Czasownik „essere” (być) jest jednym z najczęściej używanych czasowników w języku włoskim. Stosujemy go przede wszystkim, gdy opisujemy emocje, charakteryzujemy osoby i przedmioty, określamy narodowość, zawód i wykształcenie.
Czasownik „essere” może występować w swoim podstawowym znaczeniu, ale także, jako czasownik posiłkowy, służy do tworzenia czasów przeszłych i strony biernej. W tym wpisie ograniczymy się do podstawowego znaczenia tego czasownika.
Odmiana czasownika „essere” w czasie teraźniejszym
| Liczba pojedyncza | Liczba mnoga |
| io sono (ja jestem) | noi siamo (my jesteśmy) |
| tu sei (ty jesteś) | voi siete (wy jesteście) |
| lui/lei è (on/ona jest) Lei è (pan/pani jest) | loro sono (oni/one są) Loro sono (państwo są) |
Formy w 1. osobie liczby pojedynczej i 3. osobie liczby mnogiej są takie same.
Przykłady zdań z czasownikiem „essere” w jego podstawowym znaczeniu w wersji włosko-polskiej
| Anna è in cucina. | Anna jest w kuchni. |
| Che cosa è? | Co to jest? |
| Che giorno è oggi? – Oggi è venerdì. | Jaki dziś jest dzień? – Dziś jest piątek. |
| Chi è? – Claudio è portalettere. | Kto to (jest)? – Claudio jest listonoszem. |
| Chi sei? – Sono polacco / polacca. | Kim jesteś? – Jestem Polakiem / Polką. |
| Chi siete? – Siamo polacchi / polacche di Malbork. | Kim jesteście? – Jesteśmy Polakami / Polkami z Malborka. |
| Di dove è? – Sono di Gdańsk. | Skąd pan/-i jest? – Jestem z Gdańska. |
| Di dove sei? – Sono di Cracovia. | Skąd jesteś? – Jestem z Krakowa. |
| Dove sei? – Sono qui. | Gdzie jesteś? – Jestem tutaj. |
| Dove siete? | Gdzie jesteście? |
| È facile o difficile? | To łatwe czy trudne? |
| È già tutto? | To już wszystko? |
| E Loro, signori, chi sono? – Siamo turisti. | A panowie / państwo kim są? – Jesteśmy turystami. |
| È tardi / presto. | Jest późno / wcześnie. |
| È troppo bello per essere vero. | To zbyt piękne, by było prawdziwe. |
| È troppo difficile! | To zbyt trudne! |
| È utile. | To przydatne. |
| Finalmente sei qui. | W końcu tutaj jesteś. |
| Io sono alto e lei è bassa. | Ja jestem wysoki, a ona niska. |
| La penna è sul tavolo. | Długopis jest na stole. |
| La Svizzera è una confederazione. | Szwajcaria jest konfederacją. |
| Lei è italiana. | Ona jest Włoszką. |
| Lei è molto gentile. | Jest pan/-i bardzo uprzejmy/-a. |
| Lei, signore, chi è? – Sono polacco. | Pan, proszę pana, kim jest? – Jestem Polakiem. |
| Loro sono molto simpatici. | Oni są bardzo sympatyczni. |
| Loro sono stranieri. | Oni są cudzoziemcami. |
| Lui è italiano. | On jest Włochem. |
| Lui non è di Varsavia, è di Cracovia. | On nie pochodzi z Warszawy, pochodzi z Krakowa. |
| Lui non è sincero. | On nie jest szczery. |
| Non è troppo tardi. | Nie jest za późno. |
| Oggi sono felice. | Dzisiaj jestem szczęśliwy. |
| Perché sei sempre triste? | Dlaczego zawsze jesteś smutny / smutna? |
| Quanti anni siete insieme? | Ile lat jesteście razem? |
| Questo è troppo. | Tego za wiele. |
| San Marino è il terzo stato più piccolo d’Europa. | San Marino jest trzecim najmniejszym państwem w Europie. |
| Sei bellissima! | Jesteś przepiękna! |
| Sei mattiniero! | Jesteś porannym ptaszkiem! |
| Sei occupato / occupata? | Jesteś zajęty / zajęta? |
| Sei pronto /pronta? | Jesteś gotowy / gotowa? |
| Sei sorpreso / sorpresa? | Jesteś zaskoczony / zaskoczona? |
| Siamo a Napoli. | Jesteśmy w Neapolu. |
| Siamo a scuola. | Jesteśmy w szkole. |
| Siamo in libreria. | Jesteśmy w księgarni. |
| Siamo in Toscana. | Jesteśmy w Toskanii. |
| Sono al verde. | Jestem spłukany. |
| Sono arrabbiato / arrabbiata. | Jestem zdenerwowany / zdenerwowana. |
| Sono d’accordo. | Zgadzam się. |
| Sono di Palermo, e tu? | Jestem z Palermo, a ty? |
| Sono felice. | Jestem szczęśliwy / szczęśliwa |
| Sono giurista. | Jestem prawnikiem. |
| Sono in forma. | Jestem w formie. |
| Sono in ritardo. | Jestem spóźniony. |
| Sono malato / malata. | Jestem chory / chora. |
| Sono molto contento / contenta. | Jestem bardzo zadowolony / zadowolona. |
| Sono ottimista. | Jestem dobrej myśli. |
| Sono polacco / polacca. | Jestem Polakiem / Polką / z Polski. |
| Sono stanco / stanca. | Jestem zmęczony / zmęczona. |
| Sono studente dell’Università di Bologna. | Jestem studentem Uniwersytetu Bolońskiego. |
| Sono troppo occupato / occupata. | Jestem zbyt zajęty / zajęta. |
Pamiętaj, że wymowę wyrazów, których jeszcze nie znasz, możesz odsłuchać na stronie https://pl.forvo.com/
Foto: Frecce Tricolori sfrecciando sul cielo di Roma: Via dei Fori Imperiali e la chiesa dei Santi Luca e Martina © Forze Armate Stato Maggiore della Difesa