Déclaration d’Alger pour un Partenariat renouvelé entre la France et l’Algérie, Alger, le 27 août 2022
Deklaracja Algierska na rzecz odnowionego partnerstwa między Francją a Algierią, Algier, 27 sierpnia 2022 r.
| Préambule | Preambuła |
| Soixante ans après l’indépendance de l’Algérie et dans l’esprit des Déclarations d’Alger de 2003 et de 2012, la France et l’Algérie, fortes des liens humains exceptionnels qui les unissent et résolument déterminées à promouvoir leur amitié et à consolider leurs acquis en matière de coopération et de partenariat, renouvellent leur engagement à inscrire leurs relations dans une dynamique de progression irréversible à la mesure de la profondeur de leurs liens historiques et de la densité de leur coopération. | Sześćdziesiąt lat od uzyskania przez Algierię niepodległości i w duchu Deklaracji Algierskich z 2003 r. i 2012 r. Francja i Algieria – posiadające wyjątkowe więzi ludzkie, które ich łączą oraz w pełni zdeterminowane, by promować wzajemną przyjaźń i umacniać swój dorobek w dziedzinie współpracy i partnerstwa – odnawiają swoje zobowiązanie wpisania wzajemnych stosunków w dynamikę nieodwracalnego postępu na miarę głębokości ich więzi historycznych i intensywności współpracy. |
| Les deux parties estiment le moment venu de favoriser une lecture objective et de vérité d’un pan de leur histoire commune, tenant compte de l’ensemble de ses étapes afin d’appréhender l’avenir dans l’apaisement et le respect mutuel. | Obie strony uznają, że w odpowiednim czasie będą wspierać obiektywną i prawdziwą analizę części ich wspólnej historii, biorąc pod uwagę wszystkie jej etapy, żeby ukształtować przyszłość w spokoju i wzajemnym szacunku. |
| Elles conviennent de valoriser leur appartenance au même espace géographique méditerranéen, leurs convergences politiques et leurs complémentarités économiques pour édifier une relation stratégique sur la base d’une confiance mutuelle et d’un dialogue renouvelé. | Postanawiają nadawać większą wagę przynależności do tego samego śródziemnomorskiego obszaru geograficznego, swojej zbieżności politycznej i komplementarności gospodarczej w celu budowania strategicznych relacji w oparciu o wzajemne zaufanie i odnowiony dialog. |
| La France et l’Algérie décident d’inaugurer une nouvelle ère de leurs relations d’ensemble en jetant les bases d’un partenariat renouvelé, qui se décline à travers une approche concrète et constructive, tournée vers des projets d’avenir et la jeunesse, à même de libérer le potentiel de leur coopération et conforme aux aspirations de leurs peuples. | Francja i Algieria postanawiają zapoczątkować nową erę w ich wzajemnych stosunkach, ustanawiając podstawy odnowionego partnerstwa, które wyraża się przez konkretne i konstruktywne podejście, skierowane na projekty przyszłościowe i młodzież, które jest w stanie odblokować potencjał współpracy zgodnie z dążeniami obu narodów. |
| Ce nouveau partenariat privilégié, devenu une exigence dictée par la montée des incertitudes et l’exacerbation des tensions régionales et internationales, fournit un cadre pour concevoir une vision commune et une démarche étroitement concertée pour faire face aux nouveaux défis globaux (crises globales et régionales, changement climatique, préservation de la biodiversité, révolution numérique, santé ...), au service de la paix, de la stabilité et du développement, dans le respect du droit international et dans l’esprit du multilatéralisme. | To nowe uprzywilejowane partnerstwo, które stało się konieczne z uwagi na wzrastającą niepewność i nasilanie się napięć regionalnych i międzynarodowych, wytycza ramy dla opracowania wspólnej wizji i ściśle skoordynowanego podejścia w celu przeciwstawienia się nowym, globalnym wyzwaniom (kryzysy globalne i regionalne, zmiany klimatyczne, rewolucja cyfrowa, zdrowia ...) w służbie pokoju, stabilności i rozwoju, zgodnie z prawem międzynarodowym i w duchu multilateralizmu. |
| La France et l’Algérie entendent jouer un rôle central dans la promotion du partenariat entre l’Europe et l’Afrique, la construction d’un espace méditerranéen de paix, de développement et de prospérité partagée. | Francja i Algieria zamierzają odgrywać znaczącą rolę w promowaniu partnerstwa między Europą a Afryką, budowaniu śródziemnomorskiego obszaru pokoju, rozwoju i wspólnego dobrobytu. |
| A cette fin, elles expriment leur volonté de définir un agenda conjoint d’avenir à horizon 2030 et de conclure un nouveau pacte pour la jeunesse. | W tym celu wyrażają wolę opracowania wspólnej agendy do roku 2030 i zawarcia nowego paktu na rzecz młodzieży. |
| I. Dialogue politique | I. Dialog polityczny |
| La France et l’Algérie considèrent que le moment est venu d’évaluer les cadres existants de la coopération bilatérale. | Strony uznają, że nadszedł czas, żeby dokonać oceny istniejących ram współpracy dwustronnej. |
| A cet effet, la France et l’Algérie décident de rehausser leurs concertations politiques traditionnelles par l’institution du « Haut Conseil de coopération » au niveau des Chefs d’Etat, pour approfondir et concevoir, ensemble dans un esprit de confiance et de respect mutuels, des réponses adaptées aux questions bilatérales, régionales et internationales d’intérêt commun. | W tym celu Francja i Algieria postanawiają podwyższyć poziom swoich tradycyjnych stosunków politycznych poprzez „Wysoką Radę ds. Współpracy” na szczeblu szefów państw w celu zgłębiania i opracowywania, w duchu zaufania i wzajemnego poszanowania, odpowiedzi dostosowanych do kwestii dwustronnych, regionalnych i międzynarodowych, stanowiących przedmiot wspólnego zainteresowania. |
| Le Haut Conseil de Coopération supervisera les activités des différents mécanismes de la coopération bilatérale et donnera les grandes orientations sur les principaux axes de coopération, sur les actions concrètes de partenariat et en évaluera la mise en œuvre. | Wysoka Rada ds. Współpracy będzie nadzorowała funkcjonowanie różnych mechanizmów współpracy dwustronnej i określała wytyczne względem głównych obszarów współpracy w ramach konkretnych działań partnerstwa i oceniała ich realizację. |
| Des visites ministérielles bilatérales dans tous les domaines concernés se tiendront à échéance régulière pour en assurer le suivi. | Regularnie odbywać się będą dwustronne spotkania ministrów we wszystkich stosownych obszarach w celu monitorowania ich postępu. |
| Pour les questions de défense et de sécurité, les chefs d’Etats réuniront les responsables des deux pays sur le modèle de la réunion de Zeralda du 26 août 2022, chaque fois que nécessaire. | W sprawach dotyczących obrony i bezpieczeństwa szefowie państw będą zwoływać w razie potrzeby osoby odpowiedzialne w obu państwach na wzór spotkania w miejscowości Zeralda 26 sierpnia 2022 r. |
| Ce Haut Conseil se tiendra tous les deux ans, alternativement à Paris et à Alger selon les modalités à définir ultérieurement. | Wysoka Rada będzie spotykać się co dwa lata, na przemian w Paryżu i Algierii, zgodnie z procedurami ustalonymi w późniejszym terminie. |
| II. Histoire et mémoire | II. Historia i pamięć historyczna |
| Les deux parties entreprennent d’assurer une prise en charge intelligente et courageuse des problématiques liées à la mémoire dans l’objectif d’appréhender l’avenir commun avec sérénité et de répondre aux aspirations légitimes des jeunesses des deux pays. | Obie strony zobowiązują się, że zajmą się w sposób przemyślany i odważny problematyką związaną z pamięcią historyczną w celu kształtowania wspólnej przyszłości ze spokojem i reagowania na uzasadnione aspiracje młodych ludzi w obu krajach. |
| Dans cette perspective, elles conviennent d’établir une commission conjointe d’historiens français et algériens chargée de travailler sur l’ensemble de leurs archives de la période coloniale et de la guerre d’indépendance. | W tym kontekście strony postanawiają utworzyć wspólną komisję składającą się z historyków francuskich i algierskich, która będzie odpowiedzialna za wszystkie archiwa z okresu kolonialnego i wojny o niepodległość. |
| Ce travail scientifique a vocation à aborder toutes les questions, y compris celles concernant l’ouverture et la restitution des archives, des biens et des restes mortuaires des résistants algériens, ainsi que celles des essais nucléaires et des disparus, dans le respect de toutes les mémoires. | Ta praca naukowa ma na celu zajęcie się wszystkimi kwestiami, w tym otwarciem i zwrotem archiwów, dóbr i szczątków bojowników algierskich, a także kwestiami związanymi z próbami nuklearnymi i osobami zaginionymi, z poszanowaniem pamięci historycznej. |
| Ses travaux feront l’objet d’évaluations régulières sur une base semestrielle. | Prace te będą przedmiotem regularnej, półrocznej oceny. |
| Les deux parties conviennent de créer, en France et en Algérie, des lieux qui seront à la fois un espace muséal ainsi qu’un lieu de création, de dialogue et d’échange des jeunesses franco algériennes. | Obie strony postanawiają stworzyć we Francji i w Algierii miejsca, które będą zarówno przestrzenią muzealną, jak i miejscem do tworzenia, dialogu i wymiany młodzieży francusko-algierskiej. |
| Ces lieux accueilleront des chercheurs, des artistes, et des jeunes de la France et de l’Algérie qui mèneront des projets en commun. | Miejsca te będą gromadzić badaczy, artystów i młodych ludzi z Francji i Algierii, którzy wspólnie będą realizowali projekty. |
| Le travail sera renforcé sur l’entretien des cimetières européens et la valorisation de leur patrimoine funéraire exceptionnel. | Współpraca zostanie rozszerzona o obszar utrzymania cmentarzy europejskich i zostanie docenione wyjątkowe dziedzictwo pogrzebowe. |
| III. Dimension humaine et mobilité | III. Wymiar ludzki i mobilność |
| Conscientes que les liens humains constituent le vecteur, par excellence, de la redynamisation effective du partenariat bilatéral, les deux parties conviennent d’engager une réflexion pour bâtir des solutions concrètes et opérationnelles à même de répondre à leurs attentes respectives pour que la circulation des personnes entre les deux pays soit organisée et encadrée pour être pleinement respectueuse des lois, intérêts et contraintes du pays d’accueil tout en favorisant des échanges humains liés aux dynamiques économique, sociale, académique et touristique entre deux pays et deux sociétés partageant des liens multiples. | Mając świadomość, że więzi międzyludzkie stanowią, w pełnym tego słowa znaczeniu, wektor ponownego i skutecznego ożywienia dwustronnego partnerstwa, obie strony postanawiają zapoczątkować dyskusję w celu stworzenia konkretnych i funkcjonalnych rozwiązań, które będą w stanie sprostać wzajemnym oczekiwaniom, tak aby przemieszczanie się osób między dwoma krajami było zorganizowane i uregulowane z poszanowaniem prawa, interesów i ograniczeń kraju przyjmującego i sprzyjało wymianie osobowej związanej z dynamiką gospodarczą, społeczną, akademicką i turystyczną między dwoma krajami i społecznościami, które mają różnorodne związki. |
| Les deux parties conviennent de définir les contours d’une plus grande coopération dans ce domaine, avec pour objectif d’encourager la mobilité entre les deux pays, notamment pour les étudiants, entrepreneurs, scientifiques, universitaires, artistes, responsables d’associations et sportifs, permettant de conduire davantage de projets communs. | Obie strony zobowiązują się określić ramy szerszej współpracy w tym obszarze, mając na celu promowanie mobilności między krajami, zwłaszcza w odniesieniu do studentów, przedsiębiorców, naukowców, pracowników akademickich, artystów, przedstawicieli stowarzyszeń i sportowców w celu realizacji większej liczby wspólnych projektów. |
| Elles s’engagent par ailleurs à valoriser le potentiel que représentent la communauté algérienne en France et les citoyens binationaux dans le développement de la relation bilatérale et à appuyer les projets que ces acteurs portent en ce sens en France comme en Algérie. | Strony zobowiązują się do wykorzystywania potencjału, jaki reprezentują wspólnota algierska we Francji i osoby o podwójnym obywatelstwie, na rzecz rozwoju stosunków dwustronnych i wspierania projektów, które te podmioty realizują we Francji, jak i w Algierii. |
| IV. Partenariat économique et pour la transition énergétique | IV. Partnerstwo gospodarcze i na rzecz transformacji energetycznej |
| La France et l’Algérie donneront un nouvel élan à leurs relations économiques pour favoriser un partenariat équilibré dans l’intérêt des deux pays. | Francja i Algieria nadadzą swoim stosunkom gospodarczym nowy impuls w celu wspierania zrównoważonego partnerstwa, kierując się interesem obu krajów. |
| Dans cette optique, elles entendent favoriser une relance de leurs échanges économiques et encourager le développement des partenariats entre leurs entreprises ainsi que la recherche pour l’innovation. | W związku z tym zamierzają wspierać ożywienie wymiany gospodarczej i zachęcać swoje przedsiębiorstwa do rozwoju partnerstwa, a także do badań na rzecz innowacji. |
| Ces efforts porteront en priorité sur les secteurs d’avenir : le numérique, les énergies renouvelables, les métaux rares, la santé, l’agriculture et le tourisme. | Wysiłki te będą skupiały się na sektorach przyszłościowych: na technologiach cyfrowych, energii odnawialnej, metalach rzadkich, zdrowiu, rolnictwie i turystyce. |
| Les deux parties sont convenues de coopérer ensemble sur la transition énergétique – notamment à travers une coopération dans les domaines du gaz et de l’hydrogène. | Obie strony uzgodniły, że będą współpracować nad transformacją energetyczną, zwłaszcza poprzez współpracę w dziedzinie gazu i wodoru. |
| Elles sont également convenues de lancer un programme de recherche d’innovation technologique sur la récupération et le traitement du gaz de torchage. | Uzgodniły również, że uruchomią program badań i innowacji technologicznych w zakresie rekuperacji i przetwarzania gazu spalanego na pochodniach. |
| Cette relance devrait se traduire par l’accroissement de l’investissement, la préservation et la création d’emplois sur leurs territoires respectifs, notamment à destination de la jeunesse, à travers une étroite implication des opérateurs économiques des deux pays à sa définition et au suivi de sa mise en œuvre. | Ożywienie to powinno przełożyć się na wzrost inwestycji, utrzymanie i tworzenie miejsc pracy na terytorium obu państw, zwłaszcza skierowanych do młodzieży, poprzez ścisłe zaangażowanie podmiotów gospodarczych w obu krajach w ich zdefiniowaniu i monitorowaniu ich wdrażania. |
| Dans cette perspective, les deux parties veilleront à l’opérationnalisation rapide du fonds d’investissement commun conçu pour accompagner les efforts conjoints de co-production et d’investissement. | W tym kontekście obie strony zapewnią szybką operacyjność wspólnych funduszy inwestycyjnych, tworzonych w celu wspierania wspólnych wysiłków w zakresie wspólnej produkcji i inwestycji. |
| Les deux parties sont convenues d’œuvrer au développement d’infrastructures logistiques sur les deux rives de la Méditerranée. | Obie strony uzgodniły, że będą pracować nad rozwojem infrastruktury logistycznej po obu stronach Morza Śródziemnego. |
| V. Coopération éducative, scientifique, culturelle et sportive | V. Współpraca w dziedzinie edukacji, nauki, kultury i sportu |
| Les deux parties réaffirment leur volonté de poursuivre et d’intensifier la coopération bilatérale dans les domaines éducatif et scientifique en identifiant conjointement leurs priorités et attentes respectives, dans l’esprit constructif qui les a toujours animées. | Obie strony potwierdzają swoją wolę na rzecz kontynuacji i intensyfikacji współpracy dwustronnej w dziedzinie edukacji i nauki poprzez wspólne ustalanie swoich priorytetów i wzajemnych oczekiwań w sposób konstruktywny, który ich zawsze motywował. |
| Les deux parties sont convenues de donner un nouvel élan à leur coopération culturelle, notamment dans le domaine de la création, de la production et de la formation cinématographique, et réaffirment leur engagement à promouvoir davantage un rayonnement culturel mutuel dans les deux pays. | Obie strony uzgodniły, że nadadzą nowy impuls swojej współpracy kulturalnej, zwłaszcza w obszarach twórczości i produkcji filmowej oraz szkoleń dla branży filmowej, a także potwierdzają swoje zaangażowanie na rzecz silniejszej promocji wzajemnego oddziaływania kulturowego w obu krajach. |
| Elles sont également convenues de lancer des programmes de recherche en faveur de la protection de la Méditerranée et de sa biodiversité et de l’environnement en général. | Uzgodniły również, że uruchomią programy badań na rzecz ochrony Morza Śródziemnego, jego różnorodności biologicznej i ochrony środowiska. |
| Les deux parties sont convenues de renforcer leur coopération sur les fouilles archéologiques, notamment à Tipaza et de renforcer la formation des archéologues. | Obie strony uzgodniły, że wzmocnią swoją współpracę w zakresie wykopalisk archeologicznych, zwłaszcza w miejscowości Tipaza oraz zwiększą szkolenia dla archeologów. |
| La coopération entre l’Institut Pasteur de France et l’Institut Pasteur d’Algérie sera renforcée pour favoriser les mobilités de chercheurs et mettre en œuvre des programmes de recherche conjoints. | Współpraca między Instytutem Pasteura we Francji a Instytutem Pasteura w Algierii zostanie wzmocniona w celu poprawy mobilności badaczy i wdrażania wspólnych programów badawczych. |
| De la même manière, la coopération entre le CNRS et la DGRSDT sera renforcée de manière à créer des actions structurantes dans le domaine de la recherche. | W podobny sposób zostanie wzmocniona współpraca między Krajowym Centrum Badań Naukowych (CNRS) a Generalną Dyrekcją ds. Badań Naukowych i Rozwoju Technologicznego (DGRSDT) w celu usystematyzowania działań w dziedzinie badań. |
| VI. Jeunesse | VI. Młodzież |
| La France et l’Algérie décident de conclure un nouveau pacte pour la jeunesse, portant sur l’ensemble de ses dimensions et se traduisant par la mise en œuvre de projets concrets, parmi lesquels : | Francja i Algieria postanawiają zawrzeć nowy pakt na rzecz młodzieży dotyczący całości stosunków i przekładający się na wdrożenie konkretnych projektów, w tym m.in.: |
| • La création d’un incubateur de start-ups en Algérie, et son appui par les structures publiques et privées d’ores et déjà développées, en vue d’établir un réseau d’incubateurs de part et d’autre de la Méditerranée. | • Utworzenie w Algierii inkubatora start-upów i jego wsparcie przez już rozwinięte struktury publiczne i prywatne w celu ustanowienia sieci inkubatorów po obu stronach Morza Śródziemnego. |
| • Le développement de la formation, à travers l’intensification des coopérations universitaires et de l’enseignement supérieur dans les domaines d’avenir, dont en priorité l’économie numérique, la transition énergétique, les industries culturelles et la santé, notamment. | • Rozwój szkoleń poprzez intensyfikację współpracy akademickiej i w zakresie szkolnictwa wyższego w dziedzinach przyszłościowych, takich jak głównie gospodarka cyfrowa, transformacja energetyczna, przemysły kultury i ochrony zdrowia. |
| • La mise en œuvre des conditions d’une mobilité positive entre les deux pays. | • Wprowadzenie w życie warunków w zakresie skutecznej mobilności między dwoma krajami. |
| • L’appui à des projets d’investissement d’avenir en France et en Méditerranée, initiés notamment par les PME, à travers le Fonds de 100 millions d’euros pour les entrepreneurs issus de la diaspora maghrébine qui sera implanté à Marseille. | • Wsparcie dla przyszłościowych projektów inwestycyjnych we Francji i w strefie Morza Śródziemnego, inicjowanych głównie przez małe i średnie przedsiębiorstwa (PME), z funduszu w wys. 100 mln euro dla przedsiębiorców z diaspory maghrebskiej, który zostanie zlokalizowany w Marsylii. |
| • Le développement conjoint de filières cinématographiques à travers la mise en place d’espaces de création contemporaine communs, de studios et de formation aux métiers du cinéma. | • Wspólny rozwój branży kinematograficznej poprzez tworzenie wspólnych przestrzeni dla współczesnej twórczości, studiów filmowych i szkolenia w zawodach związanych z filmem. |
| • L’intensification des efforts pour accueillir des artistes en résidence et favoriser par ce biais des créations artistiques conjointes. | • Intensyfikacja wysiłków na rzecz organizowania spotkań z artystami i wspieranie w ten sposób wspólnych projektów artystycznych. |
| • L’intensification de la coopération sportive, à travers le développement d’échanges entre les fédérations sportives, des formations aux métiers du sport, des infrastructures et équipements sportifs et de gestion des grands événements sportifs. | • Intensyfikacja współpracy w dziedzinie sportu poprzez wymianę między federacjami sportowymi, szkolenia w zawodach związanych ze sportem, w zakresie infrastruktury i sprzętu sportowego oraz zarządzania dużymi wydarzeniami sportowymi. |
| • Un effort conjoint sera mené afin d’encourager les traductions d’ouvrages entre le français et l’arabe. | • Wspólne wysiłki w celu zachęcania do tłumaczenia dzieł między językiem francuskim a językiem arabskim. |
| • La facilitation mutuelle de l’ouverture de nouveaux établissements scolaires. | • Wzajemne ułatwienia przy otwieraniu nowych instytucji edukacyjnych. |
| Un point d’étape, associant l’ensemble des acteurs publics et privés ainsi que les porteurs de projets, sera conduit tous les six mois pour évaluer les progrès effectués et donner de nouvelles impulsions. | Co sześć miesięcy organizowane będą spotkania z udziałem wszystkich podmiotów publicznych i prywatnych, a także wnioskodawców projektów, w celu oceny postępu i nadania nowego impulsu działaniom. |
| A Alger, le 27 août 2022 | Algier, 27 sierpnia 2022 r. |
| Pour la République Française Le Président de la République Emmanuel MACRON | W imieniu Republiki Francuskiej Prezydent Republiki Emmanuel MACRON |
| Pour la République Algérienne Démocratique et Populaire Le Président de la République Abdelmadjid TEBBOUNE | W imieniu Algierskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej Prezydent Republiki Abdelmadjid TEBBOUNE |
Wersja francuska: Déclaration d’Alger pour un Partenariat renouvelé entre la France et l’Algérie, Service de Presse et Veille de la Présidence de la République.
Tłumaczenie z j. francuskiego: Krzysztof Wereszczyński
Photo: @Algérie Presse Service