Dzień dobry! / Guten Tag!
Czasowniki sein (być), haben (mieć) i werden (stać się, zostać kimś/czymś,) należą do podstawowych i najważniejszych czasowników w języku niemieckim. Zaliczane są do grupy czasowników nieregularnych, ponieważ ich odmiana nie przebiega według tradycyjnego schematu koniugacyjnego. Stąd musimy się jej nauczyć na pamięć. Oto wzór odmiany tych czasowników w czasie teraźniejszym:
sein | haben | werden | |
ich | bin | habe | werde |
du | bist | hast | wirst |
er/sie/es | ist | hat | wird |
wir | sind | haben | werden |
ihr | seid | habt | werdet |
sie/Sie | sind | haben | werden |
Czasowniki te mogą występować w zdaniach jako czasowniki pełnoznaczne i pełnić funkcję orzeczenia. W funkcji orzecznika może zaś być użyty rzeczownik, rzeczownik poprzedzony przyimkiem, przymiotnik lub przysłówek. Wyrazy użyte w funkcji orzecznika są zawsze nieodmienne. Przykłady:
Ich bin Krankenschwester. – (Ja) jestem pielęgniarką. [rzeczownik w funkcji orzecznika]
Ich bin müde nach der Reise. – Jestem zmęczony po podróży. [przymiotnik w funkcji orzecznika]
Mir wird kalt. – Robi mi się zimno. [przysłówek w funkcji orzecznika]
Sie ist klug und intelligent. – (Ona) jest mądra i inteligentna. [przymiotnik w funkcji orzecznika]
Podczas odmiany czasowników sein, haben i werden bardzo ważne jest, aby w zdaniu podać osobę, o której mówimy (ja, ty, on, ona, ono, oni, my, wy, państwo). W języku polskim zaimki osobowe w takich sytuacjach zazwyczaj opuszczamy. Przykłady:
Du bist höfflich. – (Ty) jesteś uprzejmy/a.
Ich bin hilfsbereit. – (Ja) jestem gotowy do pomocy.
Ich bin krank. – (Ja) jestem chory.
Ich habe eine lebhafte Fantasie. – (Ja) mam bujną wyobraźnię.
Zwróćmy uwagę, że po czasowniku sein (być) rzeczownik w zdaniach oznajmujących zawsze będzie w mianowniku (kto?, co?). Z kolei rzeczownik znajdujący się po czasowniku haben (mieć) będzie w bierniku (kogo?, co?), nawet jeśli w języku polskim wypada zastosować inny przypadek. Ponadto w zdaniach oznajmujących odmieniony czasownik jest zawsze na drugim miejscu. W przypadku pytań czasownik znajduje się na drugim miejscu, gdy zdanie zaczyna się od zaimka pytającego, np. was (co?), wie? (jaki?), wo (gdzie?), wohin (dokąd?), itd. Pytanie może zaczynać się też od samego czasownika. Przyykłady:
Das ist meine Ehefrau. – To jest [kto?] moja żona.
Das ist mein Buch. – To jest [co?] moja książka.
Hast du Geld? – Masz [co?] pieniądze?
Ich habe einen modernen Wagen. – Mam [co?] nowoczesny samochód.
W celu utrwalenia odmiany czasowników sein, haben i werden podaję do analizy przykłady zdań w wersji polsko-niemieckiej.
Berlin ma prawie 3,7 mln mieszkańców. | Berlin hat fast 3,7 Millionen Einwohner. |
Boję się dzikich zwierząt. | Ich habe Angst vor wilden Tieren. |
Brama Brandenburska jest symbolem jedności Niemiec. | Das Brandenburger Tor ist das Symbol für die Deutsche Einheit. |
Co mamy w poniedziałek? – Język niemiecki i język polski. | Was haben wir am Montag? – Deutsch und Polnisch. |
Co masz w lodówce? | Was hast in deinem Kühlschrank? |
Czy dzisiaj wieczorem będziecie w domu? | Seid ihr heute Abend zu Hause? |
Czy on jest w stanie pracować? | Ist er in der Lage, zu arbeiten? |
Dla nas, Niemców ze Wschodu, 9 listopada jest emocjonalną datą. | Für uns Ostdeutsche ist der 9. November das emotionale Datum. |
Dziecko będzie wkrótce zdrowe. | Das Kind wird bald gesund. |
Dzisiaj będzie nieprzyjemnie. | Es wird heute ungemütlich. |
Dzisiaj jest piękny, spokojny dzień. | Heute ist ein schöner, ruhiger Tag. |
Dzisiaj jestem w Poczdamie. | Heute bin ich in Potsdam. |
Dziś jest niedziela, 4 października. | Heute haben wir Sontag, den 4. Oktober. |
Frank zostanie mechanikiem. | Frank wird Mechaniker. |
Gdzie ciebie boli? | Wo hast Schmerzen? |
Gdzie teraz jesteś? | Wo bist du jetzt? |
Gdzie są toalety? | Wo sind die Toiletten? |
Hotel ma dwa piętra. | Das Hotel hat zwei Stockwerke. |
Ile ma pan/i lat? | Wie alt sind Sie? |
Ile mamy zapłacić? | Wie viel haben wir zu zahlen? |
Ile masz godzin hiszpańskiego? | Wie viele Stunden Spanisch hast du? |
Ile masz lat? | Wie alt bist du? |
Ile zwierząt masz w domu? | Wie viele Tiere hast du zu Hause? |
Jak masz na imię? – Mam na imię Klaudia. | Wie ist dein Vorname? – Mein Vorname ist Klaudia. |
Jaka będzie pogoda? | Wie wird das Wetter? |
Jaki jest twój adres? | Wie ist deine Adresse? |
Jaki jest twój numer telefonu? | Wie ist deine Telefonnummer? |
Jaki on jest? – Wysoki, przystojny i opalony. | Wie ist er? – Groß, gut aussehend und gebräunt. |
Jest ci niedobrze? | Ist dir schlecht? |
Jest dziesiąta przed południem. | Es ist zehn Uhr vormittags. |
Jest już godzina 22. | Es ist schon 22 Uhr. |
Jest wysportowana. | Sie ist sportlich. |
Jestem z Budapesztu i mieszkam od dwóch lat w Wiedniu. | Ich bin aus Budapest und wohne seit 2 Jahren in Wien. |
Jesteś na Twitterze? – Tak, jestem na Twitterze i chętnie korzystam z Facebooka. | Bist du auf Twitter? – Ja, ich bin auf Twitter und nutze gern Facebook. |
Jesteś kłamcą i oszustem. | Du bist ein Lügner und Betrüger. |
Jesteśmy bez pieniędzy. | Wir sind ohne Geld. |
Jesz za dużo i będziesz chory. | Du isst zu viel und du wirst krank. |
Jeszcze są wakacje. | Es sind noch Sommerferien. |
Karolina ma 20 lat i mieszka w Finlandii. | Karolina ist 20 Jahre alt und wohnt in Finnland. |
Kawa jest mocna. | Der Kaffee ist stark. |
Kim wy jesteście? | Wer seid ihr? |
Która jest godzina? | Wie viel Uhr ist es? / Wie spät ist es? |
Latem jest już widno o 5 godzinie. | Im Sommer wird es um 5 Uhr hell. |
Mam do ciebie całkowite zaufanie. | Ich habe absolutes Vertrauen zu dir. |
Mam dużo pracy. | Ich habe viel Arbeit. |
Mam gorączkę. | Ich habe Fieber. |
Mam pomysł. | Ich habe eine Idee. |
Mam szczęście. | Ich habe Glück. |
Mamy tylko małe mieszkanie, ale jesteśmy z tego zadowoleni. | Wir haben nur eine kleine Wohnung, sind aber damit zufrieden. |
Masz wielu przyjaciół? | Hast du viele Freunde? |
Moja babcia ma duży ogród. | Meine Oma hat einen großen Garten. |
Moja córka ma już ponad cztery miesiące. | Meine Tochter ist schon über vier Monate alt. |
Moja rodzina jest w górach. | Meine Familie ist in den Bergen. |
Moje radio jest zepsute. | Mein Radio ist kaputt. |
Musisz się uspokoić. | Du musst ruhig werden. |
Nadchodzi jesień. | Es wird Herbst. |
Nasza lektorka jest bardzo surowa. | Unsere Lektorin ist sehr streng. |
Nasze pieniądze się kończą. | Unser Geld wird knapp. |
Nic z tego nie będzie. | Daraus wird nichts. |
Nie mam pojęcia. | Ich habe keine Ahnung. |
Nie wszystko jest dobrze. | Es ist nicht alles gut. |
O której godzinie kończą się zajęcia? | Um wie viel Uhr ist der Unterricht zu Ende? |
On będzie strażakiem. | Er wird Feuerwehrmann. |
On ma złe maniery. | Er hat schlechte Manieren. |
Ona jest jego córką. | Sie ist seine Tochter. |
Perspektywy na przyszłość są smutne. | Die Zukunftsaussichten sind düster. |
Pochodzę z Niemiec, z Hamburga. | Ich komme aus Deutschland, aus Hamburg. |
Poczdam ma wiele rzeczy godnych zobaczenia. | Potsdam hat viele Sehenswürdigkeiten. |
Podróż dobiega końca. | Die Reise ist zu Ende. |
Robi się wieczór. | Es wird Abend. |
Samochody będą coraz szybsze. | Autos werden immer schneller. |
Stefan ma tylko jedną siostrę. | Stefan hat nur eine Schwester. |
To jest mój brat. | Das ist mein Bruder. |
To jest nasza ojczyzna. | Das ist unsere Heimat. |
To jest tylko przypuszczenie. | Das ist nur eine Vermutung. |
To ma również konsekwencje dla turystów. | Das hat ebenfalls Konsequenzen für Touristen. |
Tobie to dobrze! | Du hast es gut! |
Turcja jest ważnym partnerem handlowym. | Die Türkei ist ein wichtiger Handelspartner. |
W Australii jest teraz zima. | In Australien ist jetzt Winter. |
W ciemności czuję się nieswojo. | Mir wird im Dunkeln unheimlich. |
W tej dziedzinie on nie ma żadnego doświadczenia. | Auf diesem Gebiet hat er keine Erfahrungen. |
Z tego projektu nic nie będzie. | Aus dem Projekt wird nichts. |
Za kilka minut będzie południe i wreszcie obiad. | In wenigen Minuten wird es Mittag und endlich das Mittagessen. |
Ich wünsche Dir alles Gute!