Czasowniki nierozdzielnie złożone w j. niemieckim (untrennbare Verben)

Dzień dobry! / Guten Tag!

Dzisiejszy wpis dotyczy czasowników nierozdzielnie złożonych w języku niemieckim (niem. untrennbare Verben)

Czasowniki nierozdzielnie złożone to rodzaj czasowników złożonych, które składają się z czasownika podstawowego, na który pada akcent, oraz z przedrostka. Przedrostka i czasownika nie rozdzielamy podczas odmiany czasownika.

Przedrostki tworzące czasowniki nierozdzielnie złożone:

Przedrostek nieakcentowanyPrzykład czasownika podstawowegoCzasownik nierozdzielnie złożony
be-kommen (przychodzić)bekommen (otrzymać)
emp-fangen (łapać)empfangen (przyjmować)
ent-führen (prowadzić)entführen (uprowadzić)
er-zählen (liczyć)erzählen (opowiadać)
ge-fallen (upadać)gefallen (podobać się)
miss-brauchen (potrzebować)missbrauchen (nadużywać)
ver-stehen (stać)verstehen (rozumieć)
zer-schneiden (ciąć)zerschneiden (pokroić)

Są też dwa rzadko używane przedrostki tworzące czasowniki nierozdzielnie złożone:

  • de- np. decodieren (rozkodowywać), deformieren (deformować), demütigen (upokarzać), przed samogłoską des- np. desinfizieren (zdezynfekować), desorganisieren (dezorganizować) oraz
  • re- np. reproduzieren (odtwarzać, reprodukować).   

Przedrostek a znaczenie czasownika

Zauważ, że przedrostki same w sobie nic nie znaczą. Często jednak dają się zauważyć pewne prawidłowości, które pozwalają na łatwiejsze zapamiętanie znaczenia danego czasownika.

  • przedrostek be- często „wzmacnia” znaczenie czasowników, np. fragen (pytać) – befragen (wypytywać),  bauen (budować) – bebauen (zabudowywać). Przedrostek be- może też oznaczać „zaopatrywanie” w coś np. beblumen – okwiecić, bedecken – przykryć, okryć. Ponadto przedrostek be- dołączany do czasowników nieprzechodnich sprawia, że stają się one przechodnie np. fahren (jechać) – befahren (przejeżdżać/przepływać).
  • przedrostek ent- oznacza zazwyczaj usunięcie lub zlikwidowanie czegoś, np. entsorgen (usuwać np. odpady), binden (wiązać/związywać) – entbinden (zwalniać kogoś, urodzić), fesseln (związywać) – entfesseln (rozpętywać/wywoływać, np. wojnę/dyskusję), nehmen (brać) – entnehmen (odbierać).
  • przedrostek er- oznacza skuteczne zakończenie danej czynności, np. bauen (budować) – erbauen (wybudować/wznieść), betteln (żebrać) – erbetteln (wyżebrać), blühen (kwitnąć) – erblühen (rozkwitnąć/zakwitnąć).
  • przedrostek miss- oznacza złe lub niewłaściwe wykonanie dane czynności lub wykonanie czynności odwrotnej, np. gefallen (podobać się) – missfallen (nie podobać się), misslingen (nie udać się/nie powieść się), brauchen (potrzebować) – missbrauchen (nadużywać czegoś), trauen (ufać) – misstrauen (nie ufać).
  • przedrostek ver- oznacza przekształcanie się w coś lub nabywanie określonych cech, np. vergolden (pozłacać), verhärten (utwardzać), verwildern (zdziczeć). Przedrostek ten może również występować w znaczeniu, że upłynął na coś określony czas, np. schlafen (spać) – verschlafen (przespać), vergehen (przemijać/przechodzić), verpassen (zmarnować/przepuścić/przegapić). Występuje też w znaczeniu zużywania się czegoś i wyraźnej utraty cech, np. verblühen (przekwitnąć), verwüsten (spustoszyć).
  • przedrostek zer- oznacza radykalną zmianę stanu, niszczenie lub uszkadzanie czegoś, np. zerkleinern (rozdrabniać), zerstreuen (rozproszyć/rozgonić np. tłum, rozwiewać np. wątpliwości), zerreißen (podrzeć/rozszarpać/rozerwać), zertreten (rozdeptywać), zerteilen (poćwiartować np. mięso).      

Odmiana czasowników nierozdzielnie złożonych

Czasowniki nierozdzielnie złożone odmieniają się zawsze tak samo jak czasowniki pojedyncze. Przedrostek nie jest oddzielany od czasownika głównego.

W poniższej tabeli widać jak zachowuje się czasownik nierozdzielnie złożony w zależności od wybranego czasu.

Czas teraźniejszy (Präsens)Heute bekomme ich mein Geld.
Czas przeszły złożony (Perfect)Heute habe ich mein Geld bekommen.
Czas przeszły prosty (Imperfekt)Heute bekam ich mein Geld.
Czas zaprzeszły (Plusquamperfekt) Heute hatte ich mein Geld bekommen.
Czas przyszły prosty (Futur I)Heute werde ich mein Geld bekommen.
Czas przyszły złożony (Futur II)Bis Montag werde ich mein Geld bekommen haben.

Pamiętaj, że wymowę wyrazów, których jeszcze nie znasz, możesz zawsze odsłuchać na stronie https://pl.forvo.com/

Podobał Ci się wpis? Nie przegap kolejnych!

Ich wünsche Dir alles Gute!