
| Drzewo pomarańczowe jest obok cytryny ważną rośliną cytrusową. | Der Orangenbaum ist neben der Zitrone eine wichtigste Zitruspflanze. |
| Gaj palmowy w Elche (prowincja Alicante) liczący ponad 200 000 palm został wpisany w 2000 r. na listę światowego dziedzictwa UNESCO. | Der Palmenhain von Elche (Provinz Alicante) mit mehr als 200.000 Palmen wurde im Jahr 2000 in die UNESCO-Liste des Weltkulturerbes aufgenommen. |
| Gdzie znajduje się najgrubsze drzewo świata? – Najgrubsze drzewo o obwodzie pnia 58 metrów to cypryśnik meksykański w Santa Maria del Tule w stanie Oaxaca w Meksyku. | Wo steht der dickste Baum der Welt? – Der dickste Baum ist mit 58 Meter Stammesumfang eine Mexikanische Sumpfzypresse in Santa Maria del Tule im Bundesstaat Oaxaca in Mexiko. |
| Grusze nie zapylają się same. W pobliżu powinna znajdować się druga grusza innego rodzaju. | Birnen sind keine Selbstbefruchter. Es sollte daher mindestens ein zweiter Birnbaum einer anderen Sorte in der Nähe stehen. |
| Igły świerkowe rosną dookoła gałązki. | Die Nadeln der Fichte wachsen rund um den Zweig. |
| Ile gatunków drzew jest na świecie? – Na świecie występuje obecnie ponad 60 000 znanych gatunków drzew. | Wie viele Baumarten gibt es weltweit? – Weltweit gibt es derzeit über 60 000 bekannte Baumarten. |
| Jabłonie nie są wybredne co do gleby. Radzą sobie dobrze zarówno na glebach piaszczystych, jak i cięższych, gliniastych. | Apfelbäume sind nicht wählerisch, was den Boden betrifft. Sie kommen sowohl auf sandigen als auch auf schwereren, lehmigen Böden gut zurecht. |
| Jabłonie zawiązują pąki kwiatowe już latem poprzedniego roku, w lipcu. | Apfelbäume legen ihre Blütenknospen schon im Sommer des Vorjahres, im Juli, an. |
| Jabłoń jest gatunkiem mocno zadomowionym w europejskim krajobrazie. Wiele odmian jest całkowicie odpornych na niekorzystne warunki pogodowe nawet w najzimniejszych miejscach. | Der Apfelbaum ist eine in der europäischen Landschaft stark etablierte Art. Viele Sorten sind selbst an den kältesten Orten völlig resistent gegen ungünstige Witterungsbedingungen. |
| Jabłoń jest najważniejszym gatunkiem drzewa owocowego zarówno w Polsce, jak i w Niemczech. | Der Apfel ist die wichtigste Baumobstart sowohl in Polen als auch in Deutschland. |
| Jabłoń ma mnóstwo odmian. Owoce od małych do ogromnych, czerwone, zielone, żółte, z rumieńcem prążkowanym, rozmytym. Od słodkich do kwaśnych, z miąższem zielonkawym, białawym, a nawet czerwonym. | Der Apfelbaum hat viele Sorten. Früchte von klein bis groß, rot, grün, gelb, mit gestreifter, unscharfer Röte. Von süß bis sauer, mit grünlichem, weißlichem und sogar rotem Fruchtfleisch. |
| Jakie drzewa rosną w twojej okolicy? | Welche Bäume wachsen in deiner Umgebung? |
| Jedna trzecia całkowitej powierzchni Niemiec pokryta jest lasami. | Ein Drittel der Gesamtfläche Deutschlands ist mit Wald bedeckt. |
| Jednym z najważniejszych celów Parku Narodowego Hainich w Turyngii o powierzchni 7 500 hektarów jest ochrona rodzimego lasu bukowego. | Eines der wichtigsten Ziele des 7.500 Hektar großen Nationalparks Hainich in Thüringen ist der Schutz des heimischen Buchenwaldes. |
| Jest mnóstwo gatunków drzew, które różnią się kolorem i wzrostem. | Es gibt eine Vielzahl von Baumarten, die sich in Farbe und Wachstum unterscheiden. |
| Każde drzewo ma pień z twardą korą, która go ochrania. | Jeder Baum hat einen Stamm mit einer harten Rinde, die ihn schützt. |
| Każdy z nas zna lśniąco brązowe nasiona kasztanowca, które są przez wielu chętnie zbierane. | Jeder und jede von uns kennt die glänzend braunen Samen der Kastanie, die von vielen gerne aufgesammelt werden. |
| Konary, gałęzie i liście tworzą koronę drzewa. | Die Äste, Zweige und Blätter zusammen bilden die Baumkrone. |
| Korona dębu jest bardzo rozłożysta i pochłania wiele światła. | Die Krone der Eiche ist sehr ausladend und nimmt viel Licht auf. |
| Który kraj związkowy w Niemczech ma najwięcej lasów? – Bawaria (powierzchnia lasów wynosi 2,6 miliona hektarów). | Welches Bundesland in Deutschland hat am meisten Wald? – Bayern (die Waldfläche beträgt 2,6 Millionen Hektar). |
| Kwiat lipowy stosuje się jako środek leczniczy przeciw przeziębieniom. | Die Lindenblüte wird als Heilmittel bei Erkältungen angewendet. |
| Kwiaty jabłoni są białe lub jasno różowe i przyjemnie pachną. | Die Blüten des Apfelbaums sind weiß oder leicht rosa und duften angenehm. |
| Las Bawarski to najstarszy niemiecki park narodowy. Jego bukowe, świerkowe i jodłowe lasy znajdują się pod ochroną od 1970 r. | Der Bayerische Wald ist der älteste deutsche Nationalpark. Seine Buchen-, Fichten- und Tannenwälder stehen seit 1970 unter Schutz. |
| Las dostarcza nie tylko surowców, ale również zaopatruje w wodę, stanowi ochronę przed wiatrem, jest filtrem powietrza, daje ochronę przed hałasem, jest strefę odpoczynku i ostoją dla zwierząt i roślin. | Wald ist aber nicht nur Rohstofflieferant sondern auch Wasserversorger, Windschutz, Luftfilter, Lärmschutz, Erholungsraum und Heimat für Tiere und Pflanzen. |
| Lasy pełnią wiele funkcji. Przyczyniają się do ochrony gatunków, zmniejszają efekt cieplarniany poprzez wiązanie dwutlenku węgla, tworzą miejsca pracy w gospodarce leśnej, regulują gospodarkę wodną i chronią przed erozją. | Wälder erfüllen viele Funktionen. Sie tragen zum Artenschutz bei, mindern den Treibhauseffekt, indem sie Kohlendioxid binden, schaffen Arbeitsplätze durch Forstwirtschaft, regulieren den Wasserhaushalt und schützen vor Erosion. |
| Lipa szerokolistna z Schenklengsfeld jest najprawdopodobniej najstarszym drzewem w Niemczech. Lipa została posadzona w roku 760 i stoi na placu rynkowym małej heskiej gminy Schenklengsfeld. | Die Sommerlinde von Schenklengsfeld ist wohl der älteste Baum Deutschlands. Die Linde wurde im Jahre 760 gepflanzt und steht auf dem Marktplatz der kleinen hessischen Gemeinde Schenklengsfeld. |
| Liście brzozy są bardzo małe. | Die Blätter der Birke sind sehr klein. |
| Liście lipy są w kształcie serca. | Die Blätter der Linde sind herzförmig. |
| Nad jeziorem Tegernsee w Bawarii odbywają się latem święta lasu, w typowo bawarskiej atmosferze przy piwie, preclach i w ludowych strojach. | Am Tegernsee im Bayern werden Waldfeste im Sommer gefeiert, typisch bayerisch mit Bier, Brezen und Trachten. |
| Najczęściej występującymi gatunkami drzew w stosunku do całkowitej powierzchni leśnej w Niemczech są: świerk (25,4%), sosna (22,3%), buk (15,4%), dąb (10,4%) i brzoza (4,5%). | Die häufigsten Baumarten in Relation zur gesamten Waldfläche in Deutschland sind: Fichte (25,4%), Kiefer (22,3%), Buche (15,4%), Eiche (10,4%) und Birke (4,5%). |
| Najgrubsze drzewo w Niemczech to olbrzymia lipa w Heede w powiecie Emsland (Dolna Saksonia). Lipa szerokolistna mierzy w obwodzie pnia 18 m i ma 27 m wysokości. Jej wiek szacuje się na 600-800 lat. | Der dickste Baum Deutschlands ist die Riesenlinde zu Heede im Landkreis Emsland (Niedersachsen). Die Sommer-Linde hat einen Stammumfang von rund 18 Metern und ist 27 Meter hoch. Ihr Alter wird auf 600-800 Jahre geschätzt. |
| Najlepszy okres nasadzeń drzew morelowych to jesień. | Die beste Pflanzzeit für Aprikosenbäume ist der Herbst. |
| Nasze dęby rosną przede wszystkim w lasach mieszanych, na przykład razem z grabami, lipami, klonami, brzozami i sosnami. | Unsere Eichen wachsen vor allem in Mischwäldern, zum Beispiel zusammen mit Hainbuchen, Linden, Ahornen, Birken und Kiefern. |
| Nie wszystkie odmiany nektarynek nadają się do uprawy w Niemczech, bo wiele z nich potrzebuje bardzo dużo ciepła. | Nicht alle Nektarinen-Sorten sind für den Anbau in Deutschland geeignet, da viele ein sehr hohes Wärmebedürfnis haben. |
| Niemal 58% wszystkich gatunków drzew występuje tylko na terenie jednego kraju, czyli w Brazylii. | Fast 58% aller Baumarten kommen lediglich in einem Land vor, d.h. in Brasilien. |
| Niemcy są jednym z najbardziej bogatych w lasy krajów Unii Europejskiej. | Deutschland ist eines der waldreichsten Länder der Europäischen Union. |
| Od 2020 r. dąb Chrobry (woj. dolnośląskie) nie wypuszcza nowych pąków. Rozpiętość korony dębu Chrobry wynosiła ok. 16 m, wysokość 26 m, obwód pnia 10,04 m, a pierśnica 320 cm. | Seit 2020 bringt die Chrobry-Eiche (Woiwodschaft Niederschlesien) keine neuen Blüten hervor. Die Spannweite der Krone der Chrobry-Eiche betrug etwa 16 m, die Höhe 26 m, der Stammumfang 10,04 m und der Brusthöhendurchmesser 320 cm. |
| Około 30% wszystkich przydrożnych drzew stanowią lipy. | Ungefähr 30% aller Straßenbäume sind Linden. |
| Około 300 gatunków drzew uważa się za „poważnie zagrożonych wyginięciem”. | Rund 300 Baumarten gelten als „stark vom Aussterben bedroht“. |
| Owoce gruszy są uważane za jedne z najsmaczniejszych wśród drzew owocowych. | Die Birnenfrucht gilt als eine der schmackhaftesten unter den Obstbäumen. |
| Owoce moreli są najczęściej jasno-pomarańczowo-żółte. Wyróżniają się dużą zawartością witaminy A oraz potasu. Mogą służyć do bezpośredniego spożycia, jak również do suszenia. | Die Früchte der Aprikose sind meistens hell orange-gelb und zeichnen sich durch einen hohen Gehalt an Vitamin A und Kalium aus. Sie können sowohl für den direkten Verbrauch als auch für die Trocknung verwendet werden. |
| Owoce palmy daktylowej są jadalne. | Die Früchte der Dattelpalme sind essbar. |
| Owoce śliwy są bardzo zmienne pod względem wielkości, barwy, smaku i pory dojrzewania. | Die Früchte der Pflaume sind sehr variabel in Größe, Farbe, Geschmack und Reifezeit. |
| Palmy to rośliny, które zdobią wiele ulic, alei i parków praktycznie na całym terytorium Hiszpanii. | Palmen sind Pflanzen, die viele Straßen, Alleen und Parks praktisch des gesamten spanischen Territoriums schmücken. |
| Park Narodowy Harzu jest częścią europejskiego programu sieci obszarów objętych ochroną przyrody „Natura 2000”. | Der Nationalpark Harz ist Teil des europäischen Netzwerks von Naturschutzgebieten, „Natura 2000“. |
| Park Narodowy Schwarzwaldu został utworzony 1 stycznia 2014 r. i jest pierwszym parkiem narodowym w Badenii-Wirtembergii. Powierzchnia parku wynosi 10 062 hektara. | Der Nationalpark Schwarzwald wurde am 1. Januar 2014 gegründet und ist der erste Nationalpark in Baden-Württemberg. Die Parkfläche beträgt 10.062 Hektar. |
| Pąki buków zwyczajnych są jasnobrązowe i szpiczaste. | Die Knospen der Rotbuche sind hellbraun und spitz. |
| Polska jest w europejskiej czołówce, jeśli chodzi o powierzchnię lasów. Lasy zajmują powierzchnię 9,1 mln ha, czyli 29,2% terytorium kraju. | Polen gehört in Bezug auf die Waldfläche zur europäischen Spitze. Die Wälder nehmen eine Fläche von 9,1 Mio. Hektar bzw. 29,2 % der Landesfläche ein. |
| Pomarańcza to owoc, którego nigdy nie powinno zabraknąć na naszych stołach i który chętnie spożywamy w różnych postaciach. | Orange ist eine Frucht, die auf unserem Tisch niemals fehlen sollte und die wir gerne auf unterschiedliche Weise konsumieren. |
| Stare drzewa mogą liczyć ponad 1000 lat i wypuszczać każdego roku nowe liście. | Alte Bäume können mehr als 1000 Jahre alt werden und jedes Jahr neue Blätter hervorbringen. |
| Szczególnie w okresie suszy ważne jest podlewanie drzewa, żeby jego liście pozostawały zdrowe i silne. | Gerade in Trockenzeiten ist es wichtig, dass der Baum hin und wieder gegossen wird, damit die Blätter gesund und kräftig bleiben. |
| Szyszki świerkowe mają od jednego do dwóch centymetrów długości, są zielone i szpiczaste i rosną dookoła gałązki. | Fichtennadeln sind ein bis zwei Zentimeter lang, grün und spitz und wachsen rund um den Zweig herum. |
| Śliwa preferuje miejsca nasłonecznione, ciepłe i osłonięte przed wiatrem. | Die Pflaume bevorzugt einen sonnigen, warmen und windgeschützten Standort. |
| Świerk to wiecznie zielone drzewo iglaste. Jego igły nie opadają jesienią, lecz pozostają przez cały rok na gałązkach. | Die Fichte ist ein immergrüner Nadelbaum. Ihre Nadeln fallen im Herbst nicht ab, sondern bleiben das ganze Jahr über an den Zweigen. |
| Świeże owoce zawierają wiele minerałów w tym potas i fosfor, kwasy organiczne, cukry, błonnik, pektyny i wiele witamin. | Frisches Obst enthält viele Mineralien wie Kalium und Phosphor, organische Säuren, Zucker, Ballaststoffe, Pektin und viele Vitamine. |
| To jest drzewo o grubym pniu. | Es ist ein Baum mit einem dicken Stamm. |
| To, jak duża będzie później śliwa, zależy od podłoża, na którym śliwa rośnie. | Wie groß der Pflaumenbaum später einmal wird, bestimmt die Unterlage, auf der der Pflaumenbaum wächst. |
| Tylko w samej Brazylii występuje ponad 8 700 gatunków drzew. | Allein in Brasilien finden sich mehr als 8 700 Baumarten. |
| Uprawa śliw znana jest już od dawna. Drzewa w zależności od podkładki i odmiany osiągają różne rozmiary, od kilku do nawet 10 metrów wysokości. | Der Pflaumenanbau ist seit langem bekannt. Die Bäume erreichen je nach Unterlage und Sorte unterschiedliche Größen, von wenigen bis zu 10 Meter. |
| Utworzony w 1990 r. Park Narodowy Müritz znajduje się na południu Meklemburgii-Pomorza Przedniego i jest największym lądowym parkiem narodowym Niemiec (322 km² ). W parku jest 108 jezior o powierzchni ponad jeden hektar i niezliczone zbiorniki wodne, lasy, torfowiska, łąki i pola uprawne. | Der 1990 gegründete Müritz-Nationalpark befindet sich im Süden Mecklenburg-Vorpommerns und ist der größte terrestrische Nationalpark der Bundesrepublik (322 km² ). Im Park gibt es 108 Seen mit mehr als einem Hektar Fläche und unzählige kleinere Stillgewässer, Wälder, Moore, Wiesen und Äcker. |
| W Lesie Bawarskim występują rzadkie gatunki zwierząt, takie jak ryś, dziki kot i mopek. | Im Bayerischen Wald leben seltene Tierarten wie Luchs, Wildkatze und Mopsfledermaus. |
| W Niemczech występuje ponad 70 gatunków drzew. | In Deutschland gibt es über 70 Baumarten. |
| W Polsce na terenach nizinnych i wyżynnych najczęściej występuje sosna. | In Polen überwiegt die Kiefer in Flachland- und Hochlandgebieten. |
| W polskich lasach systematycznie zwiększa się udział innych gatunków drzew, głównie liściastych. Coraz częściej występują dęby, jesiony, klony, jawory, wiązy, a także brzozy, buki, olchy, topole, graby, osiki, lipy i wierzby. | Der Anteil anderer Baumarten, hauptsächlich der Laubbaumarten, in den polnischen Wäldern steigt kontinuierlich. Immer häufiger gibt es Eichen, Eschen, Spitzahorne, Bergahorne, Ulmen sowie Birken, Buchen, Erlen, Pappeln, Hainbuchen, Espen, Linden und Weiden. |
| Wiśnie są w pełnym rozkwicie. | Die Sauerkirschbäume sind in voller Blüte. |
| Wzdłuż alei rosną lipy. | Entlang der Allee wachsen Linden. |
| Z gałązek wyrastają na wiosnę pąki liści. | Aus den Zweigen spießen im Frühjahr die Knospen für die Blätter. |
| Z pnia odchodzą konary, na których rosną cienkie gałęzie. | Vom Stamm aus gehen die Äste, an denen die dünnen Zweige wachsen. |
| Zaleca się sadzić drzewa pomarańczowe między kwietniem a czerwcem, żeby móc zbierać owoce między październikiem a czerwcem następnego roku. | Es wird empfohlen, die Orangenbäume zwischen April und Juni zu pflanzen, um die Orangen zwischen Oktober und Juni des folgenden Jahres zu ernten. |
| Zewnętrzna kora chroni drzewo przed czynnikami środowiskowymi, takimi jak np. promieniowanie słoneczne, mróz, upał, choroby grzybowe i powodowane przez owady. | Die äußere Rinde schützt den Baum vor Umwelteinflüssen, wie z.B. starker Sonneneinstrahlung, Kälte, Hitze, Pilz- und Insektenbefall. |
| Znane gatunki drzew są skatalogowane w internetowej bazie danych „GlobalTreeSearch”. | Die bekannten Baumarten sind in der Online-Datenbank „GlobalTreeSearch“ gelistet. |
| Żadna inna ulica nie jest tak mocna związana z historią Berlina jak ulica „Pod Lipami” w dzielnicy Berlin-Śródmieście. | Keine Straße ist mit der Geschichte Berlins so eng verbunden wie die Straße „Unter den Linden“ im Bezirk Berlin-Mitte. |
| Żyjemy w zgodzie z przyrodą i spędzamy nasz czas wolny na łonie przyrody. | Wir leben im Einklang mit der Natur und verbringen unsere Freizeit am Busen der Natur. |
Ich wünsche Dir alles Gute!