Bonjour !
Jednym z najczęściej używanych czasowników w języku francuskim jest être (być). Jest to czasownik nieregularny, który w czasie teraźniejszym (présent de l’indicatif) odmienia się w następujący sposób:
| Liczba pojedyncza | Liczba mnoga |
| je suis – ja jestem tu es – ty jesteś il est – on jest elle est – ona jest on est – jest się |
nous sommes – my jesteśmy vous êtes – wy jesteście, pan/pani jest, państwo są ils sont – oni są elles sont – one są |
Wymowę powyższych form, a także tysięcy innych francuskich słów, możesz odsłuchać pod https://pl.forvo.com/
Najpierw kilka praktycznych wskazówek:
- Zauważ, że przy wymowie vous êtes, łączymy oba słowa literką [z] przez co wychodzi coś w stylu /wuzet/.
- Zauważ, że nie czytamy nieakcentowanego „e” na końcu zaimka osobowego elle, a w formie est nie czytamy spółgłosek „st”.
- Jeśli wyraz zaczyna się od samogłoski (a, e, i, y, o, u), to ostatnią spółgłoskę poprzedniego słowa czytamy razem z tym wyrazem, np. C’est elle – To ona. Występuje wtedy tzw. łączenie międzywyrazowe.
- W języku mówionym formę on est używa się zamiast pierwszej osoby liczby mnogiej – „my jesteśmy”.
- Czasownik être służy do opisywania osób i rzeczy. Często stoi po nim przymiotnik. Przykłady:
Elle est belle. – Ona jest piękna.
Il est beau. – On jest przystojny.
Je suis polonais. – Jesteś Polakiem.
Je suis à Varsovie. – Jestem w Warszawie.
Elles sont là-bas. – One są tam.
Czasownik être stosujemy między innymi, gdy podajemy zawody. Przykłady:
Mon père est professeur. – Mój ojciec jest nauczycielem.
Je suis étudiant. – Jestem studentem.
Il est médecin. – On jest lekarzem.
Ma mère est secrétaire. – Moja matka jest sekretarką.
Jeśli chcemy zadać pytanie z être, możemy to zrobić w różny sposób. Najprostszym sposobem jest wypowiedzenie zdania oznajmującego z zastosowanie intonacji pytającej. Pytanie jest wtedy zaznaczone intonacją głosu pytającego, a w pisowni znakiem zapytania. Pytania przez intonację stosujemy najczęściej w języku potocznym.
Tu es malade. – Jesteś chory. (stwierdzenie)
Tu es malade ? – Jesteś chory ? (pytanie)
Vous êtes polonais. – Pan jest Polakiem. (stwierdzenie)
Vous êtes polonais ? – Pan jest Polakiem? (pytanie)
Drugim sposobem jest zastosowanie partykuły pytającej Est-ce que …? stawianej na początku zdania oznajmującego:
Est-ce que tu es malade ? – Czy jesteś chory ?
Est-ce qu’elle est sympa ? – Czy ona jest sympatyczna?
Jeszcze innym sposobem na postawienie pytania z être jest zastosowanie inwersji prostej, która polega na zamianie miejscami podmiotu z orzeczeniem. Najpierw stawiamy orzeczenie, a po nim podmiot. Zaimek osobowy zawsze oddzielamy od orzeczenia myślnikiem.
Vous êtes marié. – Etes-vous marié ? (Czy jest pan żonaty?)
Tu es fatigué. – Es-tu fatigué ? (Jesteś zmęczony?)
Être występuje w wielu konstrukcjach bezosobowych. Oto niektóre z nich:
il est agréable de – przyjemnie jest …
il est facile – łatwo jest…
il est difficile – trudno jest …
il est évident que – jest oczywistym, że …
il est important de – jest ważne…
il est interdit – jest zakazane, nie wolno …
il est inutile de – niepotrzebnym jest…
il est nécessaire de – trzeba…
il est possible de – możliwe, że…
il est probable que – jest prawdopodobne, że…
il est sûr que – jest pewne, że…
il est utile – jest użyteczne…
Ponadto istnieją liczne idiomy z czasownikiem être. Oto wybrane przykłady:
être à la mode – być modnym,
être dans son assiette – czuć się dobrze,
être sur le point de – właśnie coś robić,
être à la hauteur – stanąć na wysokości zadania,
être à jeun – być na czczo,
être à plat – opaść z sił,
être à sec – nie mieć grosza przy duszy,
être bavard comme une pie – być gadatliwym,
être dans toutes les bouches – być na językach,
être du matin – być rannym ptaszkiem,
être sans toit – być bez dachu nad głową,
être rouge comme une tomate – być czerwonym jak burak,
être rouge de colère – być czerwonym ze złości,
être muet comme une carpe – milczeć jak grób,
être riche comme Crézus –być bogatym jak Krezus.
Merci pour votre attention. À la prochaine !