Czasownik nieregularny „andare” w j. włoskim

Il Carso Triestino © Friuli Venezia Giulia Turismo

Niektóre czasowniki w języku włoskim odmieniają się w sposób nieregularny. Do tej grupy zalicza się m.in. czasownik „andare” (iść, jechać, przemieszczać się).

Odmiana czasownika „andare” w czasie teraźniejszym

Liczba pojedynczaLiczba mnoga
io vado (ja idę, jadę)noi andiamo (my idziemy, jedziemy)
tu vai (ty idziesz, jedziesz)voi andate (wy idziecie, jedziecie)
lui/lei va (on/ona idzie, jedzie)
Lei va (pan/pani idzie, jedzie)
loro vanno (oni/one idą, jadą)
Loro vanno (państwo idą, jadą)

W przypadku środków transportu po czasowniku „andare” stosujemy przyimek „in”, na przykład:

andare in aereo – lecieć samolotem
andare in autobus – jechać autobusem
andare in bicicletta / in bici – jechać rowerem
andare in elicottero – lecieć helikopterem
andare in macchina / in auto – jechać samochodem
andare in metropolitana / in metro – jechać metrem
andare in moto – jechać motorem
andare in motorino – jechać motorowerem
andare in nave – płynąć statkiem
andare in pullman – jechać autokarem
andare in traghetto – jechać promem
andare in tram – jechać tramwajem
andare in treno – jechać pociągiem

ale

*andare a piedi – iść pieszo
* andare a cavallo – jechać konno

  • Jeżeli „andare” łączy się z czasownikiem w bezokoliczniku, wymaga zastosowania przyimka „a”, np.

Vado a fare i compiti. – Idę odrabiać lekcje.
Andiamo a fare jogging. – Idziemy pobiegać.

  • W przypadku niektórych rzeczowników określających miejsce po czasowniku „andare” stosujemy przyimek „a” lub odpowiednio „al”, „alla”, na przykład:

do baru – al bar
do domu – a casa
do kina – al cinema
do muzeum – al museo
do restauracji – al ristorante
do supermarketu – al supermercato
do szkoły – a scuola
do teatru – a teatro
do zoo – allo zoo
na mszę – alla messa
na rynek – al mercato
na stację – alla stazione
na stadion – allo stadio
na uniwersytet – all’università
nad jezioro – al lago
nad morze – al mare

  • Czasownik „andare” łączy się również z rzeczownikami określającymi miejsce za pomocą przyimka „in”, na przykład:

do apteki – in farmacia
do banku – in banca
do biblioteki – in biblioteca
do biura – in ufficio
do centrum – in centro
do kiosku – in edicola
do kościoła – in chiesa
do księgarni – in libreria
do miasta – in città
do pizzerii – in pizzeria
do toalety – in bagno
na basen – in piscina
na dyskotekę – in discoteca
na plac – in piazza
na pocztę – in posta
na siłownię – in palestra
na wieś – in campagna
w góry – in montagna

  • W przypadku nazw kontynentów, państw, regionów i dużych wysp po czasowniku „andare” stosujemy przyimek „in”, natomiast po nazwach miast przyimek „a”, na przykład:

D’estate andiamo in Toscana. – Latem jedziemy do Toskanii.
Quest’anno andiamo in traghetto in Sardegna e Corsica. – W tym roku płyniemy promem na Sardynie i Korsykę.
Vado a Roma per vedere il Colosseo. – Jadę do Rzymu, żeby zobaczyć Koloseum.
Vado in Italia per studiare la lingua italiana. – Jadę do Włoch, żeby uczyć się języka włoskiego.

  • Czasownik „andare” łączy się z przyimkiem „da” w celu określenia kierunku do danej osoby, na przykład:

Devo andare dal medico. – Muszę iść do lekarza.
Ogni quanto tempo andare dal dentista? – Jak często chodzić do dentysty?
Vado da un mio amico. – Idę do mojego przyjaciela.

Przykłady zdań z czasownikiem „andare” w wersji polsko-włoskiej

Chcesz zacząć chodzić na siłownię?Vuoi iniziare ad andare in palestra?
Chcę popłynąć statkiem na Sardynię.Voglio andare in Sardegna in nave.
Codziennie chodzę do biura pieszo. Ogni giorno vado in ufficio a piedi.
Czy miałbyś / miałabyś ochotę na coś do picia?Ti va (andrebbe) di bere qualcosa?
Dlaczego chcesz jechać do Stanów Zjednoczonych?Perché vuoi andare negli Stati Uniti?
Dość często jeździsz za granicę. Abbastanza spesso vai all’estero.
Dzisiaj idę do Martyny. Idę ją odwiedzić.Oggi vado a Martina. Vado a trovarla.
Gdzie idziesz po szkole?Dove vai dopo la scuola?
Gdzie idziesz na kolację?Dove vai a cena?
Goście idą zasiąść do stołu. Gli ospiti vanno a tavola.
Idę do domu.Vado a casa.
Idę do pracy o godzinie szóstej trzydzieści rano.Vado al lavoro alle sei e mezza di mattina.
Idę odwiedzić moją przyjaciółkę. Vado a trovare una mia amica.
Idę poczytać książkę. Vado a leggere un libro.
Idę z tobą.Vado con te.
Idziemy dzisiaj wieczorem do kina?Andiamo stasera al cinema?
Idziemy na spacer.Andiamo a fare una passeggiata.
Idziemy na śniadanie / na obiad / na podwieczorek / na kolację.Andiamo a colazione / a pranzo / a merenda / a cena.
Idziemy coś zjeść?Andiamo a mangiare qualcosa?
Idziemy zamówić kawę.Andiamo a prendere un caffè.
Lecę samolotem do Rzymu, a później jadę pociągiem z Rzymu do Mediolanu.Vado in aereo a Roma e poi vado in treno da Roma a Milano.
Jak leci? – Dobrze, dziękuję.Come va? – Bene. Grazie.
Jeździsz do szkoły rowerem czy samochodem?Vai a scuola in bici o in macchina?
Muszę teraz jechać na lotnisko Rzym-Fiumicino im. Leonarda da Vinci.Devo andare ora all’aeroporto di Roma-Fiumicino "Leonardo da Vinci".
Nie idę bez ciebie.Non vado senza di te.
O której godzinie idziesz do pracy?A che ora vai al lavoro?
Po pracy chodzę na siłownię.Dopo il lavoro vado in palestra.
Położę się wcześnie do łóżka. Vado a letto presto.
Spieszę się na dworzec.Vado di fretta alla stazione.
W tym roku jedziemy do San Giovanni Rotondo i Asyżu.Quest’anno andiamo a San Giovanni Rotondo e ad Assisi.
W tym roku nie (po)jadę na Sycylię.Quest’anno non vado in Sicilia.
Z kim idziesz na przyjęcie? Idę z Patrycją.Con chi vai alla festa? Vado con Patrycja.
Zazwyczaj chodzę pieszo do szkoły.Di solito vado a piedi a scuola.
Zazwyczaj w każdą niedzielę chodzę na mszę o godzinie 9.00. Di solito ogni domenica vado a messa alle 9.00.

Foto: Il Carso Triestino © Friuli Venezia Giulia Turismo