Niektóre czasowniki w języku włoskim odmieniają się w sposób nieregularny. Do tej grupy zalicza się m.in. czasownik „andare” (iść, jechać, przemieszczać się).
Odmiana czasownika „andare” w czasie teraźniejszym
Liczba pojedyncza | Liczba mnoga |
io vado (ja idę, jadę) | noi andiamo (my idziemy, jedziemy) |
tu vai (ty idziesz, jedziesz) | voi andate (wy idziecie, jedziecie) |
lui/lei va (on/ona idzie, jedzie) Lei va (pan/pani idzie, jedzie) | loro vanno (oni/one idą, jadą) Loro vanno (państwo idą, jadą) |
W przypadku środków transportu po czasowniku „andare” stosujemy przyimek „in”, na przykład:
andare in aereo – lecieć samolotem
andare in autobus – jechać autobusem
andare in bicicletta / in bici – jechać rowerem
andare in elicottero – lecieć helikopterem
andare in macchina / in auto – jechać samochodem
andare in metropolitana / in metro – jechać metrem
andare in moto – jechać motorem
andare in motorino – jechać motorowerem
andare in nave – płynąć statkiem
andare in pullman – jechać autokarem
andare in traghetto – jechać promem
andare in tram – jechać tramwajem
andare in treno – jechać pociągiem
ale
*andare a piedi – iść pieszo
* andare a cavallo – jechać konno
- Jeżeli „andare” łączy się z czasownikiem w bezokoliczniku, wymaga zastosowania przyimka „a”, np.
Vado a fare i compiti. – Idę odrabiać lekcje.
Andiamo a fare jogging. – Idziemy pobiegać.
- W przypadku niektórych rzeczowników określających miejsce po czasowniku „andare” stosujemy przyimek „a” lub odpowiednio „al”, „alla”, na przykład:
do baru – al bar
do domu – a casa
do kina – al cinema
do muzeum – al museo
do restauracji – al ristorante
do supermarketu – al supermercato
do szkoły – a scuola
do teatru – a teatro
do zoo – allo zoo
na mszę – alla messa
na rynek – al mercato
na stację – alla stazione
na stadion – allo stadio
na uniwersytet – all’università
nad jezioro – al lago
nad morze – al mare
- Czasownik „andare” łączy się również z rzeczownikami określającymi miejsce za pomocą przyimka „in”, na przykład:
do apteki – in farmacia
do banku – in banca
do biblioteki – in biblioteca
do biura – in ufficio
do centrum – in centro
do kiosku – in edicola
do kościoła – in chiesa
do księgarni – in libreria
do miasta – in città
do pizzerii – in pizzeria
do toalety – in bagno
na basen – in piscina
na dyskotekę – in discoteca
na plac – in piazza
na pocztę – in posta
na siłownię – in palestra
na wieś – in campagna
w góry – in montagna
- W przypadku nazw kontynentów, państw, regionów i dużych wysp po czasowniku „andare” stosujemy przyimek „in”, natomiast po nazwach miast przyimek „a”, na przykład:
D’estate andiamo in Toscana. – Latem jedziemy do Toskanii.
Quest’anno andiamo in traghetto in Sardegna e Corsica. – W tym roku płyniemy promem na Sardynie i Korsykę.
Vado a Roma per vedere il Colosseo. – Jadę do Rzymu, żeby zobaczyć Koloseum.
Vado in Italia per studiare la lingua italiana. – Jadę do Włoch, żeby uczyć się języka włoskiego.
- Czasownik „andare” łączy się z przyimkiem „da” w celu określenia kierunku do danej osoby, na przykład:
Devo andare dal medico. – Muszę iść do lekarza.
Ogni quanto tempo andare dal dentista? – Jak często chodzić do dentysty?
Vado da un mio amico. – Idę do mojego przyjaciela.
Przykłady zdań z czasownikiem „andare” w wersji polsko-włoskiej
Chcesz zacząć chodzić na siłownię? | Vuoi iniziare ad andare in palestra? |
Chcę popłynąć statkiem na Sardynię. | Voglio andare in Sardegna in nave. |
Codziennie chodzę do biura pieszo. | Ogni giorno vado in ufficio a piedi. |
Czy miałbyś / miałabyś ochotę na coś do picia? | Ti va (andrebbe) di bere qualcosa? |
Dlaczego chcesz jechać do Stanów Zjednoczonych? | Perché vuoi andare negli Stati Uniti? |
Dość często jeździsz za granicę. | Abbastanza spesso vai all’estero. |
Dzisiaj idę do Martyny. Idę ją odwiedzić. | Oggi vado a Martina. Vado a trovarla. |
Gdzie idziesz po szkole? | Dove vai dopo la scuola? |
Gdzie idziesz na kolację? | Dove vai a cena? |
Goście idą zasiąść do stołu. | Gli ospiti vanno a tavola. |
Idę do domu. | Vado a casa. |
Idę do pracy o godzinie szóstej trzydzieści rano. | Vado al lavoro alle sei e mezza di mattina. |
Idę odwiedzić moją przyjaciółkę. | Vado a trovare una mia amica. |
Idę poczytać książkę. | Vado a leggere un libro. |
Idę z tobą. | Vado con te. |
Idziemy dzisiaj wieczorem do kina? | Andiamo stasera al cinema? |
Idziemy na spacer. | Andiamo a fare una passeggiata. |
Idziemy na śniadanie / na obiad / na podwieczorek / na kolację. | Andiamo a colazione / a pranzo / a merenda / a cena. |
Idziemy coś zjeść? | Andiamo a mangiare qualcosa? |
Idziemy zamówić kawę. | Andiamo a prendere un caffè. |
Lecę samolotem do Rzymu, a później jadę pociągiem z Rzymu do Mediolanu. | Vado in aereo a Roma e poi vado in treno da Roma a Milano. |
Jak leci? – Dobrze, dziękuję. | Come va? – Bene. Grazie. |
Jeździsz do szkoły rowerem czy samochodem? | Vai a scuola in bici o in macchina? |
Muszę teraz jechać na lotnisko Rzym-Fiumicino im. Leonarda da Vinci. | Devo andare ora all’aeroporto di Roma-Fiumicino "Leonardo da Vinci". |
Nie idę bez ciebie. | Non vado senza di te. |
O której godzinie idziesz do pracy? | A che ora vai al lavoro? |
Po pracy chodzę na siłownię. | Dopo il lavoro vado in palestra. |
Położę się wcześnie do łóżka. | Vado a letto presto. |
Spieszę się na dworzec. | Vado di fretta alla stazione. |
W tym roku jedziemy do San Giovanni Rotondo i Asyżu. | Quest’anno andiamo a San Giovanni Rotondo e ad Assisi. |
W tym roku nie (po)jadę na Sycylię. | Quest’anno non vado in Sicilia. |
Z kim idziesz na przyjęcie? Idę z Patrycją. | Con chi vai alla festa? Vado con Patrycja. |
Zazwyczaj chodzę pieszo do szkoły. | Di solito vado a piedi a scuola. |
Zazwyczaj w każdą niedzielę chodzę na mszę o godzinie 9.00. | Di solito ogni domenica vado a messa alle 9.00. |
Foto: Il Carso Triestino © Friuli Venezia Giulia Turismo