Czasowniki modalne „dovere”, „potere” i „volere” w j. włoskim

Il porto di Genova © ENIT – Agenzia Nazionale del Turismo (Italia), italia.it

W języku włoskim do czasowników modalnych (wł. verbi servili) zalicza się czasowniki „dovere” (musieć, mieć obowiązek/powinność), „potere” (móc) i „volere” (chcieć), a niekiedy także czasowniki „sapere” (umieć, wiedzieć), „desiderare” (pragnąć) i „lasciare” (zostawić).

Czasowniki modalne rzadko są używane w zdaniach samodzielnie. Zazwyczaj następuje po nich bezokolicznik innego czasownika, wobec którego pełnią funkcję czasowników pomocniczych. Odmiana czasowników „dovere”, „potere”, „volere” i „sapere” jest nieregularna.

Odmiana czasowników modalnych w czasie teraźniejszym

doverepoterevoleresapere
iodevopossovoglioso
tudevipuoivuoisai
lui, leidevepuòvuolesa
noidobbiamopossiamovogliamosappiamo
voidovetepotetevoletesapete
lorodevonopossonovoglionosanno

Przykłady zdań z czasownikami modalnymi w wersji polsko-włoskiej w czasie teraźniejszym
Chcemy skorzystać z tramwaju wodnego linii 2, żeby zobaczyć główne atrakcje turystyczne Wenecji. Vogliamo prendere il vaporetto della linea 2 per osservare le principali attrazioni turistiche di Venezia.
Chcesz kawę czy herbatę?Vuoi un caffè o un tè?
Chcę być szczęśliwy / szczęśliwa.Voglio essere felice.
Chcę uczyć się języka włoskiego.Voglio imparare l’italiano.
Chcę zwiedzić Muzea Watykańskie.Voglio visitare i Musei Vaticani.
Co chcecie dzisiaj robić?Che cosa volete fare oggi?
Co chcesz zjeść na obiad?Cosa vuoi mangiare per pranzo?
Co można zrobić?Che cosa si può fare?
Czy mogą państwo udzielić mi szczegółowych informacji?Potete fornirmi informazioni dettagliate?
Czy mogę otworzyć okno?Posso aprire la finestra?
Czy mogę pana / panią o coś poprosić? Posso chiederle un favore?
Czy mogę przymierzyć te spodnie?Posso provare questi pantaloni?
Czy mogę to przymierzyć?Posso provarlo?
Czy mogę zapłacić kartą kredytową / kartą wielowalutową?Posso pagare con la carta di credito / con la carta multivaluta?
Czy może pan / pani mówić głośniej?Può parlare più forte?
Czy może pan / pani powtórzyć?Può ripetere, per favore?
Dzieci nie chcą iść do szkoły i odrabiać pracy domowej.I bambini non vogliono andare a scuola e fare i compiti.
Dziewczynka ma trzy lata i umie już pisać.La bambina ha tre anni e sa già scrivere.
Dzisiaj mogę spać do późna.Oggi posso dormire fino a tardi.
Dzisiaj muszę jechać nad Jezioro Maggiore / nad morze.Oggi devo andare al Lago Maggiore / al mare.
Dzisiaj muszę zostać w domu, ponieważ muszę się uczyć do egzaminu.Oggi devo restare a casa, perché devo studiare per un esame.
Jak często powinniśmy zmieniać ręczniki?Ogni quanto dobbiamo cambiare gli asciugamani?
Jak film chcesz obejrzeć dzisiaj wieczorem?Quale film vuoi vedere stasera?
Jak mogę tobie pomóc?Come posso aiutarti?
Jeśli chcesz znać doskonale włoski, musisz się znacznie więcej uczyć! Se vuoi conoscere perfettamente l’italiano devi studiare molto di più!
Jutro muszę iść do dentysty.Domani devo andare dal dentista.
Możesz mi pomóc przenieść ten stół?Puoi aiutarmi a spostare il tavolo?
Możesz mi powiedzieć wszystko.Mi puoi dire tutto.
Możesz zaczekać chwilę?Puoi aspettare un momento?
Musisz bardziej uważać.Devi stare più attento.
Musisz być silny!Devi essere forte!
Musisz pokonać strach przed wystąpieniami publicznymi.Devi superare la paura di parlare in pubblico.
Musisz powiedzieć mi prawdę.Devi dirmi la verità.
Musisz przestrzegać prawa.Devi rispettare le leggi.
Musisz się liczyć z taką koniecznością.Devi tener conto di questa necessità.
Muszę do niej zadzwonić.Devo chiamarla. / La devo chiamare.
Muszę iść do pracy.Devo andare al lavoro.
Muszę jechać na lotnisko Rzym-Fiumicino.Devo andare all’aeroporto di Roma-Fiumicino.
Muszę pracować do późna.Devo lavorare fino a tardi.
Muszę skończyć tę pracę do jutra / do końca tygodnia.Devo finire questo lavoro entro domani / entro la fine della settimana.
Muszę zadzwonić.Devo fare una chiamata.
Nie mogę tobie nic powiedzieć.Non possi dirti nulla.
Nie mogę wam nic obiecać.Non posso promettervi niente.
Nie muszę nikomu niczego wyjaśniać.Non devo spiegare niente a nessuno.
Nie umiem gotować.Non so cucinare.
Nie umiem pływać.Non so nuotare.
Nie wierzę własnym oczom.Non posso credere ai miei occhi.
Niestety dzisiaj nie możemy przyjść.Purtroppo oggi non possiamo venire.
O której godzinie chcesz zjeść obiad?A che ora vuoi pranzare?
O której godzinie mamy zwolnić pokój?A che ora dobbiamo lasciare la camera?
Potrafisz to naprawić?Sai ripararlo?
Pragnę porozmawiać z Sandrą.Desidero parlare con Sandra.
Skarbie, czy możesz kupić chleb i bagietkę?Tesoro, puoi comprare il pane e la baguette, per favore?
Tak czy inaczej, musimy to zrobić.In una maniera o nell’altra dobbiamo farlo.
Umiem jeździć na nartach i chcę pojechać z wami w góry.So sciare e voglio venire in montagna con voi.
Umiesz dochować tajemnicy?Sai tenere un segreto?
Umiesz tańczyć?Sai ballare?
Umiesz czytać mapę?Sai leggere la mappa?
Umiesz jeździć konno? Tutaj jest stadnina koni.Sai andare a cavallo? Qui è una stazione di monta equina.
Umiesz grać na pianinie / na skrzypcach?Sai suonare il pianoforte / il violino.
W październiku nie mogę jechać do Włoch. A ottobre non posso andare in Italia.

Foto: Il porto di Genova © ENIT – Agenzia Nazionale del Turismo (Italia), italia.it